父老争言雨水匀,眉头不似去年颦。殷勤谢却甑中尘。
啼鸟有时能劝客,小桃无赖已撩人。梨花也作白头新。
这首词HRef=https://www.qijian.info/list/xiofeng/ target=_blank class=infotextkey>写HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风调HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨顺的好年景给人们带来的欣喜HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化。
上片HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人,HRef=https://www.qijian.info/list/xiyue/ target=_blank class=infotextkey>喜悦之情溢于言表。“父老争言HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨水匀,眉头不似去年颦。”村中的父老们争相谈论着今年的HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨水是多么均匀,HRef=https://www.qijian.info/list/fengshou/ target=_blank class=infotextkey>丰收在望,他们的眉头不再像去年那般HRef=https://www.qijian.info/list/chouku/ target=_blank class=infotextkey>愁苦不展了。古时HRef=https://www.qijian.info/list/nongye/ target=_blank class=infotextkey>农业生产技术落后,基本上是靠天吃饭,今年HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨水均匀,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风调HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨顺,预示着将有一个好的收成,这让村中父老愁眉得展,喜上眉梢,争相告诉做客村中的词人。现在连饱经世事沧桑的老人们眉头都得以舒展,可以想见去年他们是怎样熬过那样荒歉的年头的。这里“争”字用得极为传神,写出了父老们的喜气洋洋状。因为HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨水均匀,所以父老的眉头才“不似去年颦”。次句紧承首句之“争言”二字,进一步刻写父老的欣喜状,涵蕴丰富。它暗示了去年的收成有多么糟糕。而“不似”二字,更让人于欣喜中感觉到了他们心中的一丝隐忧,细腻地刻画出村民们在遭受去年的那个荒歉年头后的心有余悸状。“殷勤谢却甑中尘。”现在人们在满怀深情地清洗着蒸食器具上的灰尘。甑上布满灰尘,是因为没有粮食可蒸煮的缘故。“甑中尘”照应次句之“去年颦”,因为去年收成不好,无食可煮,所以甑上生尘,如今村民殷勤除尘,表明今年光景已有所改观。而村民殷勤清洗甑这种一般不常用的炊具,又寓示着家里来了HRef=https://www.qijian.info/list/keren/ target=_blank class=infotextkey>客人,需要设酒作食,隆重款待,从而引出下文。
下片HRef=https://www.qijian.info/list/yijingchenqing/ target=_blank class=infotextkey>以景衬情,情景交融。“啼HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟有时能劝客,小桃无赖已撩人。”清脆的HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟鸣声有时真能把HRef=https://www.qijian.info/list/keren/ target=_blank class=infotextkey>客人劝住不走,园中娇小可爱的满树桃子早已把人撩拔得谗涎欲滴。村中父老殷勤HRef=https://www.qijian.info/list/daike/ target=_blank class=infotextkey>待客,这令词人非常感动,于是便以啼HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟能劝客这种方式将其含蓄地表现出来。此二句一写听觉,一写视觉,声情并茂,通过状写HRef=https://www.qijian.info/list/chunjing/ target=_blank class=infotextkey>春景来烘托出村中父老HRef=https://www.qijian.info/list/daike/ target=_blank class=infotextkey>待客的热情及其HRef=https://www.qijian.info/list/fengshou/ target=_blank class=infotextkey>丰收在望的HRef=https://www.qijian.info/list/xiyue/ target=_blank class=infotextkey>喜悦之情。“有时”二字,暗示了这种好年景并非年年都有,因而啼HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟只是有时能劝客,词人当然会为村民们这来之不易的HRef=https://www.qijian.info/list/fengshou/ target=_blank class=infotextkey>丰收年景感到了格外高兴。小桃无所谓“无赖”与否,更不会撩拔逗引人,称其“无赖已撩人”正是词人快意HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情的传神写照。小桃撩人,这是前面HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨水均匀所致。小桃犹能如此,收获时节的大桃的诱人景象也就可想而知了。“梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花也作白头新。”这里“白头”既是词人自喻已经衰老,又照应了前之“父老”。词人移情于景,此时的梨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花也一同前来助兴,从而使整个画面更焕发出了无限的生机。“白头新”三字,语意双关,既是写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,更是HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人,可以想见出白发苍苍的词人看到村中HRef=https://www.qijian.info/list/fengshou/ target=_blank class=infotextkey>丰收在望的情景HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神为之一振的情状。
词中流露出HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山野民HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风之淳厚及HRef=https://www.qijian.info/list/daike/ target=_blank class=infotextkey>待客之浓情。全篇HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事晓畅,HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境清新,承接缜密,环环相扣,情韵悠长,堪称佳作。