日映纱窗,金鸭小屏山碧。故乡春,烟霭隔,背兰釭。
宿妆惆怅倚高阁,千里云影薄。草初齐,花又落,燕双飞。
此词写HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子春日HRef=https://www.qijian.info/list/huaixiang/ target=_blank class=infotextkey>怀乡之情。上片描绘室内之景。起拍二句写晨光透过窗纱,照着室内的香炉和屏HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风上并碧HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山。这是清晓时分典型的香闺景致。“碧”字用于句末,分量特重,其意脉与下句“HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡春”相连,由屏HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山碧翠,HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡的HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水也是一派HRef=https://www.qijian.info/list/chunse/ target=_blank class=infotextkey>春色,非常HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然。HRef=https://www.qijian.info/list/huaixiang/ target=_blank class=infotextkey>怀乡之情,自在其中。紧接着由对屏HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风的描摹,顺势交代HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子滋生出对于自己HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡HRef=https://www.qijian.info/list/chunjing/ target=_blank class=infotextkey>春景的思恋;然而烟霭远隔,归途渺远,只能令人徒增怨叹。“烟蔼”二句接“金鸭”而写,兰灯已灭,室内的香烟还弥漫着,眼前如雾如霭,营造出一种迷茫的HRef=https://www.qijian.info/list/chousi/ target=_blank class=infotextkey>愁思境界,HRef=https://www.qijian.info/list/xiangsi2/ target=_blank class=infotextkey>乡思蒙上了一层愁的阴影。
下片转写室外,紧接上片而来,写女主人公HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡的焦渴HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。“宿妆”二句写她未曾梳妆就HRef=https://www.qijian.info/list/denggao/ target=_blank class=infotextkey>登高眺望HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡,而所见到的是千里云影,“薄”是因遥远而显得模糊。近看则是芳草平铺,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花落燕飞的暮HRef=https://www.qijian.info/list/chunjing/ target=_blank class=infotextkey>春景色。在这HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色中,女主人公HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情,已不待多言。最后三句极写暮HRef=https://www.qijian.info/list/chunjing/ target=_blank class=infotextkey>春景象,又以“燕双飞”反衬出女主人公孤身独处的HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉。这些HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色,无不加深着换头处“HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅”二字的色彩。词的下片将HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀引向更为广远的境界,而且通过云影、芳草、落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花、双燕等HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物的渲染,越发增添了鲜明生动、清新疏朗之气。HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾三句又HRef=https://www.qijian.info/list/yijingjieqing/ target=_blank class=infotextkey>以景结情,含思悠远,感到余韵袅袅,余味无穷。