木兰诗鉴赏

原文

  唧唧复唧唧,木兰当户织。不闻机杼声,惟闻女叹息。问女何所思,问女何所忆。女亦无所思,女亦无所忆。昨夜见军帖,可汗大点兵,军书十二卷,卷卷有爷名。阿爷无大儿,木兰无长兄,愿为市鞍马,从此替爷征。(惟闻通:唯)

  东市买骏马,西市买鞍鞯,南市买辔头,北市买长鞭。旦辞爷娘去,暮宿黄河边,不闻爷娘唤女声,但闻黄河流水鸣溅溅。旦辞黄河去,暮至黑山头,不闻爷娘唤女声,但闻燕山胡骑鸣啾啾。

  万里赴戎机,关山度若飞。朔气传金柝,寒光照铁衣。将军百战死,壮士十年归。

  归来见天子,天子坐明堂。策勋十二转,赏赐百千强。可汗问所欲,木兰不用尚书郎,愿驰千里足,送儿还故乡。(一作:愿借明驼千里足)

  爷娘闻女来,出郭相扶将;阿姊闻妹来,当户理红妆;小弟闻姊来,磨刀霍霍向猪羊。开我东阁门,坐我西阁床,脱我战时袍,著我旧时裳。当窗理云鬓,对镜帖花黄。出门看火伴,火伴皆惊忙:同行十二年,不知木兰是女郎。(帖通:贴;惊忙一作:惶;惶火伴通:伙)

  雄兔脚扑朔,雌兔眼迷离;双兔傍地走,安能辨我是雄雌?

赏析

  唧唧复唧唧,木兰当户织。不闻机杼声,惟闻女HRef=https://www.qijian.info/list/tanxi/ target=_blank class=infotextkey>叹息。(惟闻通:唯)问女何所思,问女何所忆。女亦无所思,女亦无所忆。昨夜见军帖,可汗大点兵,军书十二卷,卷卷有爷名。阿爷无大儿,木兰无长兄,愿为市鞍HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马,从此替爷征。

  《木兰诗》是中国南北朝时期北方的一首HRef=https://www.qijian.info/list/changpian/ target=_blank class=infotextkey>长篇HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事HRef=https://www.qijian.info/list/minge/ target=_blank class=infotextkey>民歌,也是一篇HRef=https://www.qijian.info/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府诗。记述了木兰女扮男装,代父从军,征战沙场,凯旋回朝,建功受封,辞官还家的HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事,充满传奇色彩。

  第一段,写木兰决定代父从军。诗以“唧唧复唧唧”的织机声开篇,展现“木兰当户织”的情景。然后写木兰停机HRef=https://www.qijian.info/list/tanxi/ target=_blank class=infotextkey>叹息,无心织布,不禁令人奇怪,引出一问一答,道出木兰的心事。木兰之所以“HRef=https://www.qijian.info/list/tanxi/ target=_blank class=infotextkey>叹息”,不是因为儿女的心事,而是因为天子征兵,HRef=https://www.qijian.info/list/fuqin/ target=_blank class=infotextkey>父亲在被征之列,HRef=https://www.qijian.info/list/fuqin/ target=_blank class=infotextkey>父亲既已HRef=https://www.qijian.info/list/nianlao/ target=_blank class=infotextkey>年老,家中又无长男,于是决定代父从军。

  第二段,写木兰准备HRef=https://www.qijian.info/list/chuzheng/ target=_blank class=infotextkey>出征和奔赴战场。“东市买骏HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马……”四句排比,写木兰紧张地购买战HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马和乘HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马用具,表示对此事的极度重视,只用了两天就走完了,夸张地表现了木兰行进的神速、军情的紧迫、HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情的急切,使人感到紧张的HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争氛围。其中写“HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河流水鸣溅溅”“燕HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山胡骑鸣啾啾”之声,还衬托了木兰的HRef=https://www.qijian.info/list/siqin/ target=_blank class=infotextkey>思亲之情。

