自西山道口径北,逾黄茅岭而下,有二道:其一西出,寻之无所得;其一少北而东,不过四十丈,土断而川分,有积石横当其垠。其上为睥睨、梁欐之形,其旁出堡坞,有若门焉。窥之正黑,投以小石,洞然有水声,其响之激越,良久乃已。环之可上,望甚远,无土壤而生嘉树美箭,益奇而坚,其疏数偃仰,类智者所施设也。
噫!吾疑造物者之有无久矣。及是,愈以为诚有。又怪其不为之中州,而列是夷狄,更千百年不得一售其伎,是固劳而无用。神者傥不宜如是,则其果无乎?或曰:“以慰夫贤而辱于此者。”或曰:“其气之灵,不为伟人,而独为是物,故楚之南少人而多石。”是二者,余未信之。
名句赏析
本文中HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景的名句是:“无土壤而生嘉树美箭,益奇而坚,其疏数偃仰,类智者所施设也。”这里运用白描手法,语言简练,但形象逼真,妙趣横生
诗作对比
《小石潭记》和《小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山记》HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情的“情”是否相同
《小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山记》是《永州八记》中的最后一篇。作者HRef=https://www.qijian.info/list/yuqingyujing/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/yuqing/ target=_blank class=infotextkey>寓情于景,抒发HRef=https://www.qijian.info/list/zheju/ target=_blank class=infotextkey>谪居HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的清寂HRef=https://www.qijian.info/list/kumen/ target=_blank class=infotextkey>苦闷、抑郁HRef=https://www.qijian.info/list/youshang/ target=_blank class=infotextkey>忧伤之情。他所写的HRef=https://www.qijian.info/list/youji/ target=_blank class=infotextkey>游记HRef=https://www.qijian.info/list/sanwen/ target=_blank class=infotextkey>散文,往往借景HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,以寄托自己HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治上不得志的HRef=https://www.qijian.info/list/beifen/ target=_blank class=infotextkey>悲愤。
《小石潭记》这首诗描绘了小石潭的石水鱼树着意渲染了HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞无人,凄神寒骨悄怆幽邃的气氛,抒发了作者在HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞处境中HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉凄怆的心绪;同时也蕴含着作者看见小石潭HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景时HRef=https://www.qijian.info/list/xiyue/ target=_blank class=infotextkey>喜悦的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。
诗作分析
这篇HRef=https://www.qijian.info/list/sanwen/ target=_blank class=infotextkey>散文共计221个字,可谓短小精悍,字字珠玑,描HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景物和寓含情感却恰到好处,真是一字不可增添,一字不可删减。
为什么小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山会HRef=https://www.qijian.info/list/zaoyu/ target=_blank class=infotextkey>遭遇无人赏识的境况呢?这当然是由小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山所处的偏僻荒凉的地理位置决定的。要到小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,需要从西HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山道口一直向北,越过黄茅岭下去,再稍稍向北,又折向东;在不过四十丈的HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方,还有地层断裂,且被一条河水分开,并有积聚的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山石横截在路端。试想,不是有非常好奇、迫切探峻HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理的人,有谁愿意到这里来呢?有谁想到这里来呢?又有谁能和这小HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山产生HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理共鸣呢?也只有柳宗元,也只有被贬的柳宗元。他从唐朝的都城HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安走来,眼睛一亮,发现了荒野僻郊的小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,发现了它非同寻常的美。
柳宗元的眼光是独具慧智的,因为他有自己HRef=https://www.qijian.info/list/shitu/ target=_blank class=infotextkey>仕途HRef=https://www.qijian.info/list/kanke/ target=_blank class=infotextkey>坎坷的经历;柳宗元的HRef=https://www.qijian.info/list/xionghuai/ target=_blank class=infotextkey>胸怀是饱含HRef=https://www.qijian.info/list/lianxi/ target=_blank class=infotextkey>怜惜之情和沧桑之感的,因为他有着与小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山相似的境遇。只有柳宗元能发现它,也只有在柳宗元的眼中它才会放射出美丽的光彩,而且成为声名播世的美HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山。小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山的美是他人不能掩盖的,因为那是天赐,谁嫉妒也白费劲。小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山尽管处在偏僻荒远之地,但它却有幸遇见了柳宗元,于是成名。这或许是偶然,但不能说不是必然,是HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史的必然。而柳宗元不知道需要遇见谁才能走出这被贬的偏僻荒远之地,他的必然又在哪里。偏僻产生荒凉,荒凉产生空旷,空旷产生幽静,幽静产生HRef=https://www.qijian.info/list/youyu/ target=_blank class=infotextkey>忧郁,而HRef=https://www.qijian.info/list/youyu/ target=_blank class=infotextkey>忧郁产生思虑,有思虑就有美。世人很少能见的美,才是奇特的美。有时一个特殊的HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物与HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然之景就这么巧妙地融合在一起,而且心心相通,人从HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然中得到慰藉,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然之景又从人的思维中升华了美。
