更深月色半人家,北斗阑干南斗斜。
今夜偏知春气暖,虫声新透绿窗纱。
唐诗中,以春和月为题的不少。或咏HRef=https://www.qijian.info/list/chunjing/ target=_blank class=infotextkey>春景而HRef=https://www.qijian.info/list/ganhuai/ target=_blank class=infotextkey>感怀,或望HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月而生HRef=https://www.qijian.info/list/qingsi/ target=_blank class=infotextkey>情思。此诗写春,不唯不从柳绿桃红之类的事物着笔,反借夜幕将这似乎最具有HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色特点的事物遮掩起来,HRef=https://www.qijian.info/list/xioyue/ target=_blank class=infotextkey>写月,也不细描其光影,不HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹其圆缺;而只是在夜色中调进半片HRef=https://www.qijian.info/list/yuese/ target=_blank class=infotextkey>月色,这样,夜色不至太浓,HRef=https://www.qijian.info/list/yuese/ target=_blank class=infotextkey>月色也不至太明,造成一种蒙胧而和谐的旋律。
此诗首揭“更深”二字,为以下HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色的描绘确定了基调,也给全诗笼罩一种特殊氛围。“HRef=https://www.qijian.info/list/yuese/ target=_blank class=infotextkey>月色半人家”是“更深”二字的具体化,接下的一句“北斗阑干南斗斜”,是“更深”于夜空的征象,两句一起造成HRef=https://www.qijian.info/list/chunye/ target=_blank class=infotextkey>春夜的静穆,HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境深邃。HRef=https://www.qijian.info/list/yueguang/ target=_blank class=infotextkey>月光半照,是因为月轮西斜,诗以星斗阑干为映衬,这就构成两句之间的内在关联。
恬谧的HRef=https://www.qijian.info/list/chunye/ target=_blank class=infotextkey>春夜,万物的生息迁化在潜行。“今夜偏知春气暖.虫声新透绿窗纱”,正是诗人全身心地去体察大HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然的契机而得到的佳句。从虫介之微而知寒暖之候,说明诗人有着深厚的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangcun/ target=_blank class=infotextkey>乡村HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的根柢。因此。这两句非一般人所能道。没有长期HRef=https://www.qijian.info/list/xiangcun/ target=_blank class=infotextkey>乡村HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活经验的人固然说不出;便是HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活在HRef=https://www.qijian.info/list/xiangcun/ target=_blank class=infotextkey>乡村,也并非人人都说得出来。今夜虫鸣,究竟是第一回还是第几回,谁去注意它,这须得有心人,还应该有一颗诗心。一个“新”字,饱含对HRef=https://www.qijian.info/list/xiangcun/ target=_blank class=infotextkey>乡村HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的深情,既是说清新,又有欣悦之意。
诗中说“春气暖”自“今夜”始,表明对节候HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化十分敏感,“偏知”一语洋溢着自得之情。写隔窗听到虫声,用“透”。给人以生机勃发的力度感。窗纱的绿色,HRef=https://www.qijian.info/list/yewan/ target=_blank class=infotextkey>夜晚是看不出的。这绿意来自诗人内心的盎然HRef=https://www.qijian.info/list/chunyi/ target=_blank class=infotextkey>春意。至此,我们就可以明白:诗人之所以不描写作为HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天表征的鲜明的外在景观。而是借助深HRef=https://www.qijian.info/list/yejing/ target=_blank class=infotextkey>夜景色气氛来烘托诗的HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境,就是因为这诗得之于诗人的内心。诗人是以一颗纯净的心灵体察HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然界的细微HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化的。诗的前二句HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景物,不着一丝春的色彩.却暗中关合HRef=https://www.qijian.info/list/chunyi/ target=_blank class=infotextkey>春意,颇具蕴藉之致。第三句的“春气暖”。结句的“虫声”,“绿窗纱”互为映发。于是HRef=https://www.qijian.info/list/chunyi/ target=_blank class=infotextkey>春意俱足。但这声与色,仍从“意”(感觉)中来。诗人并非唯从“虫声”才知道春气已暖,“春气暖”是诗人对“今夜”的细微感觉,而“虫声”只是与其感觉冥合的一个物候。因此,诗的意蕴是深厚的。构思的新颖别致,决定于感受的独特。唐代HRef=https://www.qijian.info/list/tianyuan/ target=_blank class=infotextkey>田园诗成为一个重要流派,也不乏名家。然而。能仿佛陶诗一二者并不多见。象本诗这样深得陶体真趣的。就更为寥寥。至于说本诗有无隐微之情的寄托,于字面无证,不好去穿凿。