八声甘州·记玉关踏雪事清游鉴赏

原文

辛卯岁,沈尧道同余北归,各处杭、越。逾岁,尧道来问寂寞,语笑数日。又复别去。赋此曲,并寄赵学舟。

记玉关踏雪事清游,寒气脆貂裘。傍枯林古道,长河饮马,此意悠悠。短梦依然江表,老泪洒西州。一字无题处,落叶都愁。

载取白云归去,问谁留楚佩,弄影中洲?折芦花赠远,零落一身秋。向寻常、野桥流水,待招来,不是旧沙鸥。空怀感,有斜阳处,却怕登楼。

赏析

  “记玉关踏HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪事清游,寒气脆貂裘。”以“记”字领起,气势较为开阔、笔力劲峭。写他前年HRef=https://www.qijian.info/list/dongji/ target=_blank class=infotextkey>冬季赴北写经的旧事,展现了一幅冲HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风踏HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪的北国HRef=https://www.qijian.info/list/jilu/ target=_blank class=infotextkey>羁旅图。北HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风凛冽,寒气袭人,三两个“南人”在那枯林古道上HRef=https://www.qijian.info/list/jiannan/ target=_blank class=infotextkey>艰难行进。“此意悠悠”此句虽简,然则写出他内心无限的HRef=https://www.qijian.info/list/yousi/ target=_blank class=infotextkey>忧思。

  “短梦依然江表,老泪洒西州”,旧事重提之后,续写北地回归之光景。江表,指HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南。西州,古城名,在今南京西。此两句谓自己虽已回到HRef=https://www.qijian.info/list/nanfang/ target=_blank class=infotextkey>南方故土,屈辱经历也过去,仍只能老泪洒落、无欢可言。南归以后,自己与尧道分处杭、越,音讯久未通。“一字无题处,落叶都愁。”点出为何不致书问候。并非不想HRef=https://www.qijian.info/list/tishi/ target=_blank class=infotextkey>题诗HRef=https://www.qijian.info/list/zengyou/ target=_blank class=infotextkey>赠友,但实在是提不起任何兴致来。因西HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹打而飘散的片片红叶上,似乎处处都写满了“HRef=https://www.qijian.info/list/wangguo/ target=_blank class=infotextkey>亡国”两字。不忍在上HRef=https://www.qijian.info/list/tishi/ target=_blank class=infotextkey>题诗,怕引起浓浓愁情。请老友给予谅解。HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头这两韵五句,其HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境苍凉阔大,有“唐人HRef=https://www.qijian.info/list/beige/ target=_blank class=infotextkey>悲歌”之慨。着实为全词增添了一点“北国型”的“壮美”之感。“短梦依然江表,……落叶都愁。”随即音调多么缠绵低回。这是作者善于“一气旋折”的高妙本领。

  “载取白云归去”则从眼前的HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别写起。HRef=https://www.qijian.info/list/guren/ target=_blank class=infotextkey>故人之访,给作者多少欢乐、慰藉和温暖。HRef=https://www.qijian.info/list/guren/ target=_blank class=infotextkey>故人又要回去。面对此景,作者当然又会HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨生悲。“问谁留楚佩,弄影中洲”写出了自己与他两情依依之感。“楚佩”借HRef=https://www.qijian.info/list/chuci/ target=_blank class=infotextkey>楚辞中湘君和湘夫人的HRef=https://www.qijian.info/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故。“折芦HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花赠远,零落一身秋”。当然所赠之物,只能是一枝芦HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花。这里表现出赠者零落如HRef=https://www.qijian.info/list/qiuye2/ target=_blank class=infotextkey>秋叶的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。他以芦HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花来比己“零落一身秋”的凄况,饱寓着他生不逢时痛感。这里“折苇赠远”,笔调不凡,写意深刻。“向寻常野桥流水,待招来,不是旧沙鸥。”而HRef=https://www.qijian.info/list/guren/ target=_blank class=infotextkey>故人既远,“野桥流水”附近也能招集到三朋二友,但终非沈尧道、赵学舟之类故交了。“空怀感,有斜阳处,却怕HRef=https://www.qijian.info/list/denglou/ target=_blank class=infotextkey>登楼”HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞只能靠HRef=https://www.qijian.info/list/denglou/ target=_blank class=infotextkey>登楼远望排解。但余斜照的HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色,只能徒增伤悲。所以顿又缩回了脚步!

  全词先悲后壮,先HRef=https://www.qijian.info/list/youqing/ target=_blank class=infotextkey>友情而后国恨,惯穿始终的,是一股荡气回肠的“词气”。使读者极能渗透到作者的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情世界之中。写HRef=https://www.qijian.info/list/shenshi/ target=_blank class=infotextkey>身世飘萍和HRef=https://www.qijian.info/list/guoshi/ target=_blank class=infotextkey>国事之悲感哀婉动人,令人如闻断雁惊HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,哀猿啼月。

返回