南乡子·诸将说封侯鉴赏

原文

诸将说封侯,短笛长歌独倚楼。万事尽随风雨去,休休,戏马台南金络头。

催酒莫迟留,酒味今秋似去秋。花向老人头上笑,羞羞,白发簪花不解愁。

赏析

  这首词是作者的一首绝笔词。词的HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头两句就描绘了一组对立的形象:诸将侃侃而谈,HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论立功封侯,而自己却悄然独立,和着笛声,倚楼长歌。对比何等鲜明,大有“举世皆浊我独清,众人皆醉我独醒”(《HRef=https://www.qijian.info/list/chuci/ target=_blank class=infotextkey>楚辞·HRef=https://www.qijian.info/list/yufu2/ target=_blank class=infotextkey>渔父》)的意味。

  封建HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会中,封侯显贵历来是HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiqiu/ target=_blank class=infotextkey>追求的目标,但作者眼中,这一切都只是梦幻一场,所以他此时只一边冷眼旁观,沉醉HRef=https://www.qijian.info/list/yinle/ target=_blank class=infotextkey>音乐之中。这一组对比用反差强烈的色调进行描绘,互为反衬,突出了词人耿介孤高的形象。此词借助笛声与歌声把读者带入了一个悠长深远的HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境中,超然之情蕴含于这不言之中,自有一种韵外之致,味外之旨。“吹笛倚楼”用唐赵嘏《HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安秋望》诗中的名句“残星几点雁横塞,长笛一声人倚楼”,正切此词写重九HRef=https://www.qijian.info/list/denggao/ target=_blank class=infotextkey>登高远望之意。

  “万事尽随HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨去,休休,戏HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马台南金络头。”一切的是非得失、升沉荣辱,都淹没HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光流逝的波涛中。“休休”,算了吧,还有什么可说呢!即使是像宋武帝刘裕彭城戏HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马台欢宴HRef=https://www.qijian.info/list/zhongyang/ target=_blank class=infotextkey>重阳的盛会,也成为HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史的陈迹而一去不复返了。用“戏HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马台”之典正切HRef=https://www.qijian.info/list/zhongyang/ target=_blank class=infotextkey>重阳宴集之题,而“金络头”,用鲍照《结客HRef=https://www.qijian.info/list/shaonian/ target=_blank class=infotextkey>少年场行》“骢HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马金络头,锦带佩吴钩”,既切戏HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马台之HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马,又照应HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头说封侯的“诸将”。词人受佛老HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想的浸润,HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生观中有着HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoji/ target=_blank class=infotextkey>消极虚无的一面,随着HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治上的连遭打击,这种HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想时有流露。这里表现的就是这种HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情,但更为含蓄深婉。

  下片遂转而为开朗达观。词人举杯劝酒:“催酒莫迟留,酒味今秋似去秋”(一作“酒似今秋胜去秋”)。过去的就让它过去吧,还是开怀痛饮,莫辜负这大好秋光和杯中酿。以功名之虚无,对美酒之可爱,本于晋人张翰“使我有身后名,不如即时一杯酒”之语(见《世说新语·仕诞》)。HRef=https://www.qijian.info/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人咏重九,常由美酒而兼及黄HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,作者沿用此法,却又翻出新意。他运用HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人手法,借HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花HRef=https://www.qijian.info/list/zichao/ target=_blank class=infotextkey>自嘲。词人老兴勃发,插HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花于头,而HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花却笑他偌大年纪还要簪HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花自娱。其造语则是脱胎于苏轼的两句诗:“人老簪HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花不自羞,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花应羞上老人头。”(《吉祥寺赏HRef=https://www.qijian.info/list/mudan/ target=_blank class=infotextkey>牡丹》)词人HRef=https://www.qijian.info/list/reai/ target=_blank class=infotextkey>热爱HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的不服老HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神跃然纸上,他并不因处境的拂逆和年事的增高而消沉,相反觉得秋光和美酒都与去年不殊,表现出开朗HRef=https://www.qijian.info/list/huoda/ target=_blank class=infotextkey>豁达的HRef=https://www.qijian.info/list/xiongjin/ target=_blank class=infotextkey>胸襟。

  这首词“以诗为词”的创作方法,从遣词造句到HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境格调都体现出诗的特点。不借助HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物渲染,而直抒胸臆,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格HRef=https://www.qijian.info/list/haofang/ target=_blank class=infotextkey>豪放中有峭健。

返回