金陵驿二首鉴赏

原文

草合离宫转夕晖,孤云飘泊复何依?

山河风景元无异,城郭人民半已非。

满地芦花和我老,旧家燕子傍谁飞?

从今别却江南路,化作啼鹃带血归。

万里金瓯失壮图,衮衣颠倒落泥涂。

空流杜宇声中血,半脱骊龙颔下须。

老去秋风吹我恶,梦回寒月照人孤。

千年成败俱尘土,消得人间说丈夫。

赏析

  第一首

  “草合离宫转夕晖,孤云HRef=https://www.qijian.info/list/piaobo2/ target=_blank class=infotextkey>飘泊复何依?”HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳落照之下,当年金碧辉煌的皇帝行宫已被荒草重重遮掩,残状不忍目睹。不忍目睹却又不忍离去,因为它是百年HRef=https://www.qijian.info/list/guguo/ target=_blank class=infotextkey>故国的遗迹,大宋政权的象征,看到她,就好像看到了为之效命的HRef=https://www.qijian.info/list/qinren/ target=_blank class=infotextkey>亲人,看到了为之奔走的君王。“草合离宫”与“孤云HRef=https://www.qijian.info/list/piaobo/ target=_blank class=infotextkey>漂泊”相对,则道出HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家与个人的双重不幸,染下HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家存亡与个人HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运密切相关的情理基调。“转夕晖”之“转”字用得更是精妙到位,尽显状元宰相的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风采:先是用HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳渐渐西斜、渐渐下落之“动”反衬诗人久久凝望、久久沉思之“静”,进而与“孤云HRef=https://www.qijian.info/list/piaobo2/ target=_blank class=infotextkey>飘泊复何依”相照应,引发出诗人万里HRef=https://www.qijian.info/list/changjiang/ target=_blank class=infotextkey>长江般的无限悲恨,无限HRef=https://www.qijian.info/list/changwang/ target=_blank class=infotextkey>怅惘。一个处境HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉空怀“恨东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风不借、世间英物”复国HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志的HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国者的形象随之跃然纸上。

  “HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山河HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风景元无异,城郭HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民半已非。”HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山河依旧,可短短的四年间,城郭面目全非,HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民多已不见。“元无异”“半已非”巨大反差的设置,HRef=https://www.qijian.info/list/jielu/ target=_blank class=infotextkey>揭露出HRef=https://www.qijian.info/list/zhanluan/ target=_blank class=infotextkey>战乱给HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民群众带来的深重灾难,反映出诗人心系天下HRef=https://www.qijian.info/list/xingwang/ target=_blank class=infotextkey>兴亡、情关HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓疾苦的赤子HRef=https://www.qijian.info/list/xionghuai/ target=_blank class=infotextkey>胸怀,将诗作的基调进一步渲染,使诗作的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题更加突出鲜明。

  “满地芦HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花和我老,旧家HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子傍谁飞?”“满地芦HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”犹如遍地哀鸿,他们之所以白HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花如发和我一样苍老,是因为他们心中都深深埋着说不尽的国破恨、家亡仇、飘离苦。原来王谢豪门世家HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风光不再,HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子尚可“飞入寻常HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓家”,现在老HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓亡的亡,逃的逃,HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子们也是巢毁窝坏,到哪里去安身呢?HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人化的传神描写,给人以身临其境的感觉:诗人在哭,整个金陵也在哭,亦使HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉凄惨的诗人自身形象更加饱满。

  “从今别却HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南路,化作啼鹃带血归!”尽管整个金陵城都笼罩在HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉的氛围中,我也不愿离她而去,因为她是我的HRef=https://www.qijian.info/list/muqin/ target=_blank class=infotextkey>母亲,我的挚爱。但元军不让我在此久留,肉体留不下,就让我的忠魂化作啼血不止、HRef=https://www.qijian.info/list/huaixiang/ target=_blank class=infotextkey>怀乡不已的HRef=https://www.qijian.info/list/dujuan/ target=_blank class=infotextkey>杜鹃HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟归来伴陪您吧。此联与诗人《过零丁洋》里的“HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生自古谁无死,留取丹心照汗青”可谓是异曲同工,旗帜鲜明地表达出诗人视死如归、以死报国的HRef=https://www.qijian.info/list/jianqiang/ target=_blank class=infotextkey>坚强决心。

  第二首

  “万里金瓯失壮图,衮衣颠倒落泥涂。”头两句从宋高宗当年的行宫,写到此时HRef=https://www.qijian.info/list/wangguo/ target=_blank class=infotextkey>亡国的HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实,连德祐皇帝(即宋端宗)也向元朝下拜称臣了。

  “空流杜宇声中血,半脱骊龙颔下须。”从德祐皇帝写到小皇帝昺,两句分写皇帝的一降一死,概括地反映了南宋HRef=https://www.qijian.info/list/wangguo/ target=_blank class=infotextkey>亡国的悲惨。

  “老去秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹我恶,梦回寒月照人孤。”两句化用杜甫“老去HRef=https://www.qijian.info/list/beiqiu/ target=_blank class=infotextkey>悲秋强自宽”诗意,进一步写出了自己国亡家破的HRef=https://www.qijian.info/list/guji/ target=_blank class=infotextkey>孤寂危苦的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。

  “千年成败俱尘土,消得人间说HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫。”最后,作者HRef=https://www.qijian.info/list/gaojie/ target=_blank class=infotextkey>告诫自己,要为后世作出榜样。的确,四年后,诗人受尽种种折磨和HRef=https://www.qijian.info/list/kunan/ target=_blank class=infotextkey>苦难,战胜种种诱惑和威胁,从容就义,用HRef=https://www.qijian.info/list/shengming/ target=_blank class=infotextkey>生命和鲜血践行了自己的誓言,在中华HRef=https://www.qijian.info/list/minzu/ target=_blank class=infotextkey>民族的HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国主义HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神宝库中谱写了一曲永远鼓舞中华儿女的HRef=https://www.qijian.info/list/beizhuang/ target=_blank class=infotextkey>悲壮之歌、正气之歌。

返回