那就看一看这小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山的奇特之景之美。它的形,上边好似垛墙望楼,旁边犹如耸出的天然城堡,且有城门;(这大概就是此HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山叫做小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山的原因吧。)它的色,有树和竹的翠绿,闪动着一种HRef=https://www.qijian.info/list/shengming/ target=_blank class=infotextkey>生命所特有的坚韧、刚毅与HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiqiu/ target=_blank class=infotextkey>追求之光,还有浓黑的洞穴,很神奇,也很神秘,里边一定盛着好多好多沉睡已久的HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事;它的声,投进小石子,洞穴中就有咚咚的水声,HRef=https://www.qijian.info/list/shengyin/ target=_blank class=infotextkey>声音十分响亮,很久才消逝,那肯定是一曲美妙的HRef=https://www.qijian.info/list/yinle/ target=_blank class=infotextkey>音乐,在等人赏鉴并取名;它的貌,无土壤却生长着树木和HRef=https://www.qijian.info/list/zhuzi/ target=_blank class=infotextkey>竹子,且坚实葱郁,疏密相间,俯仰成趣,像是有才智的人布置的,但又比人布置的精妙,可谓鬼斧神工;而它的高度,环绕登到HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山顶,就能眺望到很远的HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方,像是小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山也在探视外面的世界,打听外面的消息。你能说这小HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山之景不美吗?不奇特吗?它的美与奇特,就在于它的HRef=https://www.qijian.info/list/jiandan/ target=_blank class=infotextkey>简单。它HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然质朴,不矫揉造作,不装腔作势。它HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独但并不渲染HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独,HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞却不虚张HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞,这就是小HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山的HRef=https://www.qijian.info/list/pinzhi/ target=_blank class=infotextkey>品质与HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格。小HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山在这里呆了多HRef=https://www.qijian.info/list/shaonian/ target=_blank class=infotextkey>少年,连小HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山自己也不知道。它真地有些HRef=https://www.qijian.info/list/yumen/ target=_blank class=infotextkey>郁闷,但HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情总是很平静的,因为它正在等待一个人发现它,而它相信迟早会有一个人发现它。这个人终于走来了,他就是柳宗元。这小HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山的奇特之景之美,终于被柳氏的妙手点化成一颗璀璨耀眼的星,点缀在了世界和HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史的天空,与群星一起,给人带来欣悦。而这小小的石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,没有被上帝安排在繁华喧闹的中原,却被安置在偏僻荒远之地,是上帝有意考验它的耐力与意志吗,还是想看看到底是哪位贤达智人首先发现它呢?那个所谓的上帝究竟存在不存在呢?柳宗元的说法似乎有些自相HRef=https://www.qijian.info/list/maodun/ target=_blank class=infotextkey>矛盾。他先说更加相信这一切有上帝的特意安排,却又对上帝这样的安排不理解,觉得上帝不应该做千百年的HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景不被人识的事。当有人对上帝的做法做了HRef=https://www.qijian.info/list/jioshi/ target=_blank class=infotextkey>解释,柳宗元还是不相信。如果按理解与相信的角度讲,HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水的HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运全在乎上帝的安排了,HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水也有受宠的和不受宠的,这和人一样嘛,像柳宗元这样才德都很HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好出众的人,不就是因为HRef=https://www.qijian.info/list/gaige/ target=_blank class=infotextkey>改革失败了就被皇上贬到这僻远之地来了吗?而HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美的小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,肯定也是遭上帝的HRef=https://www.qijian.info/list/bianzhe/ target=_blank class=infotextkey>贬谪了,至于什么原因,或许是由于这小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山也有什么HRef=https://www.qijian.info/list/gaige/ target=_blank class=infotextkey>改革上帝章法或所辖秩序的想法。小小的一座石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,能管得了那么多吗?你想显露出自己不俗的才华、HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的HRef=https://www.qijian.info/list/pinzhi/ target=_blank class=infotextkey>品质和远大的HRef=https://www.qijian.info/list/baofu/ target=_blank class=infotextkey>抱负,那会有众多的天神圣仙不能容你的,而上帝又一贯听从他们的意见。柳宗元的心里模糊,是他困惑的表现,HRef=https://www.qijian.info/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人迷信,特别是在遭受不幸时,更会把不可思议的事情归结到天上去。其实他不相信才是对的。但不管怎样,小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山和柳宗元相似的际遇让他俩HRef=https://www.qijian.info/list/xiangyu/ target=_blank class=infotextkey>相遇确实是一件幸事,在那个时代HRef=https://www.qijian.info/list/xiangyu/ target=_blank class=infotextkey>相遇,在这个HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方HRef=https://www.qijian.info/list/xiangyu/ target=_blank class=infotextkey>相遇,于是在大千世界上,在滚滚HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史中,产生了一篇美文,也产生了一座美HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山。文是短小的,HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山是小巧的。
诗作寓意
这篇HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水HRef=https://www.qijian.info/list/youji/ target=_blank class=infotextkey>游记运用了象征的手法,作者以小石城HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山的不被人赏识来喻自己。作者很耿直,很执着,他笔下的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山也是如此。文如其人,HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山亦如其人。小HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山如此之美,却无人赏,但小HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山并不因无人赏而失掉自己的美。人常说:是金子总会发光的。读文首先要研究作者的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想情感,HRef=https://www.qijian.info/list/xuexi/ target=_blank class=infotextkey>学习作者的为人之道,做一个正直的、品德HRef=https://www.qijian.info/list/gaoshang/ target=_blank class=infotextkey>高尚的人。如此,才能将文章读透,对自己有所启发。如果只是就文章论文章,只是去研读文章的字词句等表面上的东西,那将会事倍功半,且永远达不到做学问的深度。