东风吹水日衔山,春来长是闲。落花狼藉酒阑珊,笙歌醉梦间。
佩声悄,晚妆残,凭谁整翠鬟?留连光景惜朱颜,黄昏独倚阑。
这是一首写HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春HRef=https://www.qijian.info/list/guiyuan/ target=_blank class=infotextkey>闺怨的词作。首句“东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹水”形象生动,但新意不强,与李煜同时代稍早些的冯延巳就有“HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风乍起,吹皱一池春水”的名句;而“日衔HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山”则要好得多。虽然“日衔HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山”与“青HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山欲衔半边日”意思相同,同样都是HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人化的手法,但“HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山衔日”有日升之意,多用于形容HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山极高之势;而“日衔HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山”则寓日落之意,有HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳斜照,余晖映HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山之感。这里不仅点明了HRef=https://www.qijian.info/list/bangwan/ target=_blank class=infotextkey>傍晚这一HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间的概念,而且还暗从主人公细致的观察和感受中渗透出“闲”的味道。HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹水,日衔HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,两个动词很精妙。将HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风过水皱,日坠HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山巅的情景描写得十分细腻,形象。这本是每日都在发生的景象,没有什么特别,HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子却观察入微,并如此精准地表达出来,可见其“闲”。因为闲,所以连这每日可见的HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色也会细腻入微地观察,借此打发HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间。或许,她已经这样观察了一整个HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天。落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花满地,酒意阑珊,这就是她每日HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的写照。除了观景,醉酒,她没有别的事可做。因此这闲不是HRef=https://www.qijian.info/list/youxian2/ target=_blank class=infotextkey>悠闲,而是空虚HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞的“闲”。于是二句“春来常是闲”就有了更深的寓意。女主人公不仅“闲”,而且“常是闲”HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然就是一个寄生的形象了。三、四两句是女主人公无聊HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的具体化、形象化,“落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花狼藉”不仅是HRef=https://www.qijian.info/list/chunjing/ target=_blank class=infotextkey>春景,而且是HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的内心世界和HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实的写照,所以说她醉生梦死其实是不过分的。
下片写HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春:HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子春睡醒来,明知晚妆已残,却懒得装扮,是因为HRef=https://www.qijian.info/list/airen/ target=_blank class=infotextkey>爱人不在身边,HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春无人欣赏。HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头三字另一版本为“佩声悄”,这是借物HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人,说明HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子醉意未消、懒动腰肢,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然有慵倦之意。“晚妆残,凭谁整翠鬟”更说明HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子无意梳妆、不饰仪容,只因春心无人解,自伤无人知,写出HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun/ target=_blank class=infotextkey>伤春并非是为他人,而是为自己。结末两句点明主旨,进一步渲染出女主人公HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨年华逝去,HRef=https://www.qijian.info/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈空唤HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春的情绪。HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光是HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的,朱颜也是,但若无人欣赏,再美也是枉然,其美也就失去了意义。或者说,越是HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好,就越是HRef=https://www.qijian.info/list/yihan/ target=_blank class=infotextkey>遗憾。HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光与朱颜,是美丽的,也是易逝的。等到“一朝春尽红颜老”之时,再来欣赏就没有什么意义了。所以她在独自倚阑远眺,等待着HRef=https://www.qijian.info/list/airen/ target=_blank class=infotextkey>爱人归来。
全词由大处着眼,至小处落笔,喻象生动、HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然,描写细腻、真实,HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术技巧纯熟。但是全词HRef=https://www.qijian.info/list/aichou/ target=_blank class=infotextkey>哀愁太盛,有流于颓废之嫌,格调是不高的。有人分析这首词是李煜的中期作品,表现了作者面对强敌、HRef=https://www.qijian.info/list/qiantu/ target=_blank class=infotextkey>前途未卜时的抑郁颓丧HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情,有一定HRef=https://www.qijian.info/list/daoli/ target=_blank class=infotextkey>道理。但是就此说这首词中有对其弟李从善的HRef=https://www.qijian.info/list/buman/ target=_blank class=infotextkey>不满及责备,恐怕有些言过其旨。最好还是将其视为一首虚指较强的HRef=https://www.qijian.info/list/guiyuan/ target=_blank class=infotextkey>闺怨词。