老农家贫在山住,耕种山田三四亩。
苗疏税多不得食,输入官仓化为土。
岁暮锄犁傍空室,呼儿登山收橡实。
西江贾客珠百斛,船中养犬长食肉。
中唐时代,HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治HRef=https://www.qijian.info/list/heian/ target=_blank class=infotextkey>黑暗,统治阶级剥削残酷,因此抒写HRef=https://www.qijian.info/list/nongmin/ target=_blank class=infotextkey>农民疾苦的题材也成为新HRef=https://www.qijian.info/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府诗人的一个重要的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题。张籍的《野老歌》,就是写一个农家老夫在高额的苛捐杂税的重压之下,最后过着依靠拾橡实填饱肚皮的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活。即使这样,他还不如当时被称为“贱类”富商的一条狗。张籍通过这样一个人狗对比的悲惨情形,突出表现了HRef=https://www.qijian.info/list/nongmin/ target=_blank class=infotextkey>农民的HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦和当时HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会的不合理。
HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头两句交代HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物身份,运用平叙的手法,叙说一位老农,由于家里HRef=https://www.qijian.info/list/pinqiong/ target=_blank class=infotextkey>贫穷,住在HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山里面,仅仅耕种贫瘠的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山田三四亩。这里要问,老农为什么要住在HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山里面呢?在我们想来,老农既然家贫,他应该到平地HRef=https://www.qijian.info/list/xiangcun/ target=_blank class=infotextkey>乡村或小镇谋生要容易一些,为啥要到难以耕种的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山里去呢?这不禁让我们想起了当时的HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会环境。此时HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会混乱,统治阶级任意欺压HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓。面对这一切,老农一家逃到深HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,这里HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山高路远,人烟稀少,而官府当差的也不便来此。老农HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望住在深HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山能摆脱这一切。
然而“纵使深HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山更深处,也应无计避征徭”。三四两句说得就是这一情况。老农住在HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山里面,今年的禾河苗长得稀稀疏疏的的,到头来收成也不好。尽管这样,官家的征税多得要命,那差役隔三差五地跑来征税,最后老农家里连自己吃的口粮全没了。老农很痛心哪,他一年HRef=https://www.qijian.info/list/xinku/ target=_blank class=infotextkey>辛苦劳作得来的粮食,有的被官家拿去倒入了库仓,甚至有的被白白浪费“化为土”。这在剥削和浪费的行为,和HRef=https://www.qijian.info/list/laodong/ target=_blank class=infotextkey>劳动HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民的HRef=https://www.qijian.info/list/xinku/ target=_blank class=infotextkey>辛苦HRef=https://www.qijian.info/list/pinqiong/ target=_blank class=infotextkey>贫穷的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活形成了鲜明的对比。因此这两句实际反映了HRef=https://www.qijian.info/list/laodong/ target=_blank class=infotextkey>劳动HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民被剥削的HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦,也HRef=https://www.qijian.info/list/jielu/ target=_blank class=infotextkey>揭露了当时HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会的HRef=https://www.qijian.info/list/heian/ target=_blank class=infotextkey>黑暗。
五六句承上两句,说老农HRef=https://www.qijian.info/list/xinku/ target=_blank class=infotextkey>辛苦一年到岁末,家里徒穷四壁,没有几样东西,只有老农辛勤HRef=https://www.qijian.info/list/laodong/ target=_blank class=infotextkey>劳动的工具——锄犁还在伴随着他。一个“空”字,说明老农HRef=https://www.qijian.info/list/xinku/ target=_blank class=infotextkey>辛苦一年一无所获,另一方面说明剥削阶极把老农剥夺的一无所有。为了种那些粮食,老农早出晚归,HRef=https://www.qijian.info/list/xinku/ target=_blank class=infotextkey>辛苦劳作一天,到头来自己还没有吃的。HRef=https://www.qijian.info/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈之下,老农“呼儿登HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山收橡实”,呼儿表明老农已年迈,再加上HRef=https://www.qijian.info/list/xinku/ target=_blank class=infotextkey>辛苦劳作一天,已无力再上HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山采橡实吃。“橡实”,乃一草木果实,本非普通食品,乃HRef=https://www.qijian.info/list/laodong/ target=_blank class=infotextkey>劳动HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民在饥灾发生时临时充腹之品。老农叫儿子登HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山收橡实,可谓老农贫饿致极,说明HRef=https://www.qijian.info/list/laodong/ target=_blank class=infotextkey>劳动HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民最后的可怜结局。
最后两句作者笔锋一转,说西江做HRef=https://www.qijian.info/list/zhubao/ target=_blank class=infotextkey>珠宝生意的大贾,船上载的的HRef=https://www.qijian.info/list/zhubao/ target=_blank class=infotextkey>珠宝很多,足有百斛,他喂养的犬,长的肥肥胖胖的,浑身都是肉。作者运用HRef=https://www.qijian.info/list/xushu/ target=_blank class=infotextkey>叙述的手法,没有发表HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论,但把两幅对比鲜明的画面摆在了面前,一幅是食不果腹的老农,另一幅是奢靡富裕的大贾喂养的肉犬,更为让人深思的,老农的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活还不如喂养的一条犬,可谓HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉之极,令人感愤不已。
全诗运用HRef=https://www.qijian.info/list/xushu/ target=_blank class=infotextkey>叙述的手法,给我们呈现出几个老农HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的场景。虽然作者没有发表HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论,但孕作者的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想于HRef=https://www.qijian.info/list/xushu/ target=_blank class=infotextkey>叙述中。全诗的形象对比深刻鲜明,表现了HRef=https://www.qijian.info/list/laodong/ target=_blank class=infotextkey>劳动HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民的饥苦,反映了不同阶层人的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活,HRef=https://www.qijian.info/list/jielu/ target=_blank class=infotextkey>揭露了统治阶级对HRef=https://www.qijian.info/list/laodong/ target=_blank class=infotextkey>劳动HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民的剥削。