种瓜黄台下,瓜熟子离离。
一摘使瓜好,再摘使瓜稀。
三摘犹自可,摘绝抱蔓归。
这首诗形式上为HRef=https://www.qijian.info/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府HRef=https://www.qijian.info/list/minge/ target=_blank class=infotextkey>民歌,语言HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然朴素,寓意也十分浅显明白。以种瓜摘瓜作HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻,HRef=https://www.qijian.info/list/fongjian/ target=_blank class=infotextkey>讽谏生母武则天切勿为了HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治上的需要而伤残骨肉,伤害HRef=https://www.qijian.info/list/qinzi/ target=_blank class=infotextkey>亲子。
开始两句描写种瓜黄台下,果实累累。诗人者使用“离离”这一叠词,简括而又形象鲜明HRef=https://www.qijian.info/list/didian/ target=_blank class=infotextkey>地点染出瓜熟时长长悬挂在藤蔓上的一派HRef=https://www.qijian.info/list/fengshou/ target=_blank class=infotextkey>丰收景象。接着写出“一摘使瓜好,再摘使瓜稀”的HRef=https://www.qijian.info/list/zhiwu/ target=_blank class=infotextkey>植物生长的HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然规律。一个“好”一个“稀”,言简意赅,形象鲜明,对比强烈,深刻地HRef=https://www.qijian.info/list/jieshi/ target=_blank class=infotextkey>揭示出事物生长HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化的辩证规律,于轻描淡写中寄托了诗人的深远用意。“三摘犹自可”使用让步修辞手法,以突出“摘绝抱蔓归”的可悲结局。诗人的原意是借以对武后起到HRef=https://www.qijian.info/list/fongyu/ target=_blank class=infotextkey>讽喻HRef=https://www.qijian.info/list/guiquan/ target=_blank class=infotextkey>规劝作用,HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望她做事留有余地,切勿对HRef=https://www.qijian.info/list/qinzi/ target=_blank class=infotextkey>亲子一味猜忌、过度杀戮。否则,犹如摘瓜,一摘、再摘,采摘不已,最后必然是无瓜可摘,抱着一束藤蔓回来。
这首诗在格调上比较类似于曹植的那首“煮豆持作羹,漉菽以为汁。萁在釜下燃,豆在釜中泣。本自同根生,相煎何太急?”(《七步诗》)但曹植用豆和豆萁HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻HRef=https://www.qijian.info/list/xiongdi/ target=_blank class=infotextkey>兄弟相煎的情形,而李贤这首诗却是用藤和瓜HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻母子“相煎”。所以,相比于曹诗“相煎何太急”这样激烈的言辞来,李贤的这首《黄台瓜辞》更多的是一种哀惋。他在诗句中也没有办法进行指责,因为“敌人”是自己的HRef=https://www.qijian.info/list/muqin/ target=_blank class=infotextkey>母亲。李贤的诗中,并没有太抱怨自己的厄运,而是奉劝母后“三摘犹自可,摘绝抱蔓归”,不要对亲生儿女们赶尽杀绝。
全诗虽只六句三十个字,却表现出一个完整的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想。语言平易晓畅,体现了HRef=https://www.qijian.info/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府HRef=https://www.qijian.info/list/minge/ target=_blank class=infotextkey>民歌的特色。全诗运用HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻,寓意蕴藉深婉,能收到言者无罪、闻者足戒的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术效果。