闻道春还未相识,走傍寒梅访消息。
昨夜东风入武阳,陌头杨柳黄金色。
碧水浩浩云茫茫,美人不来空断肠。
预拂青山一片石,与君连日醉壶觞。
诗的内容很HRef=https://www.qijian.info/list/jiandan/ target=_blank class=infotextkey>简单,不过是HRef=https://www.qijian.info/list/yaoqing/ target=_blank class=infotextkey>邀请HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人前来探春畅饮而已,但写得活泼HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然,不落俗套。细细吟味,作者那一颗HRef=https://www.qijian.info/list/reai/ target=_blank class=infotextkey>热爱HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活、HRef=https://www.qijian.info/list/reai/ target=_blank class=infotextkey>热爱大HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然的诗心,能给人以强烈的感染。
诗的前四句主要是围绕着“春还”二字细腻生动地描写了HRef=https://www.qijian.info/list/zaochun/ target=_blank class=infotextkey>早春的气息,写HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天是怎样悄然回归的,表达了诗人终于迎来了HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天的那种HRef=https://www.qijian.info/list/xiyue/ target=_blank class=infotextkey>喜悦之情。“闻道春还未相识”,是说只听到HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天回来了,还没有见到她。一开始就流露出急于看到春还的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。其实当寒凝大地的时候,HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天的气息才刚刚萌动,哪里能亲眼见到她呢!所以“闻到”二字表明春归的消息最先是从人们交谈中听到的。如此HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活细节,一经诗人捕入诗句便增加了诗的韵味。既然是闻春未见春,就HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然要去HRef=https://www.qijian.info/list/xunchun/ target=_blank class=infotextkey>寻春、问春,于是引起了下面的诗句。“走傍寒梅访消息”,梅是无HRef=https://www.qijian.info/list/shengming/ target=_blank class=infotextkey>生命的,怎么能够HRef=https://www.qijian.info/list/baifang/ target=_blank class=infotextkey>拜访、叩问呢?这是运用了HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人化的手法。“走”“访”二字生动地表达了诗人急不可待地走出房舍,到梅树下去探究HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天归否的一片诗情。“昨夜东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风入武昌”一句是写春归。人们常说:一夜暖HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风就染绿了柳梢头。这里“东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风”之前冠以“昨夜”二字,意在形容久盼不归的春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,一夜之间就迅速而又静悄悄地来了。然而这还仅仅是表现时节骤然暗换的特点,并没有写出春归的气势来,所以“东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风”之后再缀一“入”字,表明春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风的到来是排挞而入的。这样就把春归的特点表现得维妙维肖了。可见诗人炼字炼句达到了炉火纯青的地步。“陌头HRef=https://www.qijian.info/list/yangliu/ target=_blank class=infotextkey>杨柳黄金色”一句是写HRef=https://www.qijian.info/list/zaochun/ target=_blank class=infotextkey>早春的动人景象。全诗至此几经婉转方才暗暗点明诗人终于看到了“春还”这一层意思。“黄金色”是一种嫩嫩的鸭黄之色。春上柳梢,最初并不是绿色,那是因为细嫩的柳尖刚刚钻出,还没有饱受HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光的沐浴,因而显得很幼稚,从远处看去便是一种朦胧的悦目的灿然金色。近人刘永济说:“HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物之接于人无私也,而慧眼词人独能得其灵妙,……然HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物自有精、粗之不同,而感人最深,必其精者。故当其由目入心之际,殆已加以拣择而遗其粗迹;及乎由心出手之时,不过自写吾心之照耳。”(《词论》)可见诗人写HRef=https://www.qijian.info/list/zaochun/ target=_blank class=infotextkey>早春之色,不用“嫩绿”“新绿”等字,完全是出于细心观察又融进了自己HRef=https://www.qijian.info/list/xiyue/ target=_blank class=infotextkey>喜悦之情所得。总观如上四句,诗人先写“闻道”,再写“走”“访”,直至东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风荡入之后,方才写所见到的焕然HRef=https://www.qijian.info/list/chunjing/ target=_blank class=infotextkey>春景,这全是紧扣“春还”二字娓娓写来,细如抽丝地再现了HRef=https://www.qijian.info/list/zaochun/ target=_blank class=infotextkey>早春姗姗来迟的脚步儿声。
诗的后四句是HRef=https://www.qijian.info/list/yaoqing/ target=_blank class=infotextkey>邀请HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人前来醉饮HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun2/ target=_blank class=infotextkey>赏春。五六两句是全诗的承转机杼之句。“碧水浩浩云茫茫”是比兴用法,没有更多的意思,不过是用景语虚引而已。从而HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然贯通到“HRef=https://www.qijian.info/list/moiren/ target=_blank class=infotextkey>美人不来空断肠”一句上来。既然春已回归,而HRef=https://www.qijian.info/list/moiren/ target=_blank class=infotextkey>美人未至,岂不辜负了一片融融HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光!为此诗人才说他有“断肠”之恨。称HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人为“HRef=https://www.qijian.info/list/moiren/ target=_blank class=infotextkey>美人”,亦不过是言HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念之切,用这样戏谑俏皮的诗句寄给HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人更见HRef=https://www.qijian.info/list/youqing/ target=_blank class=infotextkey>友情的亲密。“预拂青HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山一片石,与君连日醉壶觞”,是说自己已经预先将青HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山中一片石拂拭干净,只等HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人来此痛饮一番。这两句写得尤为精采。诗人不直言说透“HRef=https://www.qijian.info/list/yaoqing/ target=_blank class=infotextkey>邀请”二字,而是通过丰富的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象,运用了一个动人的细节,便把HRef=https://www.qijian.info/list/yaoqing/ target=_blank class=infotextkey>邀请的殷切之情表达出来了,同时还含有共HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun2/ target=_blank class=infotextkey>赏春光之意,这样便与前四句所婉转写出的HRef=https://www.qijian.info/list/panchun/ target=_blank class=infotextkey>盼春、HRef=https://www.qijian.info/list/yingchun/ target=_blank class=infotextkey>迎春之意暗暗沟通了。HRef=https://www.qijian.info/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人作诗,结句大体不出景结、情结两法。本诗当属予情结。全诗结末一股按撩不住的HRef=https://www.qijian.info/list/shangchun2/ target=_blank class=infotextkey>赏春激情全从“连日醉壶觞”数字一涌而出,足以荡人心魄。
清代袁枚提倡诗要有“性灵”,他在《随园诗话》中曾说:“HRef=https://www.qijian.info/list/mudan/ target=_blank class=infotextkey>牡丹HRef=https://www.qijian.info/list/shaoyao/ target=_blank class=infotextkey>芍药,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花之至富丽者也,剪彩为之,不如野蓼HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山葵矣。味欲其鲜,趣欲其真,人必知此而后可与HRef=https://www.qijian.info/list/lunshi/ target=_blank class=infotextkey>论诗。”本诗之妙,即在于写阳春之气不落俗套。比如诗中“闻道春还未相识,走傍寒梅访消息”,就完全是从HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活中提炼出来的,话虽然说得通俗,但是新鲜活泼,全似从心里流出,饶有情致。又比如“预拂青HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山一片石,与君连日醉壶觞”也一是出于一片真情。这就证明:只有情真,才有诗人自己的个性。