多丽·咏白菊鉴赏

原文

小楼寒,夜长帘幕低垂。恨萧萧、无情风雨,夜来揉损琼肌。也不似、贵妃醉脸,也不似、孙寿愁眉。韩令偷香,徐娘傅粉,莫将比拟未新奇。细看取、屈平陶令,风韵正相宜。微风起,清芬酝藉,不减酴醿。

渐秋阑、雪清玉瘦,向人无限依依。似愁凝、汉皋解佩,似泪洒、纨扇题诗。朗月清风,浓烟暗雨,天教憔悴度芳姿。纵爱惜、不知从此,留得几多时。人情好,何须更忆,泽畔东篱。

赏析

  在李清照的词中,“HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”是出现得最多的意象。她笔下的HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,不仅有人的情志,如“宠柳娇HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”(《念奴娇·萧条庭院》),“梅心惊破”(《孤雁儿·藤床纸帐朝眠起》);而且有眉、腮,如“柳眼梅腮”(《蝶恋HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花·暖HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨晴HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风初破冻》);有肌骨,如“玉骨冰肌”(《瑞鹧鸪·双银杏》);因而也有肥瘦,如“绿肥红瘦”(《如梦令·昨夜HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨疏HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风骤》)。菊HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花纤细,这里就用“揉损琼肌”来描写菊HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的纤纤玉骨。然后进一步用四个HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物来作类比反衬。贵妃醉脸,是对HRef=https://www.qijian.info/list/mudan/ target=_blank class=infotextkey>牡丹的HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻。李正封《咏HRef=https://www.qijian.info/list/mudan/ target=_blank class=infotextkey>牡丹》有“国色朝酣酒,天香夜染衣”,唐玄宗认为可比杨妃醉酒(见《松窗杂录》)。作者通过铺陈贵妃、孙寿、韩令、徐娘等HRef=https://www.qijian.info/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故,来说明HRef=https://www.qijian.info/list/baiju/ target=_blank class=infotextkey>白菊既不似杨妃之富贵丰腴,更不似孙寿之妖娆作态。其香幽远,不似韩寿之香异味袭人;其色莹白,不似徐娘之白,傅粉争妍。她是屈子所餐,陶潜所采。HRef=https://www.qijian.info/list/quyuan/ target=_blank class=infotextkey>屈原《离骚》有“朝饮木兰之坠露兮,夕餐秋菊之落英”;陶渊明《HRef=https://www.qijian.info/list/yinjiu/ target=_blank class=infotextkey>饮酒》之五有“采菊东篱下,HRef=https://www.qijian.info/list/youran/ target=_blank class=infotextkey>悠然见南HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山”。细赏此HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,如对直臣高士,香淡HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风微,清芬酝藉,不减于酴釄。酴釄,即荼蘼HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花黄如酒,开于春末。

  下片续写,用一“渐”字表示HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间推移,秋阑菊悴。“HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪清玉瘦”呼应“揉损琼肌”,紧扣HRef=https://www.qijian.info/list/baiju/ target=_blank class=infotextkey>白菊在HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨中挣扎自立从开到谢的神态。这里不说人对残菊的HRef=https://www.qijian.info/list/yilian/ target=_blank class=infotextkey>依恋,反说菊愁凝泪洒,依依HRef=https://www.qijian.info/list/xibie/ target=_blank class=infotextkey>惜别。用班婕妤“汉皋解佩”的HRef=https://www.qijian.info/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故,以“秋扇见捐”自喻。这两个典说的都是得而复失、爱而遭弃的失落、捐弃的悲哀。HRef=https://www.qijian.info/list/changwang/ target=_blank class=infotextkey>怅惘之情,融入朗月清HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,浓烟暗HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨之中,又通过这既清朗、又迷离的境界具象化。同时,它又暗示了,菊既不同流俗,就只能在此清幽高洁,又迷蒙暗淡之境中任芳姿憔悴。

  词人不胜惜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花、自惜之情,倒折出纵使怜爱之极,亦不能留HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花片时。情不能堪处,忽宕开作HRef=https://www.qijian.info/list/kuangda/ target=_blank class=infotextkey>旷达语:只要HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情自适其适,应时菊赏,且休忆他屈子HRef=https://www.qijian.info/list/zhongzhen/ target=_blank class=infotextkey>忠贞,行吟泽畔;陶潜放逸,采菊东篱。

返回