柳梢青·灯花鉴赏

原文

白玉枝头,忽看蓓蕾,金粟珠垂。半颗安榴,一枝秾杏,五色蔷薇。何须羯鼓声催。银釭里、春工四时。却笑灯蛾,学他蝴蝶,照影频飞。

赏析

  词中吟咏的油灯结HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花为是日常HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活中常见的现象,古来HRef=https://www.qijian.info/list/tiyong/ target=_blank class=infotextkey>题咏灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的作品也层出不穷,但张林的这首词却能不落俗套,新颖别致,读来饶有情味。

  上片刻画灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,连用五个HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻,淋漓尽致地描绘了灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花在不断HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化中呈现出的千种姿态、万种HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风情。

  “白玉枝头,忽看蓓蕾,金粟珠垂。”白玉枝,指白色的灯芯草。前两句说,灯蕊在不经意间结HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,它最初如HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花蕾般含苞待放。“金粟”,桂HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的别名,这里形容灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花。韩愈《咏灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花同侯十一》云:“黄里排金粟,钗头缀玉虫。”此种HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻在灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花描写上用得是最为普遍,本词是以它来描摹灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花初结成时的形状。下面三句,句句HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻,形容灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的三种不同景象。“半颗安榴,一枝杏,五色蔷薇”。安榴,即石榴。石榴来自西域的安国,由张骞出使时带回,故又名安石榴。灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花越结越老,形状不断HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化,它先是碎小如桂HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,继而大如绣球般的石榴,再变成鲜艳浓的杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,最后变得如蔷薇HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花般色彩绚烂斑驳。“半颗”、“一枝”、“五色”,这三个数量词,从小到大,依次递增,既写出了灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化过程,将其各种姿态刻画地生动形象。

  上片可说是用实笔摹绘灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花由初绽到盛开的过程,下片则是以虚笔来称赞灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花之美,简直可称巧夺天工。

  “何须羯鼓声催。银釭里、春工四时。”羯鼓,用唐南卓《羯鼓录》记载的唐玄宗敲击羯鼓,催开含苞欲放的柳杏的HRef=https://www.qijian.info/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故。唐玄宗此举在于夸耀人工能巧夺造化,而本词则反其意而用之。银灯(釭即银灯)。里点燃的灯芯草会结HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,它并不需要人工的催唤,好像其中自有造化的四时功能。作者从另一方面HRef=https://www.qijian.info/list/zanmoi/ target=_blank class=infotextkey>赞美灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的富于HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化,似有造化之功。“却笑灯蛾,学他HRef=https://www.qijian.info/list/hudie/ target=_blank class=infotextkey>蝴蝶,照影频飞”。灯蛾扑火,与HRef=https://www.qijian.info/list/hudie/ target=_blank class=infotextkey>蝴蝶灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,两者本来并不相干,但灯草既成灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花因而兼具两者的特点。作者有意将它们联系起来,并主要侧重HRef=https://www.qijian.info/list/hudie/ target=_blank class=infotextkey>蝴蝶戏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的方面。因此,运笔就将HRef=https://www.qijian.info/list/hudie/ target=_blank class=infotextkey>蝴蝶戏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花加以此附。灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花既然是HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,就应是HRef=https://www.qijian.info/list/hudie/ target=_blank class=infotextkey>蝴蝶戏嬉之物。有趣的是,灯蛾竟然学起HRef=https://www.qijian.info/list/hudie/ target=_blank class=infotextkey>蝴蝶来,不断地在灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花周围蹁跹飞舞,作者运笔俏皮,貌似揶揄灯蛾,却灵巧传神地HRef=https://www.qijian.info/list/zanmoi/ target=_blank class=infotextkey>赞美了灯HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的丽若群芒。

  这首词运用博喻手法,写得奇巧生动,俏皮有趣。虽无深情远意,但较之其他HRef=https://www.qijian.info/list/yongwu/ target=_blank class=infotextkey>咏物词讲穷比兴寄托、笔致幽深、多愁善感的格调来,可算是别具一格,清新隽秀。

返回