庭中有奇树鉴赏

原文

庭中有奇树,绿叶发华滋。

攀条折其荣,将以遗所思。

馨香盈怀袖,路远莫致之。

此物何足贵,但感别经时。

赏析

  这首诗写一个HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女对远行的HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫的深切HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念之情。由树及叶,由叶及HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,由HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花及采,由采及送,由送及思。全诗八句,可分作两个层次,每四句为一个层次。

  前两句诗“攀条折其荣,将以遗所思。”描绘了这样一幅图景:在HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天的庭院里,有一株嘉美的树,在满树绿叶的衬托下,开出了茂密的HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花朵,显得格外生气勃勃。这是环境描写,写出了HRef=https://www.qijian.info/list/chunyi/ target=_blank class=infotextkey>春意盎然的景象。但首句中的“庭中”就暗示了这里的HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色不是大HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然中的,而是深闺中的,是一首表现HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇的HRef=https://www.qijian.info/list/guiyuan/ target=_blank class=infotextkey>闺怨诗。

  于是,HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇就出场了:“攀条折其荣,将以遗所思。”HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇面对这繁HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花似锦的景象,忍不住攀着枝条,折下了最好看的一束HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,要把它赠送给日夜HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念的HRef=https://www.qijian.info/list/qinren/ target=_blank class=infotextkey>亲人。以HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花HRef=https://www.qijian.info/list/jiqing/ target=_blank class=infotextkey>寄情,HRef=https://www.qijian.info/list/jieshi/ target=_blank class=infotextkey>揭示了诗歌的主旨——对远行人的HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念。

  古诗中写HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思之情,常常从季节的转换来发端。因为古代HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子受到封建HRef=https://www.qijian.info/list/lijiao/ target=_blank class=infotextkey>礼教的严重束缚,HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的圈子很狭小,不像许多HRef=https://www.qijian.info/list/nanzi/ target=_blank class=infotextkey>男子那样,环境的变迁,HRef=https://www.qijian.info/list/lutu/ target=_blank class=infotextkey>旅途的HRef=https://www.qijian.info/list/jianxin/ target=_blank class=infotextkey>艰辛,都可能引起HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情的波澜;这些HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女被锁在闺门之内,周围的一切永远是那样沉闷而缺少HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化,使人感到麻木。唯有气候的HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化,季节的转换,是她们最敏感的,因为这标志着她们宝贵的HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春正在不断地逝去,而HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念远方HRef=https://www.qijian.info/list/qinren/ target=_blank class=infotextkey>亲人的绵绵思绪,却仍然没有头。

  诗的HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头四句写得很朴素,其中展现的正是人们在日常HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活中常常可以见到的一种场面。但是把这种场面和HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇HRef=https://www.qijian.info/list/huaiyuan/ target=_blank class=infotextkey>怀远的特定HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题相结合,却形成了一种深沉含蕴的HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境,引发读者许多HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想:这位HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女在HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独中HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫,已经有了很久的日子吧。也许,在整个寒冬,她每天都在等待HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天的来临,因为那充满生机的HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光,总会给人们带来欢乐和HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望。那时候,日夜HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念的人儿或许就会回来,春日融融,他们将重新HRef=https://www.qijian.info/list/tuanju/ target=_blank class=infotextkey>团聚在HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花树之下,执手相望,倾诉衷肠。可是,如今眼前已经枝叶扶疏,繁HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花满树了,而站在树下的她仍然只是孤零零的一个,不禁教人感到无限HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅。再说,如果她只是偶尔地见了这棵树,或许会顿然引起一番惊讶和HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨:HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光过得真快,转眼又是一年了!然而这树就生在她的庭院里,她是眼看着叶儿一片片地长,从鹅黄到翠绿,渐渐地铺满了树冠;她是眼见着HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花儿一朵朵地开,星星点点渐渐地就变成了绚烂的一片。她心里的烦恼也跟着一分一分地堆积起来,这种与日聚增的HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦,更令人难以忍受。此时此刻,她HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然会情不自禁地折下一枝HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花来,想把它赠送给远方的HRef=https://www.qijian.info/list/qinren/ target=_blank class=infotextkey>亲人。因为这HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花凝聚着她的HRef=https://www.qijian.info/list/aiyuan/ target=_blank class=infotextkey>哀怨和HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望,寄托着她深深的HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情。也许,她指待这HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花儿能够带走一部分HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思的苦楚,使那思潮起伏的心能够得到暂时的平静;也许,她HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望这故园HRef=https://www.qijian.info/list/qinren/ target=_blank class=infotextkey>亲人手中的HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝,能够打动远方HRef=https://www.qijian.info/list/youzi/ target=_blank class=infotextkey>游子的心,催促他早日归来。总之,在这HRef=https://www.qijian.info/list/jianduan/ target=_blank class=infotextkey>简短的四句诗中,蕴含着许多诗人没有写明的内容。

