薛宝钗咏白海棠鉴赏

原文

珍重芳姿昼掩门,自携手瓮灌苔盆。

胭脂洗出秋阶影,冰雪招来露砌魂。

淡极始知花更艳,愁多焉得玉无痕。

欲偿白帝宜清洁,不语婷婷日又昏。

赏析

  首联“珍重芳姿昼掩门,自携手瓮灌苔盆”,描绘出诗人端凝庄重的HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格。首句一语双关,因“珍重芳姿”而致白昼掩门,既HRef=https://www.qijian.info/list/xioshi/ target=_blank class=infotextkey>写诗人HRef=https://www.qijian.info/list/zhenxi/ target=_blank class=infotextkey>珍惜白HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠,又HRef=https://www.qijian.info/list/xioshi/ target=_blank class=infotextkey>写诗人珍重HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我,刻画出封建时代贵族HRef=https://www.qijian.info/list/shaonu/ target=_blank class=infotextkey>少女的矜持HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理。诗人用“手瓮”盛水亲自浇灌白HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠,亦是爱惜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花儿,珍重HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我的一种表现。

  颔联“胭脂洗出秋阶影,冰HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪招来露砌魂”,使用倒装,即“秋阶洗出胭脂影,露砌招来冰HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪魂”。HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠色白,故云“洗出胭脂影”:洗掉涂抹的胭脂而现出本色,这正是宝钗性爱雅淡,不爱艳装的HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我写照。“露砌”和“秋阶”同指白HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠生长的环境。“冰HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪魂”指白HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠精魂如冰HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪般洁白,亦是宝钗自写身份。

  颈联“淡极始知HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花更艳,愁多焉得玉无痕”,进一步描写白HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠的色彩、丰韵之美。上句承“胭脂”句发挥,谓白HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠一洗颜色,淡极更艳,颇合HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术辩证法,实写HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我身份:安分随时,藏愚守拙,而更显淑女之端庄凝重。下句承“冰HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪”句开掘,谓白HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠清洁自励,宁静自安,岂如多愁之玉,留下瘢痕。“愁多”句应是以宝黛之多愁善感反衬自己的宁静娴雅。

  尾联“欲偿白帝凭清洁,不语婷婷日又昏”,“白帝”在此实指HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然,全联的意思是说:白HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠愿以其清洁之身回报HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然,她婷婷玉立,默然不语,迎来了又一个HRef=https://www.qijian.info/list/huanghun/ target=_blank class=infotextkey>黄昏。这实际上是宝钗的内心独白和HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我写照。“不语”一词可见宝钗的稳重,“凭清洁”之语更可见她自誉自信的HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理状态。

  此诗有意以白HRef=https://www.qijian.info/list/haitang/ target=_blank class=infotextkey>海棠关合自己,以HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人,反映出薛宝钗以稳重、端庄、淡雅、宁静、清洁自诩的内心世界。李纨评此诗第一,就是因为“这诗有身份”。

返回