峭壁连崆峒,攒峰叠翠微。
鸟声堪驻马,林色可忘机。
怪石时侵径,轻萝乍拂衣。
路长愁作客,年老更思归。
且悦岩峦胜,宁嗟意绪违。
山行应未尽,谁与玩芳菲?
一至四句紧扣“HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山行”而展开:写彭州界HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山脉连亘起伏,群峰如聚,层峦叠翠,勾画出西南HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山景雄奇秀丽之特点,诗人茕茕独行,一路HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山川HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景美不胜收,驰荡着诗人的心魄。峭壁峻岩,峥嵘森布,其上苍松翠柏,盘根错节,如HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山鬼魑魈,张牙舞爪;千峰攒聚,万壑深幽,HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山岚轻袅,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风烟恬淡。天空中飞HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟百啭千回放着歌喉,其声若仙乐,嘹亮清越,响遏行云,唱破了HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山林的幽寂,也唱醉了诗人。原始物态的狰狞粗朴、幽森浑莽,又和谐浑圆、劲美清丽的绝胜HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风光,直使人心旷神怡,宠辱皆忘,诗人不禁驻足停HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马,留连赏玩,赞叹不绝。
五至八句则是在前面整体描绘之HRef=https://www.qijian.info/list/jichu/ target=_blank class=infotextkey>基础上,攫取两幅近景写“HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山行”之难:怪石嶙峋,壁立于旁,偶有突兀之角伸出路旁。轻萝蔓生,缠绕于HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山岩峭壁间,还时不时撩人衣裳。诗笔生动如在目前。但因面临“HRef=https://www.qijian.info/list/nianlao/ target=_blank class=infotextkey>年老”“路长”之HRef=https://www.qijian.info/list/kunnan/ target=_blank class=infotextkey>困难又不免顿生HRef=https://www.qijian.info/list/beichou/ target=_blank class=infotextkey>悲愁。然诗人“HRef=https://www.qijian.info/list/sigui/ target=_blank class=infotextkey>思归”之愁瞬间即逝,代之以对“岩峦”胜境之欣赏。故虽与“意绪”有违,又有何值得嗟叹。HRef=https://www.qijian.info/list/zimian/ target=_blank class=infotextkey>自勉之意甚浓。但因“HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山行”未尽,HRef=https://www.qijian.info/list/chouxu/ target=_blank class=infotextkey>愁绪终难完全排除,HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡情愁也难以遏止。
九至十二句写忧事萦怀,心绪怏怏,但置于一边,且去饱览HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山川锦绣,绝胜烟景,何必郁郁寡欢,使HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山川之玲珑秀色无人赏玩。HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山行逶迤,长路漫漫,无限芳菲争相逞妍供媚,吟赏不尽,无人能怀清赏之雅兴,忘机之真心,与我同游共赏,言无人共“玩芳菲”,话虽HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉,而HRef=https://www.qijian.info/list/shiyi/ target=_blank class=infotextkey>失意甚明。
全诗以白描手法描摹了入蜀途中的见闻,继而抒发跋涉HRef=https://www.qijian.info/list/lutu/ target=_blank class=infotextkey>旅途之上的HRef=https://www.qijian.info/list/jilu/ target=_blank class=infotextkey>羁旅之思与HRef=https://www.qijian.info/list/huaixiang/ target=_blank class=infotextkey>怀乡之情,HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景远近结合,声色交错,HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情多所转折起伏,以凸显诗人内HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情感之曲折HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化,表现了诗人独自赶路时HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉的HRef=https://www.qijian.info/list/youzi/ target=_blank class=infotextkey>游子心境。