寒食不多时,牡丹初卖。小院重帘燕飞碍。昨宵风雨,只有一分春在,今朝犹自得,阴晴快。
熟睡起来,宿酲微带。不惜罗襟揾眉黛,日高梳洗,看著花阴移改。笑摘双杏子,连枝戴。
这首词是写HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春时候HRef=https://www.qijian.info/list/shaofu/ target=_blank class=infotextkey>少妇的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活与HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情的。首先点明词中女主人公所处的时节是HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春。所处的环境是有重帘的小院。寒食过后不久,街头巷尾已开始叫卖HRef=https://www.qijian.info/list/mudan/ target=_blank class=infotextkey>牡丹,显示出HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春特点。HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天最活跃的HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子飞来飞去。只是由于重重帘幕的障碍,才没有飞入小院深处,“朱帘隔燕”(晏殊《踏莎行》)正是这HRef=https://www.qijian.info/list/shaofu/ target=_blank class=infotextkey>少妇心境HRef=https://www.qijian.info/list/youxian2/ target=_blank class=infotextkey>悠闲,观察细致所得的景象。这里还没有写出这HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的感受,直到“昨宵HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨,只有一分春在”,才从侧面流露出她的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。“夜来HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨声,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花落知多少?”(孟浩然《春晓》),昨夜的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨使“小径红稀”(晏殊《踏莎行》)。HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花是春的象征。HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨无情,将HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花摧残殆尽,所剩无几。HRef=https://www.qijian.info/list/shaofu/ target=_blank class=infotextkey>少妇不能不触目惊心,惊呼“只有一分春在。”九分HRef=https://www.qijian.info/list/chunse/ target=_blank class=infotextkey>春色都被HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨打HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹去,她怎能不为之HRef=https://www.qijian.info/list/wanxi/ target=_blank class=infotextkey>惋惜呢!“HRef=https://www.qijian.info/list/xichun/ target=_blank class=infotextkey>惜春常怕HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花开早,更何况落红无数。”(辛弃疾《摸鱼儿》)但这位女主人公HRef=https://www.qijian.info/list/xichun/ target=_blank class=infotextkey>惜春而不HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春,更不怨春,而是“今朝犹自得,阴晴快。”她的情绪没有因HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春时节HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨HRef=https://www.qijian.info/list/chuncan/ target=_blank class=infotextkey>春残、群芳纷谢的冷落氛围所感染,而是阴也快,睛也快。上片末二句是全词情调转向HRef=https://www.qijian.info/list/chouku/ target=_blank class=infotextkey>愁苦还是转向HRef=https://www.qijian.info/list/leguan/ target=_blank class=infotextkey>乐观的分水岭。
下片写HRef=https://www.qijian.info/list/shaofu/ target=_blank class=infotextkey>少妇睡起梳妆的举止动态。熟睡起来,昨夜的酒醉还未全解。两颊还微带着昨宵中酒的红晕。昨夜微醉的倦意也还没有完全消除。倦态娇姿,惹人怜爱。正是由于HRef=https://www.qijian.info/list/shaofu/ target=_blank class=infotextkey>少妇宿酲未解,四肢酥软,娇慵无力,懒于下床打水盥洗,才“不惜罗襟揾眉黛,”顺手扯过罗衣擦去昨夜画眉的残余翠黛。作者描摹HRef=https://www.qijian.info/list/shaofu/ target=_blank class=infotextkey>少妇的HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理、动态,十分细腻、逼真。直到太阳渐渐升高,她的宿酲渐解,倦态渐消,慢慢恢复了平时的活力,这才梳妆打扮,淡扫娥眉,薄施粉黛,“看着HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花阴移改”,顾盼自怜。这起床梳洗过程,也是温庭筠《菩萨蛮》词中HRef=https://www.qijian.info/list/shaofu/ target=_blank class=infotextkey>少妇“懒起画娥眉,弄妆梳洗迟”的另一种表现手法,但都是从HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子梳妆的过程、动态来刻画她的神态和心境的,“HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花阴移改”是日高的补写。太阳渐渐升高,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花景渐渐缩短,说明这HRef=https://www.qijian.info/list/shaofu/ target=_blank class=infotextkey>少妇从睡起到起床,到梳冼完毕,到她有闲暇来看“HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花阴移改”,HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间是相当长久的。因为用了“日高”、“HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花阴移改”这样的具体形象来描写,所以HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间长久就不觉得抽象了
歇拍,“笑摘双杏子,连枝戴。”杏子成双,暗示词中女主人公内心HRef=https://www.qijian.info/list/panwang/ target=_blank class=infotextkey>盼望自己也能成双成对的微妙HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理活动。“笑摘”说明她HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情HRef=https://www.qijian.info/list/leguan/ target=_blank class=infotextkey>乐观、开朗。虽然作者当时是暂时独居,但她相信不久她可以和杏子一样成双成对,杏子成了她HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的HRef=https://www.qijian.info/list/yuanwang/ target=_blank class=infotextkey>愿望、未来幸福的象征物,神余言外,趣味隽永。一个“笑”字十分传神地表现她充满信心,充满HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望。
这首词中的女主人公是独居闺中的,HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间又值HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春,一般写法总是围绕“HRef=https://www.qijian.info/list/guiyuan/ target=_blank class=infotextkey>闺怨”、“春女多思”作文章,写女主人公见落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花而流泪,看双燕而伤心;叹HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春将逝,感独处无欢,HRef=https://www.qijian.info/list/chouku/ target=_blank class=infotextkey>愁苦HRef=https://www.qijian.info/list/yousi/ target=_blank class=infotextkey>忧思,HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀凄恻。而这首词却能不落窠臼,尽管写的也是HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春独居的HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子,作者却塑造了一个HRef=https://www.qijian.info/list/leguan/ target=_blank class=infotextkey>乐观、自信、充满HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望的HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子形象,具有鲜明的、独特的个性,这是这首词的一个重要的特点。