结茅临古渡,卧见长淮流。
窗里人将老,门前树已秋。
寒山独过雁,暮雨远来舟。
日夕逢归客,那能忘归游!
首联写李主簿HRef=https://www.qijian.info/list/yinju/ target=_blank class=infotextkey>隐居的环境。他结茅HRef=https://www.qijian.info/list/yinju/ target=_blank class=infotextkey>隐居于淮水边的古渡口,可以卧看淮水奔流。环境虽然清幽,但从古渡口的废弃不用和淮水的逝去不复返,已暗含下联时不我待、人将衰老的HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨,韦诗运笔的精致细腻,于此可见一斑。
颔联为传诵千古的警句,人与树相互映衬。意思是:树已逢秋,人怎能不老?窗里将老之人,面对着门前已衰之树,HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想HRef=https://www.qijian.info/list/suiyue/ target=_blank class=infotextkey>岁月流逝,HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志蹉跎,人何以堪?这两句不仅颇为传神地描摹了李主簿衰颓的形象与HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉的心境,而且寄寓着诗人自己HRef=https://www.qijian.info/list/changran/ target=_blank class=infotextkey>怅然若失的HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀,蕴含极其丰富。
颈联写李主簿在古渡口的茅屋里见到的景象。表面上,这两句似乎是随手拈来,漫不经心;实际上,是赋比结合,寓意深刻。“寒HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山”切HRef=https://www.qijian.info/list/shenqiu/ target=_blank class=infotextkey>深秋季节,“独过雁”比况李主薄HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独、索寞的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活境遇;“暮HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨”既照应上联之人老树耿,又关合下联之日夕逢归,“远来舟”牵引出下联的“逢归客”。真可谓细针密线、情景交融。尾联仍从李主簿这边落笔,不说诗人遇上李主簿,而说李主簿在HRef=https://www.qijian.info/list/bangwan/ target=_blank class=infotextkey>傍晚时遇上了一位北归的HRef=https://www.qijian.info/list/keren/ target=_blank class=infotextkey>客人,依然HRef=https://www.qijian.info/list/bushe/ target=_blank class=infotextkey>不舍旧情,仍然热情接待。诗至此,便戛然而止,至于主客相会后的情景,便全留在诗外,需HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象品味。
通观全篇,诗人纯从客位去描绘抒写,诗中所突出的,是居于客位的李主簿的形象与感受,而将诗人主观的感受融化在客体之中。如此写来,别有情韵。