  第三段,概写木兰十来年的征战HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活。“万里赴戎机,关HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山度若飞”,概括上文“旦辞……”八句的内容,夸张地描写了木兰身跨战HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马,万里迢迢,奔往战场,飞越一道道关口,一座座高HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山。寒光映照着身上冰冷的铠甲。“HRef=https://www.qijian.info/list/jiangjun/ target=_blank class=infotextkey>将军百战死,壮士十年归”,概述HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争旷日持久,战斗激烈HRef=https://www.qijian.info/list/beizhuang/ target=_blank class=infotextkey>悲壮。HRef=https://www.qijian.info/list/jiangshi/ target=_blank class=infotextkey>将士们十年征战,历经一次次残酷的战斗,有的战死,有的归来。而英勇善战的木兰,则是有幸生存、HRef=https://www.qijian.info/list/shengli/ target=_blank class=infotextkey>胜利归来的HRef=https://www.qijian.info/list/jiangshi/ target=_blank class=infotextkey>将士中的一个。

  第四段,写木兰还朝辞官。先写木兰朝见天子,然后写木兰功劳之大,天子赏赐之多,再说到木兰辞官不就,愿意回到自己的HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡。“木兰不用尚书郎”而愿“还HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡”,固然是她对家园HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的HRef=https://www.qijian.info/list/juannian/ target=_blank class=infotextkey>眷念,但也自有秘密在,即她是女儿身。天子不知底里,木兰不便明言,颇有戏剧意味。

  第五段,写木兰还乡与HRef=https://www.qijian.info/list/qinren/ target=_blank class=infotextkey>亲人HRef=https://www.qijian.info/list/tuanju/ target=_blank class=infotextkey>团聚。先以HRef=https://www.qijian.info/list/fumu/ target=_blank class=infotextkey>父母姊弟各自符合身份、性别、年龄的举动,描写家中的欢乐气氛,展现浓郁的HRef=https://www.qijian.info/list/qinqing/ target=_blank class=infotextkey>亲情;再以木兰一连串的行动,写她对故居的亲切感受和对女儿妆的HRef=https://www.qijian.info/list/xiai/ target=_blank class=infotextkey>喜爱,一副天然的女儿情态,表现她归来后情不自禁的HRef=https://www.qijian.info/list/xiyue/ target=_blank class=infotextkey>喜悦;最后作为HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事的结局和全诗的高潮,是恢复女儿装束的木兰与伙伴相见的喜剧场面。

  第六段,用HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻作结。以双兔在一起奔跑,难辨雌雄的HRef=https://www.qijian.info/list/yinyu/ target=_blank class=infotextkey>隐喻,对木兰女扮男装、代父从军多年未被发现的奥秘加以巧妙的解答,妙趣横生而又令人回味。

  其诗中几件事的描绘详略得当,一,二,三,六,七段详写木兰女儿HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀,四,五段略写战场上的HRef=https://www.qijian.info/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄气概。从内容上突出儿女HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀,丰富HRef=https://www.qijian.info/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格,是HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物形象更真实感人。结构上使全诗显得简洁,紧凑。

  这首诗塑造了木兰这一不朽的HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物形象,既富有传奇色彩,而又真切动人。木兰既是奇HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子又是普通人,既是巾帼HRef=https://www.qijian.info/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄又是平民HRef=https://www.qijian.info/list/shaonu/ target=_blank class=infotextkey>少女,既是矫健的勇士又是娇美的女儿。她勤劳善良又坚毅勇敢,淳厚质朴又机敏活泼,HRef=https://www.qijian.info/list/reai/ target=_blank class=infotextkey>热爱HRef=https://www.qijian.info/list/qinren/ target=_blank class=infotextkey>亲人又报效HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家,不慕高官厚禄而HRef=https://www.qijian.info/list/reai/ target=_blank class=infotextkey>热爱HRef=https://www.qijian.info/list/heping/ target=_blank class=infotextkey>和平HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活。

  这首诗具有浓郁的HRef=https://www.qijian.info/list/minge/ target=_blank class=infotextkey>民歌特色。全诗以“木兰是女郎”来构思木兰的传奇HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事,富有HRef=https://www.qijian.info/list/langman/ target=_blank class=infotextkey>浪漫色彩。繁简安排极具匠心,虽然写的是HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争题材,但着墨较多的却是HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活场景和儿女情态,富有HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活气息。诗中以HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物问答来刻画HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理,生动细致;以众多的铺陈排比来描述行为情态,神气跃然;以HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风趣的HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻来收束全诗,令人回味。这就使作品具有强烈的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术感染力。

返回