  自第五句发生转折,进入第二个层次。“馨香盈怀袖”一句紧承上面“攀条折其荣,将以遗所思”两句,同时描绘出HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的珍贵和HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物的神情。这HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花是“奇树”的HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,它的香气特别浓郁芬芳,不同于一般的杂HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花野卉,可见用它来表达纯洁的HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情,寄托深切的HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念,是再合适不过的。至于HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物的神情,诗人虽没有明写,但一个“盈”字,却暗示着:主人公手执HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝,站立了很久。本来,她“攀条折其荣”,是因为思绪久积,情不自禁;可待到折下HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花来,才猛然想到:天遥地远,这HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花无论如何也不可能送到HRef=https://www.qijian.info/list/qinren/ target=_blank class=infotextkey>亲人的手中。古时交通不便,通信都很HRef=https://www.qijian.info/list/kunnan/ target=_blank class=infotextkey>困难,更不用说这是一枝容易凋零的鲜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花。此时的她,只是痴痴地手执着HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花儿,久久地站在树下,听任香气充满怀袖而无可奈何。她似乎忘记了HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间也忘记了周围的一切,对着HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花深深地沉入冥想之中。

  “馨香盈怀袖,路远莫致之”两句简HRef=https://www.qijian.info/list/jiandan/ target=_blank class=infotextkey>简单单的十个字,描绘了一幅清晰生动的画面;并引发读者进一步HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象:这位HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女正在想些什么呢?她是否在HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆往日的幸福?因为这奇树生在他们的庭院之中,往日HRef=https://www.qijian.info/list/fuqi/ target=_blank class=infotextkey>夫妻双双或许曾在HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花树下,消磨过许许多多欢乐的HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光。在那叶茂HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花盛的时候,她所爱的人儿,是不是曾经把那美丽的HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花朵插在她鬓发之间呢?而如今,她时时HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念的HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫正在哪儿?可曾HRef=https://www.qijian.info/list/zaoyu/ target=_blank class=infotextkey>遭遇到什么?她自己所感受的HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦,远方的人儿也同样感受到了吗?不管她想到了什么,有一点她总是不能摆脱的,那就是对HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春年华在HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞孤苦之中流逝的无比HRef=https://www.qijian.info/list/wanxi/ target=_blank class=infotextkey>惋惜。古代HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活,本来就那么狭窄单调,唯有真诚的HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情,能够给她们带来一点HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生的乐趣。当这点乐趣也不能保有的时候,HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活是多么暗淡无光啊!HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花开HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花落,宝贵的HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春是经不住几番HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨的。

  再回顾这首诗对于庭中奇树的描写,就可以明明白白地看到,诗人始终暗用比兴的手法,以HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花来衬托HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物,写出HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物的内心世界。一方面,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花事的兴盛,显示了HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物的HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独和HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦;另一方面,还隐藏着更深的一层意思,那就是:HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花事虽盛,可是HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨打,很快就会落,那正是主人公一生HRef=https://www.qijian.info/list/zaoyu/ target=_blank class=infotextkey>遭遇的象征。在《HRef=https://www.qijian.info/list/gushishijiushou/ target=_blank class=infotextkey>古诗十九首》的另一篇《冉冉孤生竹》里面,有这样一段话:“伤彼蕙兰HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,含英扬光辉;过时而不采,将随秋草萎。”用蕙兰HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花一到HRef=https://www.qijian.info/list/qiutian/ target=_blank class=infotextkey>秋天便凋谢了,HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻女主人公的HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春不长,红颜易老。这是中国古诗中常用的一种HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻。但是在《庭中有奇树》这一篇中,这一层意思却并不是明白说出,而是留给读者去体会。

  诗的最后两句“此物何足贵,但感别经时”是主人公无可奈何而说出的HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我HRef=https://www.qijian.info/list/kuanwei/ target=_blank class=infotextkey>宽慰的话,同时也点明了全诗的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题。HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生苦短,女人也如手中的鲜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,经不起HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间的等待,更经受不起HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨打。这样的情感意绪,也许就如温庭筠在《望HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南》中写的:“梳洗罢,独倚望江楼。过尽千帆皆不是,斜晖脉脉水悠悠。肠断白蘋洲。”一个个HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望,一个个HRef=https://www.qijian.info/list/shiwang/ target=_blank class=infotextkey>失望,到头来也许“红颜未老恩先断,斜倚薰笼坐到明”(白居易《后宫词》),也许“一朝春尽红颜老,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花落人亡两不知”(《红楼梦·葬HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花吟》)。

  从前面六句来看,诗人对于HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的珍奇美丽,本来是极力HRef=https://www.qijian.info/list/zanyang/ target=_blank class=infotextkey>赞扬的。可是写到最后,突然又说“此物何足贵”,未免使人有点惊疑。其实,对HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花落下先抑的一笔,正是为了后扬“但感别经时”这一HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题。无论说HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的可贵还是不足稀奇,都是为了表达同样的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情。但这一抑一扬,诗的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情增强了,最后结句也显得格外突出。

  诗写到这里,算结束了。然而题外之意,仍然耐人寻味:主人公折HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,原是为了解脱HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思的HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦,从中得到一点慰藉;而偏偏所思在天涯,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花儿无法寄达,平白又添了一层苦恼;HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念更加无法解脱。

返回