紫塞白云断,青春明月初。
对此芳樽夜,离忧怅有馀。
清冷花露满,滴沥檐宇虚。
怀君欲何赠,愿上大臣书。
这首诗诗继续写HRef=https://www.qijian.info/list/yanhui/ target=_blank class=infotextkey>宴会上的情景,诗人向HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人坦露心胸,表明自己此行是向朝廷上书论政,倾吐自己HRef=https://www.qijian.info/list/lizhi2/ target=_blank class=infotextkey>立志为国HRef=https://www.qijian.info/list/jiangongliye/ target=_blank class=infotextkey>建功立业的宏大HRef=https://www.qijian.info/list/lixiang/ target=_blank class=infotextkey>理想。
后首诗HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头“紫塞白云断,HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月初”二句HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,前句写旅程之展望,为虚写;后句写眼前之场景,是实写。此联形式上为对仗,内容上既点明诗题的“HRef=https://www.qijian.info/list/chunye/ target=_blank class=infotextkey>春夜”,又可见一种高迈的HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀。接着“对此芳樽夜,离忧怅有馀”二句,是说虽然处于良辰HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景之中,但在这个充斥着HRef=https://www.qijian.info/list/liqing/ target=_blank class=infotextkey>离情别意的场面上,一切都变得黯然,用的是以乐景写哀情的反衬手法。五六二句“清冷HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花露满,滴沥檐宇虚”渲染了HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别时的凄冷情境,这两句与前首五六两句HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境相通,HRef=https://www.qijian.info/list/yuqingyujing/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/yuqing/ target=_blank class=infotextkey>寓情于景,从HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物描写中可见HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理,表达出HRef=https://www.qijian.info/list/pengyou/ target=_blank class=infotextkey>朋友HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别依依HRef=https://www.qijian.info/list/bushe/ target=_blank class=infotextkey>不舍的深情。最后二句作者自豪地向HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人宣告:“怀君欲何赠?愿上大臣书。”表明作者此行非为其他,而是向HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家献书论政,本是为了HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治事业。因此他对HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人没有什么世俗礼品可赠,只愿他们能理解和支持自己的这次远行。由于有这样的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想HRef=https://www.qijian.info/list/jichu/ target=_blank class=infotextkey>基础,因而诗篇虽略有HRef=https://www.qijian.info/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤色彩,但基调却高昂明快,并不给人以任何低徊悲抑之感。
这HRef=https://www.qijian.info/list/zushi/ target=_blank class=infotextkey>组诗因反复渲染HRef=https://www.qijian.info/list/liqing/ target=_blank class=infotextkey>离情而带上了一层淡淡的HRef=https://www.qijian.info/list/chouxu/ target=_blank class=infotextkey>愁绪,但作者并没有套用长吁短叹的HRef=https://www.qijian.info/list/aishang/ target=_blank class=infotextkey>哀伤语句,却在沉静之中见深挚的情愫。而要达到这样的境界,应不温不火。“火”则悲吟太过而HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情浅露;“温”则缺乏蕴藉而情致不深。诗写HRef=https://www.qijian.info/list/liqing/ target=_blank class=infotextkey>离情别绪意态从容而颇合体度,有如琵琶弦上的淙淙清音,气象至为雍雅,不作哀声而多幽深的HRef=https://www.qijian.info/list/qingsi/ target=_blank class=infotextkey>情思。