念奴娇·炎精中否鉴赏

原文

炎精中否?叹人材委靡,都无英物。胡马长驱三犯阙,谁作长城坚壁?万国奔腾,两宫幽陷,此恨何时雪?草庐三顾,岂无高卧贤杰?

天意眷我中兴,吾皇神武,踵曾孙周发。河海封疆俱效顺,狂虏何劳灰灭?翠羽南巡,叩阍无路,徒有冲冠发。孤忠耿耿,剑铓冷浸秋月。

赏析

  上片HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹广大的中原大地,没有御寇的统帅,也没有HRef=https://www.qijian.info/list/jianqiang/ target=_blank class=infotextkey>坚强能战的HRef=https://www.qijian.info/list/jundui/ target=_blank class=infotextkey>军队作保卫HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家的HRef=https://www.qijian.info/list/changcheng/ target=_blank class=infotextkey>长城,致使胡HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马的铁蹄三次入侵,直捣京阙,HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓奔走逃难,徽钦二帝被掳幽陷。表达了词中对国势衰颓及朝中人材平庸无能表示HRef=https://www.qijian.info/list/youlǜ/ target=_blank class=infotextkey>忧虑。“胡HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马长驱三犯阙,谁作HRef=https://www.qijian.info/list/changcheng/ target=_blank class=infotextkey>长城坚壁”两句把HRef=https://www.qijian.info/list/buman/ target=_blank class=infotextkey>不满直接指向尸位素餐的文武百官,也HRef=https://www.qijian.info/list/qipan/ target=_blank class=infotextkey>企盼出现一位挽狂澜于既倒的“HRef=https://www.qijian.info/list/changcheng/ target=_blank class=infotextkey>长城坚壁”。“草庐三顾,岂无高卧贤杰”两句,则HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉地HRef=https://www.qijian.info/list/quanjie/ target=_blank class=infotextkey>劝诫朝廷要像刘备三顾茅庐延请诸葛亮出HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山一样,延揽人材,中兴宋室天下。当时许多词人都抒发过对入侵者的强烈HRef=https://www.qijian.info/list/fennu/ target=_blank class=infotextkey>愤怒,但到此时,由于投降派的得逞,致使抗战受到阻挠,那HRef=https://www.qijian.info/list/fennu/ target=_blank class=infotextkey>愤怒的HRef=https://www.qijian.info/list/youguo/ target=_blank class=infotextkey>忧国之音,无可奈何地降低了音调,从愤于外患而转向愤于内患。

  下片“天意眷我中兴,吾皇神武,踵曾孙周发。河海封疆俱效顺,狂虏何劳灰灭?”五句对敌我双方的实力条件作了详尽的分析,指出新皇帝上应天时,下顺民心,又占尽地利,打败狂傲的敌人大局已定。“翠羽南巡,叩阁无路,徒有冲冠发”三句是一大转折,“翠羽南巡”四个字似褒实贬,对高宗置大局于不顾,闻HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风丧胆渡HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南逃,贻误了中兴的大好时机表示深切的痛惜和强烈的HRef=https://www.qijian.info/list/buman/ target=_blank class=infotextkey>不满、后两句则是在宣泄自己空怀一腔热血报国无门,“叩阍无路”的无不奈何的悲衰。HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾两句“孤忠耿耿,剑锥冷浸秋月”似乎是在表明词人杀敌报国之心不泯,随时准备挥剑上阵,杀退金虏,中兴大宋王朝的夙愿。

  全词表现了词人对朝廷无人、恢复无期的无比HRef=https://www.qijian.info/list/fenkai/ target=_blank class=infotextkey>愤慨和对HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家的耿耿忠心。词人的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情“高”而不“亢”,“壮”而不“强”,“愤”而含“悲”,为祖国的HRef=https://www.qijian.info/list/qiantu/ target=_blank class=infotextkey>前途和HRef=https://www.qijian.info/list/minzu/ target=_blank class=infotextkey>民族的HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运充满了危机感和焦灼感,使读者可以感受到作者那被压抑的HRef=https://www.qijian.info/list/haofang/ target=_blank class=infotextkey>豪放,和深沉的HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉。上片多用问句,“谁作HRef=https://www.qijian.info/list/changcheng/ target=_blank class=infotextkey>长城坚壁?”“此恨何时HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪?”淋漓尽致地宣泄心中的愤激之情。“岂无高卧贤杰”与下片“叩阍无路,徒有冲冠发”对应,写出“孤忠耿耿”、报国无门之痛。全词前后贯通,起伏跌宕,一气呵成。

返回