上马带吴钩,翩翩度陇头。
小来思报国,不是爱封侯。
万里乡为梦,三边月作愁。
早须清黠虏,无事莫经秋。
诗人对HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人英姿勃发、舍身报国、不计HRef=https://www.qijian.info/list/mingli/ target=_blank class=infotextkey>名利的行为极为HRef=https://www.qijian.info/list/zanshang/ target=_blank class=infotextkey>赞赏,又进一步饶有兴趣地设想HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人戍守HRef=https://www.qijian.info/list/bianjiang2/ target=_blank class=infotextkey>边疆一定会产生HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡之念,最后HRef=https://www.qijian.info/list/qipan2/ target=_blank class=infotextkey>祈盼早日荡平虏寇,还边境以安宁。全诗充满HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国主义HRef=https://www.qijian.info/list/haoqing/ target=_blank class=infotextkey>豪情。
“上HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马带胡钩,翩翩度陇头。”诗的HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头两句从HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人登程的情景写起。首句写HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人身着戎装,跨上战HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马,勾勒出即将HRef=https://www.qijian.info/list/chuzheng/ target=_blank class=infotextkey>出征的HRef=https://www.qijian.info/list/zhanshi/ target=_blank class=infotextkey>战士的英姿。诗人并不泛写戎装,而仅就佩刀提了一笔,既点明了此行性质,也使形象增添了HRef=https://www.qijian.info/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄之气。次句对HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人奔赴边关加以设想:“翩翩度陇头”,写他的轻快、矫健、急切。上下两句,一静一动,用两个富有特征性的事物突出了HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人赴边的英姿勃勃的形象。以上两句从外表写。以下两句则从内心写,直接HRef=https://www.qijian.info/list/jieshi/ target=_blank class=infotextkey>揭示HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想境界:“小来思报国,不是爱封侯”两句从正、反两方面来肯定HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想,从而把HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人的行为提到HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国的高度。“小来”两字可见这种想法由来已久。从而给首二句提供出HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想根据,其中既包含有诗人赞佩之情,称慕HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人不但形象英姿飒爽,而且更有HRef=https://www.qijian.info/list/gaoshang/ target=_blank class=infotextkey>高尚、HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的心灵,同时也就反映了诗人HRef=https://www.qijian.info/list/lizhi2/ target=_blank class=infotextkey>立志报国的HRef=https://www.qijian.info/list/haoqing/ target=_blank class=infotextkey>豪情HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志。这是更为诗人所钦敬的一点。
但是,有这种HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀,并不意味着就可以毫不HRef=https://www.qijian.info/list/liulian/ target=_blank class=infotextkey>留恋家园,恰恰相反,这种HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀是与对家国的深厚HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情不可分割地联系在一起的。他们为保卫它而离开它,但当离开它的时候,往往对它产生深切的HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念。诗人曾有过经年居留塞外的经历,在《安西馆中思HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安》等诗中都曾表露过深沉的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡之情。“万里乡为梦,三边月作愁”,就是这种HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情的集中写照。诗人没有去写HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人在HRef=https://www.qijian.info/list/bianjiang2/ target=_blank class=infotextkey>边疆怎样去从军苦战,却去设想他在万里边关对HRef=https://www.qijian.info/list/jiaxiang/ target=_blank class=infotextkey>家乡是如何梦绕魂牵,这就写出了HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人对家国的一往情深,而这种设想同时也就传达出诗人对HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人的HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念,充满HRef=https://www.qijian.info/list/guanhuai/ target=_blank class=infotextkey>关怀和爱护。这种HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀写得很深沉,很细腻,诗的情调到此而一转,但却并不低抑。
诗的最后两句是诗人的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuyuan/ target=_blank class=infotextkey>祝愿。“清黠虏”是HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人赴安西的目的。诗人居漠北时,亲眼目睹了HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争所造成的巨大破坏。HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争不仅造成了HRef=https://www.qijian.info/list/tianyuan/ target=_blank class=infotextkey>田园荒芜,民不聊生,而且对HRef=https://www.qijian.info/list/zhanshi/ target=_blank class=infotextkey>战士本身也是一种荼毒。上句愿HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人建功,下句愿HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人早归,既表现出诗人与HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人同样以HRef=https://www.qijian.info/list/guoshi/ target=_blank class=infotextkey>国事为重,又表现出双方的情谊,以深厚的情意扣紧“送”字,为全诗作结。
全诗先写HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人的HRef=https://www.qijian.info/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风采,再由表及里,从报国、HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡的角度讴歌了HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人的HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好心灵,最后HRef=https://www.qijian.info/list/gaojie/ target=_blank class=infotextkey>告诫HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人,尽快结束HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争,最好是别“经秋”。因为唐朝戍HRef=https://www.qijian.info/list/bianjiang/ target=_blank class=infotextkey>边将领往往拥兵自重,养敌蓄功,常将本可早日结束的HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争一拖经年,给HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家造成巨大损失。所谓“兵闻拙速,未睹巧以久也”,可见诗人淳朴的观念中,还饱含战略家的远见卓识。