空江浩荡景萧然,尽日菰蒲泊钓船。
青草浪高三月渡,绿杨花扑一溪烟。
情多莫举伤春目,愁极兼无买酒钱。
犹有渔人数家住,不成村落夕阳边。
这是诗人途经洞庭遇HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风路阻时所写的一首诗,诗歌描写了洞庭的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风光,并于诗歌中寄寓了自己的HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀。
“空江浩荡景萧然,尽日菰蒲泊钓船”,诗人因HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风大阻于HRef=https://www.qijian.info/list/dongtinghu/ target=_blank class=infotextkey>洞庭湖边,举目远眺,但见与HRef=https://www.qijian.info/list/dongtinghu/ target=_blank class=infotextkey>洞庭湖相连的江面上空荡荡的,HRef=https://www.qijian.info/list/tianqi/ target=_blank class=infotextkey>天气阴沉,HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物萧索,使人顿生抑郁之情,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风大浪高,无法渡过洞庭,只得枯坐在钓船之内,尽日相伴的只有岸边的菰蒲。“尽日”二字,表明了诗人因HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风路阻而无法HRef=https://www.qijian.info/list/xinglu/ target=_blank class=infotextkey>行路的无可奈何HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。首联通过空江的萧然景致与整日地面对菰蒲,一种HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞抑郁的情感油然而生,为下面的进一步描写作了铺垫。
“青草浪高三月渡,绿杨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花扑一溪烟”,是HRef=https://www.qijian.info/list/xioshi/ target=_blank class=infotextkey>写诗人坐在钓船内所目睹的舱外情景。诗人举目向青草湖方向望去,HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春三月的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风特别大,湖面被吹得波涌浪翻,岸上的杨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花也被吹得四处飞扬,迷蒙一片,把流入洞庭的河汊上空都给遮掩住了。这两句是描写HRef=https://www.qijian.info/list/dongtinghu/ target=_blank class=infotextkey>洞庭湖边周围的萧然景致,是承接首联中所描绘的氛围而来的。一个“扑”字写出了HRef=https://www.qijian.info/list/liuxu/ target=_blank class=infotextkey>柳絮逐HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风而舞的状态,极具动感。《唐诗别裁》注云:“夜泊HRef=https://www.qijian.info/list/dongtinghu/ target=_blank class=infotextkey>洞庭湖港汉,故有‘绿杨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花扑一溪烟’之句。否则HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风景全不合矣,玩末句自明。”一边是白浪层层,一边是白絮纷纷,水上陆上尽是白色,这种冷色调更添了几许HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉。首句直接HRef=https://www.qijian.info/list/xiofeng/ target=_blank class=infotextkey>写HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,连日的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风使水面空空荡荡,足见HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风之大,而这两句则从侧面来HRef=https://www.qijian.info/list/xiofeng/ target=_blank class=infotextkey>写HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风之大,正是因为有HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,才有“浪高”,才有“HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花扑”,前后两联从不同角度入手,将洞庭HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风起时的景象描绘得淋漓尽致。
“情多莫举HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春目,愁极兼无买酒钱”,在首颔两联的HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景后,颈联的这两句承上开始HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情。路阻于洞庭之滨,又遇上了不作美的天公,诗人HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹道,如果是个有着HRef=https://www.qijian.info/list/kanke/ target=_blank class=infotextkey>坎坷经历又极易HRef=https://www.qijian.info/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤的人,遇到这种情形,切不可举目远眺,显然这是诗人自身的经验之谈,因为诗人已经远眺了并已生了HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春之心,而且更令其尴尬的是,HRef=https://www.qijian.info/list/choumen/ target=_blank class=infotextkey>愁闷已极的诗人此刻身上却没有多余的钱可以沽酒来解愁。沈德潜在《说诗语》中对律诗的五六两句是这样要求的:“五六必耸然挺拔,别开一境,上既HRef=https://www.qijian.info/list/heping/ target=_blank class=infotextkey>和平,至此必须振起也。”这两句由景转情,确有别开一境、耸然挺拔的感觉。
“犹有HRef=https://www.qijian.info/list/yuren2/ target=_blank class=infotextkey>渔人数家住,不成村落HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳边”,诗歌的最后一联以景作结。诗人从自己的HRef=https://www.qijian.info/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤情绪中摆脱出来,举目远眺,只见此刻已经HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳西下,虽说HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色萧然,但仍有几家HRef=https://www.qijian.info/list/yuren2/ target=_blank class=infotextkey>渔人的房子,零零落落地散布在远处,只是看上去不成村落而已。这里的零星房屋,远方的西下HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳,同样也给人以萧然的感觉,当然,也是因HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风受阻于HRef=https://www.qijian.info/list/jiaowai/ target=_blank class=infotextkey>郊外的孤身HRef=https://www.qijian.info/list/luren/ target=_blank class=infotextkey>旅人抑郁HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理的折射。
该诗以景传情,以情染景,情景交融。这首诗中HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物本身就含有不尽的情意,而诗人的HRef=https://www.qijian.info/list/beichou/ target=_blank class=infotextkey>悲愁又给HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物罩上了一层惨淡的色彩。因此,饶有余味,绵绵不尽。在结构章法上,所见与所感交互递现,诗脉清晰,不失为一首有特色的律诗。