⒈ 决心努力。
英exert oneself; make a determined effort;
⒉ 发泄HRef=https://www.qijian.info/list/fennu/ target=_blank class=infotextkey>愤怒。
例卒以吾郡之发愤一击。——明·张溥《五人墓HRef=https://www.qijian.info/list/beiji/ target=_blank class=infotextkey>碑记》
英give free vent to one's grievance;
⒈ HRef=https://www.qijian.info/list/qinfen/ target=_blank class=infotextkey>勤奋;决心努力。参见“发愤忘食”。
引《史记·孔子世家》:“其为人也,学道不倦,诲人不厌,发愤忘食,乐以忘忧。”
晋 葛洪 《抱朴子·交际》:“乃发愤著论,杜门絶交,斯诚HRef=https://www.qijian.info/list/ganji/ target=_blank class=infotextkey>感激有为而然。”
《宋史·文苑传五·苏洵》:“年二十七始发愤为学。”
清 严有禧 《漱华随笔·徐翁》:“督尚书HRef=https://www.qijian.info/list/xiongdi/ target=_blank class=infotextkey>兄弟发愤为学,相继登第。”
丁玲 《HRef=https://www.qijian.info/list/guonian/ target=_blank class=infotextkey>过年》:“小菡 要发愤HRef=https://www.qijian.info/list/dushu/ target=_blank class=infotextkey>读书,要争气。”
⒉ 发奋振作。
引汉 班固 《东都赋》:“於是圣皇乃握乾符,阐坤珍,披皇图,稽帝文,赫尔发愤,应若兴云。”
《后汉书·班超梁慬传论》:“时政平则文德用,而武略之士无所奋其力能,故 汉 世有发愤张胆,争膏身於夷狄以要功名,多矣。”
《南史·HRef=https://www.qijian.info/list/wenxue/ target=_blank class=infotextkey>文学传·祖皓》:“逆竖滔天,王室如燬,正是义夫发愤之秋,HRef=https://www.qijian.info/list/zhishi/ target=_blank class=infotextkey>志士忘躯之日。”
元 刘君锡 《来生债》第一折:“有等人HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神发愤,都待要习文演武立功勋。”
《明史·欧阳一敬传》:“自 严嵩 败,言官争发愤论事, 一敬 尤敢言。”
⒊ 发泄HRef=https://www.qijian.info/list/fenmen/ target=_blank class=infotextkey>愤懑。
引《HRef=https://www.qijian.info/list/chuci/ target=_blank class=infotextkey>楚辞·九章·惜诵》:“惜诵以致愍兮,发愤以HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情。”
《史记·太史公自序》:“《诗》三百篇,大抵贤圣发愤之所为作也。”
南朝 梁 刘勰 《文心雕龙·杂文》:“原兹文之设,迺发愤以表志。”
唐 成玄英 《<庄子>序》:“﹝ 庄周 ﹞当 战国 之初,降衰 周 之末,叹苍生之业薄,伤HRef=https://www.qijian.info/list/daode/ target=_blank class=infotextkey>道德之陵夷,乃慷慨发愤,爰著斯论。”
明 何景明 《述归赋》:“左氏 著《国语》, HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马迁 抽《史记》, 荀卿 董子 之流,皆有论譔,大抵困屈穷阨,发愤述作。”
⒋ 激起HRef=https://www.qijian.info/list/fenkai/ target=_blank class=infotextkey>愤慨;激于义愤。
引《史记·伯夷列传》:“或择地而蹈之,时然后出言,行不由径,非公正不发愤,而遇祸灾者,不可胜数也。”
《后汉书·袁术传》:“董卓 无道,陵虐王室……天子播越,宫庙焚毁,是以豪桀发愤,沛然俱起。”
《晋书·刘琨传》:“逆胡 刘聪,敢率犬羊,冯陵輦轂,人神发愤,遐邇奋怒。”
宋 司HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马光 《祭雷道矩文》:“无位於朝,HRef=https://www.qijian.info/list/youguo/ target=_blank class=infotextkey>忧国遑遑。发愤抗言,忠鯁激昂。”
鲁迅 《汉HRef=https://www.qijian.info/list/wenxue/ target=_blank class=infotextkey>文学史纲要》第六篇:“盖 秦 灭六国,四方HRef=https://www.qijian.info/list/yuanhen/ target=_blank class=infotextkey>怨恨,而 楚 尤发愤,誓虽三户必亡 秦。”
⒌ 犹含恨。
引《汉书·司HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马迁传》:“是岁,天子始建 汉 家之封,而 太史公 留滞 周南,不得与从事,发愤且卒。”
晋 潘岳 《HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马汧督诔》:“慨慨 HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马生,硠硠高致。发愤囹圄,没而犹眡。”
唐 刘知几 《史通·五行志杂驳》:“昭子 以纳君不遂,发愤而卒。”
《明史·刘源清传》:“振 前为乱卒所拥,实不反,诣 源清 自明。不能白,发愤自杀。”
清 曾国藩 《江忠烈公神道碑铭》:“城陷,发愤投水死。”
⒈ 自觉HRef=https://www.qijian.info/list/buman/ target=_blank class=infotextkey>不满足,而奋力为之。也作「发忿」。
引《论语·述而》:「发愤忘食,乐以忘忧。」
《史记·卷一三〇·太史公自序》:「诗三百篇,大抵贤圣发愤之所为作也。」
近奋发 HRef=https://www.qijian.info/list/lizhi2/ target=_blank class=infotextkey>立志 HRef=https://www.qijian.info/list/qinfen/ target=_blank class=infotextkey>勤奋
反气馁 消沉