画堂春·落红铺径水平池鉴赏

原文

落红铺径水平池,弄晴小雨霏霏。杏园憔悴杜鹃啼,无奈春归。

柳外画楼独上,凭栏手捻花枝,放花无语对斜晖,此恨谁知?

赏析

  该词描写精美的春归之景,以HRef=https://www.qijian.info/list/xichun/ target=_blank class=infotextkey>惜春之怀,发幽婉深恨之情,令人思之不尽,可谓这首词的显著特点。

  词的上片写春归之景。从落红铺径、水满HRef=https://www.qijian.info/list/chitang/ target=_blank class=infotextkey>池塘、小HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨霏霏,到杏园HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花残、HRef=https://www.qijian.info/list/dujuan/ target=_blank class=infotextkey>杜鹃啼叫,写来句句景语、情语。清秀柔美,深美HRef=https://www.qijian.info/list/wanyue/ target=_blank class=infotextkey>婉约。先写飘零凋落的HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花瓣已经铺满了园间小路,池水上涨已与岸齐平了,再写说晴不晴,说阴不阴,小HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨似在逗弄晴天一样。观看杏园已失去了“红杏枝头HRef=https://www.qijian.info/list/chunyi/ target=_blank class=infotextkey>春意闹”的动人HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色。它像一个HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春逝去的HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子,容颜显得憔悴而没有光泽了。再听枝头HRef=https://www.qijian.info/list/dujuan/ target=_blank class=infotextkey>杜鹃HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟儿,传来声声“不如归去”,泣血啼唤,多么令人HRef=https://www.qijian.info/list/shanggan/ target=_blank class=infotextkey>伤感。杜牧诗有:“莫怪杏园憔悴去,满城多少插HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花人”,这句可能化用小杜诗意。作者从所见所闻之春归的HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物写起,不用重笔,写“落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”只是“铺径”,写“水”只是“平池”,写“小HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨”只是“霏霏”,第三句写“杏园”虽用了“憔悴”二字,明写出HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光之迟暮,然而“憔悴”中也仍然有着含敛的意致。片末,总括一句“HRef=https://www.qijian.info/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈春归”,其无可奈何之情,已在上述描写中得到充分表现。但也只是一种“HRef=https://www.qijian.info/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈”之情,而并没有断肠长恨的呼号,这样就见出一种纤柔婉丽之美。

  词的下片,侧重HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人。写她独自一人HRef=https://www.qijian.info/list/dengshang/ target=_blank class=infotextkey>登上冒出HRef=https://www.qijian.info/list/liushu/ target=_blank class=infotextkey>柳树枝头的画楼,斜倚栏杆,手捻HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝。这句似由冯延巳《谒金门》:“闲引鸳鸯香径里,手挼红杏蕊”词意化来。紧接着又写下一句“放HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花无语对斜晖”,真是神来之笔。因为一般人写到对HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花爱赏多只不过是“看HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”、“插HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”、“折HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”、“簪HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”,都是把对HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的爱赏之情变成了带有某种目的性的一种理性之处理了。而从“手捻HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝”,接以“放HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花无语”,又对“斜晖”,HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉含蓄,HRef=https://www.qijian.info/list/aiyuan/ target=_blank class=infotextkey>哀怨动人,充分体现了少游词出于心性之本质的纤柔HRef=https://www.qijian.info/list/wanyue/ target=_blank class=infotextkey>婉约的特点。

  秦观这首词所写从“手捻HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝”到“放HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花无语”,是如此HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然,如此无意,如此不自觉,更如此不自禁,而全出于内心中一种敏锐深微的感动。当其“捻”着HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝时,其爱HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花是何等深情,当其“放”却HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝时,其惜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花又是何等HRef=https://www.qijian.info/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈。而“放HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”之下,乃继之以“无语”,正是因为此种深微细致的由爱HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花惜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花而引起的内心中的一种幽微的感动,原不是粗糙的语言所能够表达的。而又继之以“对斜晖”三个字,便更增加了一种HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春HRef=https://www.qijian.info/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈之情。“放HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花无语对斜晖”,七个字中只是极为含蓄地写了一个“放HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花无语”的轻微动作,和“对斜晖”的凝立的姿态,却隐然有一缕极深幽的哀感袭人而来。所以继之以“此恨谁知”,才会使人感到其中之心果然有一种难以言说的幽微之深恨。

  诚然,词人没有写她“恨”什么。但从词人描绘的这幅春归图里,分明看见她面对春归HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色,正在慨叹HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光速人易老,HRef=https://www.qijian.info/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生离多聚少,HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春白白流逝。全词蕴藉含蓄,HRef=https://www.qijian.info/list/jiqing/ target=_blank class=infotextkey>寄情悠远。真是义蕴言中,韵流弦外,具有言尽而意无穷的余味。

返回