此腔自虏传至边,饮牛马即横笛吹之,不鼓不拍,声甚凄断。闻兀术每遇对阵之际,吹此则鏖战无还期也。
边头春未到,雪满交河道。暮沙明残照,塞烽云间小。断鸿悲,陇月低,泪湿征衣悄。岁华老。
让人真切感到其伤悲之深,亦可见HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争并非广大胡人HRef=https://www.qijian.info/list/shizu/ target=_blank class=infotextkey>士卒的意愿。
“边头春未到,HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪满交河道”,这是写HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞的气候。边关气候严寒,遍布积HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪,气候恶劣。“暮沙明残照,塞烟云间小”,这是写边境HRef=https://www.qijian.info/list/bangwan/ target=_blank class=infotextkey>傍晚之景。日暮时分,HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳洒在HRef=https://www.qijian.info/list/shamo/ target=_blank class=infotextkey>沙漠上,黄沙发出一片亮光。远处烽火台上点着烽火,其烟尘升腾到云间变得越发细小,并逐渐模糊。这HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞之景雄奇而显HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独荒寂。“断鸿悲,陇月低,泪湿战袍悄。岁华老”,鸿雁和HRef=https://www.qijian.info/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮是最引人HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思。“断鸿悲,陇月低”,孤雁哀鸣,陇月低垂,渲染出一片HRef=https://www.qijian.info/list/qiqing/ target=_blank class=infotextkey>凄清。后两句则直接HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,词人因HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念HRef=https://www.qijian.info/list/jiaxiang/ target=_blank class=infotextkey>家乡而暗自垂泪,那泪水多得都浸湿了战袍。句末一个“悄”字耐人寻味,他只能悄悄落泪,因为他仍在HRef=https://www.qijian.info/list/shubian/ target=_blank class=infotextkey>戍边,不应哭泣,但他确实是年事已高,应告老还乡了。
这首词音韵和谐,富有节奏感,读来朗朗上口,易于传诵。