落日苍茫,风才定、片帆无力。还记得、眉来眼去,水光山色。倦客不知身近远,佳人已卜归消息。便归来、只是赋行云,襄王客。
些个事,如何得。知有恨,休重忆。但楚天特地,暮云凝碧。过眼不如人意事,十常八九今头白。笑江州、司马太多情,青衫湿。
此词除HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情真挚,HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景尤为突出。作者所写之景,有眼前的苍茫落日,合碧暮云,也有记忆中的水光HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山色,但不论是哪一类HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物,都能写得形象鲜明,情含景中。尤其是对水光HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山色的描写,以“眉来眼去”四字状之。把无HRef=https://www.qijian.info/list/shengming/ target=_blank class=infotextkey>生命的HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水,写成有HRef=https://www.qijian.info/list/shengming/ target=_blank class=infotextkey>生命有HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情的HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物,真是奇妙之至,也生动之至。加之作者在HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事时,又使用了HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情手法,有时甚至以HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论代替HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,行文中又略见跌宕起伏,便收到了情景交融的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术效果。
词的上片主要是写HRef=https://www.qijian.info/list/bieli/ target=_blank class=infotextkey>别离。HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头两句HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景:HRef=https://www.qijian.info/list/muse/ target=_blank class=infotextkey>暮色苍茫,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风平浪静,一叶孤舟有气无力的停在HRef=https://www.qijian.info/list/jiangbian/ target=_blank class=infotextkey>江边。这些HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色,给离宴涂上了一层HRef=https://www.qijian.info/list/qiku/ target=_blank class=infotextkey>凄苦色彩,烘托出一派HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别气氛。“还记得”二句HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事,写双方有道一段相处的HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光。“眉来眼去,水光HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山色”,真令人回味不已。这段看似快乐的HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事,而今已不能再给人以美的享受,不过是以乐景写哀,更增加离人的悲哀而已。“倦客”二句写HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别。倦客,当指陈季陵,称之为倦客,是对罢职者的HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉说法。因其遭到沉重打击,神志颓丧,已“不知身近远”了;“佳人已卜归消息”。也是一种婉转的说法,其实是恰在此时,佳人离陈季陵而去,使陈季陵HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦不堪。末二句写后会无期。在这里,作者使用了一个假设句,说明即便佳人归来,和楚襄王梦高唐、赋行云一样,不过是梦幻而己,并非HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实。
词的下片主要HRef=https://www.qijian.info/list/quanmian/ target=_blank class=infotextkey>劝勉与HRef=https://www.qijian.info/list/jili/ target=_blank class=infotextkey>激励。“些个事”四句,劝陈季陵不要为那些小事而烦恼。是说那些小事儿有谁能事先知道,既然事已如此,恨也没用,想也没用,让它过去算了。“但楚天”二句。是说佳人虽然归去,楚天还是有情的么!“暮云凝碧”四字,再写HRef=https://www.qijian.info/list/muse/ target=_blank class=infotextkey>暮色,以照应HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头;“日幕碧云合,佳人殊未来”这里虽只提到暮云凝碧,从语境上说也应包含“佳人殊未来”在内,和上片“佳人已卜归消息”迢相呼应,且重申了“佳人难再得”之意。“过眼”二句HRef=https://www.qijian.info/list/jishi2/ target=_blank class=infotextkey>即事明理,说明HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生在世,得意时少,HRef=https://www.qijian.info/list/shiyi/ target=_blank class=infotextkey>失意时多。自古如此,何必要愁得“今白头”呢!煞拍借古喻今,从表面上看是笑陈季陵太多情,其实是要HRef=https://www.qijian.info/list/jili/ target=_blank class=infotextkey>激励陈季陵振作起来,其用心之良苦,可想而知。
在古代,除了HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情之外,HRef=https://www.qijian.info/list/qinqing/ target=_blank class=infotextkey>亲情HRef=https://www.qijian.info/list/youqing/ target=_blank class=infotextkey>友情也同样重要,在古代诗词中,HRef=https://www.qijian.info/list/huanghun/ target=_blank class=infotextkey>黄昏HRef=https://www.qijian.info/list/huairen/ target=_blank class=infotextkey>怀人的情感不独出现在HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人之间,HRef=https://www.qijian.info/list/pengyou/ target=_blank class=infotextkey>朋友之间HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别的HRef=https://www.qijian.info/list/huanghun/ target=_blank class=infotextkey>黄昏之思也成为诗歌中的特有内容。如《满江红·赣州席上呈陈季陵太守》,清·李渔《窥词管见》说:“作词之料,不过情景二字,非对眼前HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,即据心上说情。说的情出,写的景明,即是好词。”此词HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景尤为突出,HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头“HRef=https://www.qijian.info/list/muse/ target=_blank class=infotextkey>暮色苍茫”既点明了HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别的HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间,也给HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别的宴席涂上了一层HRef=https://www.qijian.info/list/qiku/ target=_blank class=infotextkey>凄苦的色彩,烘托出一种HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤的气氛。“暮云凝碧”再次写到HRef=https://www.qijian.info/list/muse/ target=_blank class=infotextkey>暮色,照应HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头,情含景中,形象鲜明。