送魏万之京鉴赏

原文

朝闻游子唱离歌,昨夜微霜初渡河。

鸿雁不堪愁里听,云山况是客中过。

关城树色催寒近,御苑砧声向晚多。(树色一作:曙)

莫见长安行乐处,空令岁月易蹉跎。

赏析

  这是一首HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别诗,被送者为诗人晚辈。诗中一、二两句HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象魏万到京城沿途所能见的极易引起HRef=https://www.qijian.info/list/jilu/ target=_blank class=infotextkey>羁旅HRef=https://www.qijian.info/list/xiangchou/ target=_blank class=infotextkey>乡愁的HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物。中间四句或在HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情中HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事,或在HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事中HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,层次分明。最后两句HRef=https://www.qijian.info/list/quanmian/ target=_blank class=infotextkey>劝勉魏万到了HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安之后,不要只看到那里是行乐的HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方而沉溺其中,蹉跎HRef=https://www.qijian.info/list/suiyue/ target=_blank class=infotextkey>岁月,应该抓住机遇成就一番事业。这表达了诗人对魏万的深情厚意,情调深沉HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉,但却催人向上。

  诗一开首,“朝闻HRef=https://www.qijian.info/list/youzi/ target=_blank class=infotextkey>游子唱离歌”,先说魏万的走,后用“昨夜微霜初HRef=https://www.qijian.info/list/duhe/ target=_blank class=infotextkey>渡河”,点出前一夜的景象,用倒戟而入的笔法,极为得势。“初HRef=https://www.qijian.info/list/duhe/ target=_blank class=infotextkey>渡河”,把霜HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人化了,写出HRef=https://www.qijian.info/list/shenqiu/ target=_blank class=infotextkey>深秋时节HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟的气氛。

  HRef=https://www.qijian.info/list/qiuye/ target=_blank class=infotextkey>秋夜微霜,挚友HRef=https://www.qijian.info/list/bieli/ target=_blank class=infotextkey>别离,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然地逗出了一个“愁”字。“鸿雁不堪愁里听”,是紧接第二句,渲染氛围。“云HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山况是客中过”,接写正题,照应第一句。HRef=https://www.qijian.info/list/dayan/ target=_blank class=infotextkey>大雁,HRef=https://www.qijian.info/list/qiutian/ target=_blank class=infotextkey>秋天南去,HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天北归,飘零不定,有似HRef=https://www.qijian.info/list/luren/ target=_blank class=infotextkey>旅人。它那嘹唳的雁声,从天末飘来,使人觉得HRef=https://www.qijian.info/list/changwang/ target=_blank class=infotextkey>怅惘凄切。而抱有满腹HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅的人,当然就更难忍受了。云HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,一般是令人HRef=https://www.qijian.info/list/xiangwang/ target=_blank class=infotextkey>向往的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风景,而对于HRef=https://www.qijian.info/list/luomo/ target=_blank class=infotextkey>落寞HRef=https://www.qijian.info/list/shiyi/ target=_blank class=infotextkey>失意的人,坐对云HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,便会感到前路茫茫,黯然神伤。HRef=https://www.qijian.info/list/taxiang/ target=_blank class=infotextkey>他乡HRef=https://www.qijian.info/list/youzi/ target=_blank class=infotextkey>游子,于此为甚。这是李颀以自己的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情来体会对方。“不堪”“况是”两个虚词前后呼应,往复顿挫,情切而意深。

  五、六两句,诗人对远行客又作了充满情意的推想:“关城树色催寒近,御苑砧声向晚多。”从洛阳西去要经过古函谷关和潼关,凉秋九月,草木摇落,一片HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟,标志着寒天的到来。本来是寒气使树变色,但寒不可见而树色可见,好像树色带来寒气,见树色而知寒近,是树色把寒催来的。一个“催”字,把平常HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物写得有情有感,十分生动,HRef=https://www.qijian.info/list/bangwan/ target=_blank class=infotextkey>傍晚砧声之多,为HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安特有,“HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安一片月,万户捣衣声”。然而诗人不用城关雄伟、御苑清华这样的HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色来介绍HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安,却只突出了“御苑砧声”,发人深想。魏万前此,大概没有到过HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安,而李颀已多次到过京师,在那里曾“倾财破产”,历经辛酸。两句推想中,诗人平生HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨,尽在不言之中。“催寒近”“向晚多”六个字相对,暗含着HRef=https://www.qijian.info/list/suiyue/ target=_blank class=infotextkey>岁月不待,年华易老之意,顺势引出了HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾二句。

  “莫见HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安行乐处,空令HRef=https://www.qijian.info/list/suiyue/ target=_blank class=infotextkey>岁月易蹉跎”,纯然是长者的语气,予魏万以亲切的嘱咐。这里用“行乐处”三字虚写HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安,与上二句中的“御苑砧声”相应,一虚一实,恰恰表明了诗人的旨意。他谆谆HRef=https://www.qijian.info/list/gaojie/ target=_blank class=infotextkey>告诫魏万:HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安虽是“行乐处”,但不是一般人可以享受的。不要把宝贵的HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光,轻易地消磨掉,要抓紧时机成就一番事业。可谓语重心长。

  这首诗以长于炼句而为后人所称道。诗人把HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事、HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景、HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情交织在一起。如次联两句用了倒装手法,加强、加深了描写。先出“鸿雁”“云HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山”——感官接触到的物象,然后写“愁里听”“客中过”,这就由景生情,合于认识规律,容易唤起人们的共鸣。同样,第三联的“关城树色”和“御苑砧声”,虽是记忆中的形象,联系气候、时刻等环境条件,有声有色,非常HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然。而“催”字、“向”字,更见推敲之功。

返回