晓月坠,宿云微,无语枕频欹。梦回芳草思依依,天远雁声稀。
啼莺散,馀花乱,寂寞画堂深院。片红休埽尽从伊,留待舞人归。
李煜为南唐末代国君,虽不通为政之道,却精HRef=https://www.qijian.info/list/shufa/ target=_blank class=infotextkey>书法,善绘画,通音律,诗词皆妙,尤以词的成就。此词抒发HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天的HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念之情,写得HRef=https://www.qijian.info/list/youran/ target=_blank class=infotextkey>悠然深远、余味无穷。上片“梦回”二字交待词HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情感之引起,下片借场景继续抒写HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念之情。这首词是其软禁生涯的泣血之作。
词的上片写彻夜梦思的情状与伊人消息沉沉。这汹涌而来的HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念,大抵是多日以来早在HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理埋好伏线,以至于入梦时,李煜也舍不得将其丢掷一旁,多情HRef=https://www.qijian.info/list/shangbie/ target=_blank class=infotextkey>伤别,梦寐萦怀,然而梦中究竟有多少字,他只字未提。“晓月坠,宿云微”,这两句对偶,描写晓月西沉,暮云渐上,一片祥和之色与梦回后的HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅。这种气氛使得词人便更加HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念远方的人,不知不觉魂归梦中,HRef=https://www.qijian.info/list/qingsi/ target=_blank class=infotextkey>情思悠悠,伊人之芳香弥漫在词人整个心中,在梦乡里,只见雁影在苍宇之间渐飞渐远,却没有带来任何音信,词人因此HRef=https://www.qijian.info/list/shanggan/ target=_blank class=infotextkey>伤感。而《清平乐》中“雁来音信无凭,路遥归梦难成。HRef=https://www.qijian.info/list/lihen/ target=_blank class=infotextkey>离恨恰如春草,更行更远还生”,更与“雁声稀”、“芳草”相印证,意趣更加明晰。这两句,扩大了空间,增强了HRef=https://www.qijian.info/list/lihen/ target=_blank class=infotextkey>离恨,HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情尤觉不宁,所以只得频频欹枕,默默无言。上片坠月余辉、微云抹岫与梦里残痕、天边芳草暗相融洽,使人感到曲折深邃,缥缈汪洋。
下片描写冷静堂院与词人的HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞与HRef=https://www.qijian.info/list/shanggan/ target=_blank class=infotextkey>伤感。“啼莺散,馀HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花乱。”莺散HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花落,HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天也即将逝去;雁声稀少,啼莺也纷纷振翅而去,似有别处HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风光更加迷人,总会比这残HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花乱舞的HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞画堂增添几分生气。“片红休埽尽从伊,留待舞人归”词人不扫落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的原因有二,其一是要留给欢爱的人看看,好HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花到了这个地步十分可惜,来引起她的警惕;第二是要让欢爱的人明白,惜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花之人对此又是多么难堪,来引起她的HRef=https://www.qijian.info/list/lianxi/ target=_blank class=infotextkey>怜惜。总之,HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望从这里来感动她。秋色已尽,想必伊人也要赶快归来,以后不再远离,道来HRef=https://www.qijian.info/list/jiandan/ target=_blank class=infotextkey>简单,意味却是深长,因为这正是大周后去世后的第一个HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天,李煜是独自度过。在这寂静之中,陪伴词人的只有HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞,只能凭空HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念当年一幕令人心旌神摇的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风景。可惜李煜自己格外清楚,他HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念的大周后,是不会再回来了,将逝的HRef=https://www.qijian.info/list/chunjing/ target=_blank class=infotextkey>春景、已经逝去的HRef=https://www.qijian.info/list/moiren/ target=_blank class=infotextkey>美人,终究只是一场梦,无法挽回。陆淞《瑞鹤仙》词中有这么一段:“阳台路迥(一作‘远’),云梦HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨,便无准。待归来,先指HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花梢教看,欲把心期细问,问因循过了HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春,怎生意稳?”说的很透辟,这两者虽HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念对象不同,表达男女间的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情,正可互相印证。
这首词在“晓月”“宿云”“芳草“雁”“莺”“HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”“片红”等密丽意象中,融入词人的“闺阁”之思,将HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞深情表现的HRef=https://www.qijian.info/list/shanggan/ target=_blank class=infotextkey>伤感而HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美.