寂寞深闺,柔肠一寸愁千缕。惜春春去。几点催花雨。
倚遍阑干,只是无情绪。人何处。连天衰草,望断归来路。(衰草一作:芳)
这是一首借HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春写HRef=https://www.qijian.info/list/lihen/ target=_blank class=infotextkey>离恨的HRef=https://www.qijian.info/list/guiyuan/ target=_blank class=infotextkey>闺怨词。全词情词并胜,神韵HRef=https://www.qijian.info/list/youran/ target=_blank class=infotextkey>悠然,层层深入HRef=https://www.qijian.info/list/jieshi/ target=_blank class=infotextkey>揭示了HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情女主人公心中无限愁情。
首先词人将“一寸”柔肠与“千缕”HRef=https://www.qijian.info/list/chousi/ target=_blank class=infotextkey>愁思相提并论,使人产生了一种强烈的压抑感,仿佛她愁肠欲断,再也承受不住。“HRef=https://www.qijian.info/list/xichun/ target=_blank class=infotextkey>惜春”两句,不复直言其愁,却“HRef=https://www.qijian.info/list/xichun/ target=_blank class=infotextkey>惜春春去”的HRef=https://www.qijian.info/list/maodun/ target=_blank class=infotextkey>矛盾中展现HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理活动。淅沥的HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨声催逼着落红,也催逼着HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天归去的脚步。唯一能给深闺HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子一点慰藉的春HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花也凋落了,那催HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨滴只留下几声空洞的回响。HRef=https://www.qijian.info/list/xichun/ target=_blank class=infotextkey>惜春,惜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,也正是惜HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春、惜年华的写照。
下片写凭阑远望。中国古典诗词中,常用“倚阑”表示HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情悒郁无聊。这里词人“倚”这个动词后面缀以“遍”字,活画出一深闺HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子百无聊赖的烦闷苦恼。下句中又以“只是”与“倚遍”相呼应,衬托出因HRef=https://www.qijian.info/list/chouku/ target=_blank class=infotextkey>愁苦而造成的“无情绪”,这就有力地表现了愁情深重,无法排解。
HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾处,遥问“人何处”,点明凭阑远望的目的,同时也暗示了“柔肠一寸愁千缕”、“祇是无情绪”的根本原因。这里,词人巧妙地安排了一个有问无答的布局,却转笔追随着HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的视线去描绘那望不到尽头的萋萋芳草,正顺着良人归来时所必经的道路蔓延开去,一直延伸到遥远的天边。然而望到尽头,唯见“连天芳草”,不见良人踪影。
这首词上片写HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春之情,下片写HRef=https://www.qijian.info/list/shangbie/ target=_blank class=infotextkey>伤别之情。HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春、HRef=https://www.qijian.info/list/shangbie/ target=_blank class=infotextkey>伤别,融为柔肠寸断的千缕浓愁。刻画出一个HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情专注执着、情感真挚细腻的深闺HRef=https://www.qijian.info/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇的形象。写出了让人肝肠寸断的千缕浓愁:HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞愁、HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春愁,HRef=https://www.qijian.info/list/shangbie/ target=_blank class=infotextkey>伤别愁以及盼归愁。HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾“望断”二字写尽盼归不能的HRef=https://www.qijian.info/list/chouku/ target=_blank class=infotextkey>愁苦,此时HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情已积聚至最高峰,全词达到高潮。