子夜吴歌·秋歌鉴赏

原文

长安一片月,万户捣衣声。

秋风吹不尽,总是玉关情。

何日平胡虏,良人罢远征。

赏析

  全诗写征夫之妻HRef=https://www.qijian.info/list/qiuye/ target=_blank class=infotextkey>秋夜怀思远征边陲的良人,HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望早日结束HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争,HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫免于HRef=https://www.qijian.info/list/lijia/ target=_blank class=infotextkey>离家去远征。虽未直写HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情,却字字渗透着真挚情意;虽没有高谈时局,却又不离时局。情调用意,都没有脱离HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞诗的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风韵。

  HRef=https://www.qijian.info/list/yuese/ target=_blank class=infotextkey>月色如银的京城,表面上一片平静,但捣衣声中却蕴含着千家万户的HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦;秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风不息,也寄托着对边关HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念的深情。读来让人怦然心动。结句是HRef=https://www.qijian.info/list/guifu/ target=_blank class=infotextkey>闺妇的期待,也是HRef=https://www.qijian.info/list/zhenHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>征人的心声。

  笼统而言,诗人的手法是先景语后情语,而情景始终交融。“HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安一片月”是HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,同时又是紧扣题面,写出了“秋月扬明辉”的季节特点。而见月HRef=https://www.qijian.info/list/huairen/ target=_blank class=infotextkey>怀人是古典诗歌传统的表现方法,加之秋来是赶制征衣的季节,所以HRef=https://www.qijian.info/list/xioyue/ target=_blank class=infotextkey>写月也有起兴的意义。此外,月明如昼,正好捣衣,而那“玉户帘中卷不去,捣衣砧上拂还来”的HRef=https://www.qijian.info/list/yueguang/ target=_blank class=infotextkey>月光,也容易勾起HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思之情。制衣的布帛须先置砧上,用杵捣平捣软,是谓“捣衣”。这明朗的HRef=https://www.qijian.info/list/yueye/ target=_blank class=infotextkey>月夜,HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安城就沉浸在一片此起彼落的砧杵声中,而这种特殊的“秋声”,对于HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇又是一种难耐的挑拨。“一片”、“万户”,写光写声,似对非对,措辞天然而得HRef=https://www.qijian.info/list/yongtan/ target=_blank class=infotextkey>咏叹味。秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,也是撩人HRef=https://www.qijian.info/list/chouxu/ target=_blank class=infotextkey>愁绪的,“秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风入窗里,罗帐起飘扬”,便是对HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇的第三重挑拨。月朗HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风清,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风送砧声,声声都是HRef=https://www.qijian.info/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念玉关HRef=https://www.qijian.info/list/zhenHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>征人的深情。用“总是”二字,HRef=https://www.qijian.info/list/qingsi/ target=_blank class=infotextkey>情思益见深长。这里,秋月秋声与秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风织成浑成的境界,见境不见人,而HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物却好像真的在,“玉关情”也很浓。王夫之评价说:“前四句是天壤间生成好句,被太白拾得。”(《唐诗评选》)此情之浓,不可遏止,于是有了末二句直表HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇的心声:“何日平胡虏,良人罢远征?”后世的某些人偏爱“含蓄”,如田同之就曾说:“余窃谓删去末二句作绝句,更觉浑含无尽。”(《西圃诗说》)其实未必是这样。“不知HRef=https://www.qijian.info/list/geyao/ target=_blank class=infotextkey>歌谣妙,声势出口心”(《大子夜歌》),慷慨天然,是HRef=https://www.qijian.info/list/minge/ target=_blank class=infotextkey>民歌本色,原本不必故意使用那种吞吞吐吐的用语。而从内容上看,正如沈德潜指出的“本HRef=https://www.qijian.info/list/guiqing/ target=_blank class=infotextkey>闺情语而忽冀罢征”(《说诗晬语》),使诗歌HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想内容大大深化,更具HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会意义,表现出古代HRef=https://www.qijian.info/list/laodong/ target=_blank class=infotextkey>劳动HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民冀求能过HRef=https://www.qijian.info/list/heping/ target=_blank class=infotextkey>和平HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的善良HRef=https://www.qijian.info/list/yuanwang/ target=_blank class=infotextkey>愿望。全诗手法如同电影,有画面,有“画外音”。月照HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安万户、HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风送砧声、化入玉门关外荒寒的月景、插曲:“何日平胡虏,良人罢远征。”……这是十分有意味的诗境,读者须知,这种犹如女声合唱的“插曲”决不多余,它是画面的有机组成部分,在画外也在画中,它回肠荡气,激动人心。因此,《秋歌》从正面写到思情,而有不尽之情。

返回