离亭燕·一带江山如画鉴赏

原文

一带江山如画,风物向秋潇洒。水浸碧天何处断?霁色冷光相射。蓼屿荻花洲,掩映竹篱茅舍。

云际客帆高挂,烟外酒旗低亚。多少六朝兴废事,尽入渔樵闲话。怅望倚层楼,寒日无言西下。

赏析

  这是一首HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景兼HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古的词,在宋HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古词中是创作时期较早的一首。词的上片描绘金陵一带的HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水,HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨过天晴的秋色里显得分外明净而爽朗;下片通过HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古,寄托了词人对六朝HRef=https://www.qijian.info/list/xingwang/ target=_blank class=infotextkey>兴亡盛衰的HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨。这首词语朴而情厚,有别于HRef=https://www.qijian.info/list/wanyue/ target=_blank class=infotextkey>婉约派词的深沉HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨。全词层层抒写,勾勒甚密,语卜而情夺取,有别于HRef=https://www.qijian.info/list/wanyue/ target=_blank class=infotextkey>婉约派的词HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风。

  HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头一句“一带江HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山如画”,先对金陵一带的全景作一番HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟瞰,概括地写出了它的HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水之美。HRef=https://www.qijian.info/list/qiutian/ target=_blank class=infotextkey>秋天草木摇落HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色萧索,但这里作者却说“HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风物向秋潇洒”,一切HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物显得萧疏明丽而有脱尘绝俗的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风致,这就突出了金陵一带HRef=https://www.qijian.info/list/qiuri/ target=_blank class=infotextkey>秋日HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风光的特色。接着“水浸碧天何处断”具体地描绘了这种特色。这个“水”字承首句的“江”而来,词人的视线随着浩瀚的HRef=https://www.qijian.info/list/changjiang/ target=_blank class=infotextkey>长江向远处看去,天幕低垂,水势浮空,天水相连,浑然一色,看不到尽头。将如此宏阔的景致,用一个“浸”字形象而准确地描绘出来。近处则是“霁色冷光相射”,“霁色”紧承上句“碧天”而来,“冷光”承“水”字而来,万里晴空所展现的澄澈之色,江波潋滟所闪现的凄冷的光,霁色静止,冷光翻动,动景与静景互相映照,构成一幅绮丽的画面。一个“射”字点化了这一画面。接着词人又把视线从江水里移到了江洲上,却只见“蓼屿荻HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花洲,掩映竹篱茅舍。”洲、屿是蓼荻滋生之地,HRef=https://www.qijian.info/list/qiutian/ target=_blank class=infotextkey>秋天是它发HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的季节,密集的蓼荻丛中,隐约地现出了竹篱茅舍。这样,从HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然界写到了人家,暗暗为下片的抒发HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨作了铺垫。

  下片先荡开两笔,写词人,再抬头向远处望去。“云际客帆高挂,烟外酒旗低亚”,极目处,客船的帆高挂着,烟外酒家的旗子低垂着,标志着人活动,于是情从景生,金陵的陈迹涌上心头:“多少六朝兴废事”,这里在HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史上短短的三百多年里经历了六个朝代的兴盛和衰亡,它们是怎样兴盛起来的,又是怎样的衰亡的,这许许多多的HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事,却是“尽入渔樵闲话”。“渔樵”承上片“竹篱茅舍”而来,到这里猛然一收,透露出词人心里的隐忧。这种隐忧在歇拍两句里,又作了进一步的抒写:“怅望倚层楼”,“怅望”表明了词人瞭望HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色时的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情,倚高楼的栏杆上,怀着HRef=https://www.qijian.info/list/changwang/ target=_blank class=infotextkey>怅惘的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情,看到眼前HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物,想着HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史上的HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事。最后一句“寒日无言西下”之“寒”字承上片“冷”字而来,凄冷的太阳默默地向西沉下,苍茫的夜幕即将降临,更增加了他的HRef=https://www.qijian.info/list/guji/ target=_blank class=infotextkey>孤寂之感。歇拍的调子是低沉的,他的隐忧没有说明白,只从低沉的调子里现出点端倪,耐人寻味。

  在宋代词坛上,张昪与范仲淹一样,创作中透露出词HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风逐渐由HRef=https://www.qijian.info/list/wanyue/ target=_blank class=infotextkey>婉约向HRef=https://www.qijian.info/list/haofang/ target=_blank class=infotextkey>豪放转变的时代信息,对于词境的开拓作出了自己的贡献。

返回