春不雨鉴赏

原文

西亭石竹新作芽,游丝已罥樱桃花。

鸣鸠乳燕春欲晚,杖藜时复话田家。

田家父老向我说,“谷雨久过三月节。

春田龟坼苗不滋,犹赖立春三日雪。”

我闻此语重叹息,瘠土年年事耕织。

暮闻穷巷叱牛归,晓见公家催赋入。

去年旸雨幸无愆,稍稍三农获晏食。

春来谷赋复伤农,不见饥鸟啄余粒。

即今土亢不可耕,布谷飞飞朝暮鸣。

舂莩作饭藜作羹,吁嗟荆益方用兵。

赏析

  此诗作于顺治十四年(1657),HRef=https://www.qijian.info/list/zheyinian/ target=_blank class=infotextkey>这一年自春至夏,北方三月不HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨,此诗即咏写此事。

  首两联交代背景,描写“春欲晚”的时节的HRef=https://www.qijian.info/list/nongcun/ target=_blank class=infotextkey>农村HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风光,并由杖藜老农话HRef=https://www.qijian.info/list/nongshi/ target=_blank class=infotextkey>农事引入下层。三四两联借田家父老之口描述HRef=https://www.qijian.info/list/nongcun/ target=_blank class=infotextkey>农村干旱情景。旱情的严重,田家父老的HRef=https://www.qijian.info/list/youlǜ/ target=_blank class=infotextkey>忧虑凸现无遗。下面四联HRef=https://www.qijian.info/list/xioshi/ target=_blank class=infotextkey>写诗人内心的触动及深深HRef=https://www.qijian.info/list/tanxi/ target=_blank class=infotextkey>叹息。诗人既为HRef=https://www.qijian.info/list/nongmin/ target=_blank class=infotextkey>农民在贫瘠的土地上岁岁劳作的HRef=https://www.qijian.info/list/beiku/ target=_blank class=infotextkey>悲苦HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运而HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹,更为官府的剥削压榨,使HRef=https://www.qijian.info/list/nongmin/ target=_blank class=infotextkey>农民HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活受到极大影响和损害的现象HRef=https://www.qijian.info/list/fenmen/ target=_blank class=infotextkey>愤懑不已,HRef=https://www.qijian.info/list/jieshi/ target=_blank class=infotextkey>揭示出HRef=https://www.qijian.info/list/nongmin/ target=_blank class=infotextkey>农民辛勤HRef=https://www.qijian.info/list/laodong/ target=_blank class=infotextkey>劳动反而日益HRef=https://www.qijian.info/list/pinkun/ target=_blank class=infotextkey>贫困的真正原因并非只是天灾所致,而在于统治者的残酷盘剥,笔锋直指封建统治者及不合理的HRef=https://www.qijian.info/list/zhidu/ target=_blank class=infotextkey>制度。尾两联又回到眼前现状的描写:土地干旱无法耕种,人们只能用野果野菜充饥,而清兵又要从荆(今湖南、湖北)、益(今四川)向云南发兵进攻,人们在遭受灾荒的侵害、官府剥削压榨的同时,还要蒙受HRef=https://www.qijian.info/list/zhanluan/ target=_blank class=infotextkey>战乱的HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦。

  此诗对HRef=https://www.qijian.info/list/laodong/ target=_blank class=infotextkey>劳动HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民的不幸HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运和HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活处境寄予了深深的HRef=https://www.qijian.info/list/guanqie/ target=_blank class=infotextkey>关切HRef=https://www.qijian.info/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情,对腐败统治阶级及不合理的HRef=https://www.qijian.info/list/zhidu/ target=_blank class=infotextkey>制度进行了有力的HRef=https://www.qijian.info/list/jielu/ target=_blank class=infotextkey>揭露,极富战斗性和认识价值。

返回