陈康肃公善射,当世无双,公亦以此自矜。尝射于家圃,有卖油翁释担而立,睨之,久而不去。见其发矢十中八九,但微颔之。
康肃问曰:“汝亦知射乎?吾射不亦精乎?”翁曰:“无他,但手熟尔。”康肃忿然曰:“尔安敢轻吾射!”翁曰:“以我酌油知之。”乃取一葫芦置于地,以钱覆其口,徐以杓酌油沥之,自钱孔入,而钱不湿。因曰:“我亦无他,惟手熟尔。”康肃笑而遣之。
此与庄生所谓解牛斫轮者何异?
本文是一篇富含HRef=https://www.qijian.info/list/zheli/ target=_blank class=infotextkey>哲理与情趣的HRef=https://www.qijian.info/list/xiaopin/ target=_blank class=infotextkey>小品文章,通俗易懂,意味深长,非常具有HRef=https://www.qijian.info/list/jiaoyu/ target=_blank class=infotextkey>教育意义,因此多年来为HRef=https://www.qijian.info/list/zhongxue/ target=_blank class=infotextkey>中学课本必选篇目。这篇文章的成功之处在于将熟能生巧这个大HRef=https://www.qijian.info/list/daoli/ target=_blank class=infotextkey>道理。用一个生动的小HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事加以阐释,达到了发人深省、心领神会的目的。
第一段:写陈尧咨善射,卖油翁略表赞许。文章HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头就对陈尧咨作概括介绍,他”善射”,”当世无双”并”以此自矜”。射技高超,以常理而论,定然是人人HRef=https://www.qijian.info/list/zanshang/ target=_blank class=infotextkey>赞赏,射者自命不凡也是常情。这就为下文做了伏笔。但是,卖油老头对其”发矢十中八九”,却只”但微颔之”。这里以极其精练的笔墨提出了HRef=https://www.qijian.info/list/maodun/ target=_blank class=infotextkey>矛盾,在读者心中产生了悬念,就HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然地引出了下文。
第二段:说明熟能生巧的HRef=https://www.qijian.info/list/daoli/ target=_blank class=infotextkey>道理。康肃公一贯”自矜”,对卖油老头对其箭术所表示的不以为然的HRef=https://www.qijian.info/list/taidu/ target=_blank class=infotextkey>态度,是不会轻易放过的,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然要追问:”汝亦知射乎?吾射不亦精乎?”卖油老头回答:”无他,但手熟尔。”这一问一答,说明了一个深刻的HRef=https://www.qijian.info/list/daoli/ target=_blank class=infotextkey>道理,就是”熟能生巧”。康肃公一时还不明白其中的HRef=https://www.qijian.info/list/daoli/ target=_blank class=infotextkey>道理,反认为是”轻吾射”,至此HRef=https://www.qijian.info/list/maodun/ target=_blank class=infotextkey>矛盾更加激化,卖油老头只好现身说法”以我酌油知之”。又用具体事实证明”熟能生巧”,”乃取一葫芦置于地,以钱覆其口,徐以杓酌油沥之,自钱孔入而钱不湿”。作了这一番HRef=https://www.qijian.info/list/biaoyan/ target=_blank class=infotextkey>表演之后,卖油老头为解除康肃公的疑虑,说道:”我亦无他,惟手熟尔。”这个回答很重要,既回答了并非”轻吾射”,又再次说明HRef=https://www.qijian.info/list/daoli/ target=_blank class=infotextkey>道理。康肃公心中豁然开朗了,由”忿然”到”笑而遣之”结束了全文。本文以卖油翁自钱孔沥油而钱不湿的这件小事,说明了”熟能生巧”这个普通的HRef=https://www.qijian.info/list/daoli/ target=_blank class=infotextkey>道理。一般HRef=https://www.qijian.info/list/shuoli/ target=_blank class=infotextkey>说理文章,常常要发HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论,说为什么应该这样,为什么不应该那样。而这篇文章并没有高谈阔论,只是记叙卖油翁与陈尧咨对答和卖油翁酌油的经过,来说明HRef=https://www.qijian.info/list/daoli/ target=_blank class=infotextkey>道理。本文着重写的是射箭和酌油都可以由于手熟达到高超的HRef=https://www.qijian.info/list/jiyi/ target=_blank class=infotextkey>技艺,而不是写陈尧咨的射箭。所以写陈尧咨的射箭只用了”矢十中八九”五个字,写得十分简略。这样繁简得当,突出文章的重点。
陈尧咨学问不小,官职做得也很大,而且是文武双全,不愿屈居人下,可是却不得不在卖油翁面前认输,因为卖油翁指出的HRef=https://www.qijian.info/list/daoli/ target=_blank class=infotextkey>道理辩驳不倒,只得”笑而遣之”,没有责备”犯上”的小HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓,对于”用刑惨急,数有杖死”的陈尧咨确实不大容易。”笑”,既是有所领悟,也是HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我解嘲,自是”传神之笔”。