鬓棱初翦玉纤弱。早春入、屏山四角。少年买困成欢谑。人在浓香绣幄。
霜丝换、梅残梦觉。夜寒重、长安紫陌。东风入户先情薄。吹老灯花半萼。
上片“鬓棱”五句,忆年青时情景。言室中伊人刚剪成了一种有棱有角的鬓发新式样,其形体纤弱,更显得婀娜多姿。HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天的气息早已从屏HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风四周向房中渗透进来。在春暖HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花香之时,有位HRef=https://www.qijian.info/list/shaonian/ target=_blank class=infotextkey>少年HRef=https://www.qijian.info/list/nanzi/ target=_blank class=infotextkey>男子在这香气弥漫的绣屋中偷懒假寐,引起了屋中伊人善意的取笑。
下片“霜丝换”四句,叙老年情景。言如今这位HRef=https://www.qijian.info/list/shaonian/ target=_blank class=infotextkey>少年已是人老体衰,发如秋霜,处境犹如凋零的梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,也似黄粱梦醒。虽然身处繁华似锦的临安都城,但老人的感觉恰如夜深寒重一般压抑;春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风虽象从前一样吹拂着室中的灯光,然而老人也只感到它只是为了要吹灭灯光,吹残梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,而没有了以前年青时代感受到的春的温情。
全词直叙今昔对春的感受,愈发显出了词人对老境HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉的深有体会。此词与辛弃疾《丑奴儿·书博HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山道中壁》词:“HRef=https://www.qijian.info/list/shaonian/ target=_blank class=infotextkey>少年不识愁滋味,爱上层楼。爱上层楼,为赋新词强说愁。而今识尽愁滋味,欲说还休。欲说还休,却道天凉好个秋”。两相对照参阅,则可见吴词之直,辛词之曲也。