凤栖梧·衰柳疏疏苔满地鉴赏

原文

衰柳疏疏苔满地。十二阑干,故国三千里。南去北来人老矣。短亭依旧残阳里。

紫蟹黄柑真解事。似倩西风、劝我归欤未。王粲登临寥落际。雁飞不断天连水。

赏析

  全词抒发了作者的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡恋乡之情,对HRef=https://www.qijian.info/list/shitu/ target=_blank class=infotextkey>仕途的HRef=https://www.qijian.info/list/shiyi/ target=_blank class=infotextkey>失意,HRef=https://www.qijian.info/list/huaicaibuyu/ target=_blank class=infotextkey>怀才不遇的HRef=https://www.qijian.info/list/yumen/ target=_blank class=infotextkey>郁闷情绪也有新宣泄。

  首句描绘出一片衰微荒凉的HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色,暗喻词人却抑郁的HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。在HRef=https://www.qijian.info/list/wenxue/ target=_blank class=infotextkey>文学作品中,从来是“景无情不发,情无景不生”。衰柳本就引人HRef=https://www.qijian.info/list/jiliao/ target=_blank class=infotextkey>寂寥,更何况青苔满地!HRef=https://www.qijian.info/list/jilu/ target=_blank class=infotextkey>羁旅HRef=https://www.qijian.info/list/taxiang/ target=_blank class=infotextkey>他乡的词人面对如此HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉荒野,越发恋念故土HRef=https://www.qijian.info/list/jiaren/ target=_blank class=infotextkey>家人。他“用十二阑干,HRef=https://www.qijian.info/list/guguo/ target=_blank class=infotextkey>故国三千里”抒发这种情结,使人感到极浓重的HRef=https://www.qijian.info/list/aichou/ target=_blank class=infotextkey>哀愁。“十二阑干”是家中的庭院回廊,也代表HRef=https://www.qijian.info/list/jiaren/ target=_blank class=infotextkey>家人的温馨。HRef=https://www.qijian.info/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府古题《西洲曲》有“阑干十二曲,垂手明如玉”之句,作者显然在HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念着娇妻爱子。“HRef=https://www.qijian.info/list/guguo/ target=_blank class=infotextkey>故国三千里”,HRef=https://www.qijian.info/list/jiaxiang/ target=_blank class=infotextkey>家乡多遥远。此句可见唐代张祜之《宫词》。原作为:“HRef=https://www.qijian.info/list/guguo/ target=_blank class=infotextkey>故国三千里,深宫二十年。一声《何满子》,双泪落君前。”本是抒发宫女背井离乡,禁锢深宫,长期不得与HRef=https://www.qijian.info/list/qinren/ target=_blank class=infotextkey>亲人HRef=https://www.qijian.info/list/tuanju/ target=_blank class=infotextkey>团聚的孤苦情节的。作者深感自己的HRef=https://www.qijian.info/list/shenshi/ target=_blank class=infotextkey>身世与宫女HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运有相通之处,明写三千里,实指二十年。想到自己宦游一生,南北奔波颠沛,垂垂老矣,矣“字饱含HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹与HRef=https://www.qijian.info/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈。南句借用了杜牧诗句”南去北来人自老“,说不尽的辛酸。”短亭依旧残阳里“述说着欲归来能归的HRef=https://www.qijian.info/list/chousi/ target=_blank class=infotextkey>愁思。古制五里一短亭,十里一长亭,可供HRef=https://www.qijian.info/list/luren/ target=_blank class=infotextkey>旅人休息,也供HRef=https://www.qijian.info/list/qinyou/ target=_blank class=infotextkey>亲友HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别用。”依旧“道出物在人亦在,是啊,韶华已逝,HRef=https://www.qijian.info/list/shengming/ target=_blank class=infotextkey>生命如残阳,而自己依旧人在HRef=https://www.qijian.info/list/lutu/ target=_blank class=infotextkey>旅途奔波劳碌。

  “紫蟹黄柑真解事”句用典。方岳诗云:“白鱼如玉紫蟹肥,秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风欲老芦HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花飞”,黄庭坚句:“尘思黄柑洞庭霜”都是秋令节物。同时词人又活用晋代张翰睹秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风起思HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡的佳肴美味莼羹鲈脍而辞官归里的故实。显然词人HRef=https://www.qijian.info/list/sigui/ target=_blank class=infotextkey>思归还有其深层次的内容。决心仅限于HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡、思HRef=https://www.qijian.info/list/jiaxiang/ target=_blank class=infotextkey>家乡之美味。“王粲”句中“寥落”二字语意双关,既写王粲又写自己。汉末王粲羁留荆州,不为刘表看重,因此“登临寥落”的是HRef=https://www.qijian.info/list/xiangchou/ target=_blank class=infotextkey>乡愁,更是自己的HRef=https://www.qijian.info/list/huaicaibuyu/ target=_blank class=infotextkey>怀才不遇。词人的文章不受金章宗的欣赏,不久因罪免职,后仕翰林修撰。公元1196年(承安元年)又因赵秉文上书事牵连在内,被杖六十,解职,后又被贬为郑州防御判官,任途HRef=https://www.qijian.info/list/kanke/ target=_blank class=infotextkey>坎坷,“寥落”不下王粲。HRef=https://www.qijian.info/list/sigui/ target=_blank class=infotextkey>思归之情也不弱于王粲。结句“雁飞不断天连水”如一幅水墨画,把HRef=https://www.qijian.info/list/sigui/ target=_blank class=infotextkey>思归的HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀表述得深沉辽远,绵绵不绝。宋代陆游诗云:“自恨不如云际雁,来时就得过中原。”词人自恨不如云际雁的慨叹表达了更深沉的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想情感。

  此词的写作特点是情景相生,以情衬景,HRef=https://www.qijian.info/list/yuqingyujing/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/yuqing/ target=_blank class=infotextkey>寓情于景,情景交融。全词句句有景,句句有情,反复吟味,愈感诗情画意。另一特点是词人工于用典,使词意更加含蓄丰盈。

返回