深阁帘垂绣。记家人、软语灯边,笑涡红透。万叠城头哀怨角,吹落霜花满袖。影厮伴、东奔西走。望断乡关知何处,羡寒鸦、到著黄昏后。一点点,归杨柳。
相看只有山如旧。叹浮云、本是无心,也成苍狗。明日枯荷包冷饭,又过前头小阜。趁未发、且尝村酒。醉探枵囊毛锥在,问邻翁。要写牛经否。翁不应,但摇手。
“深阁帘垂绣。记HRef=https://www.qijian.info/list/jiaren/ target=_blank class=infotextkey>家人、软语灯边,笑涡红透。”闺阁深院,垂地绣帘,柔和灯光,轻言细语。会心之处,嫣然一笑,酒涡迷人。词人首先营造了记忆中温馨的氛围。但和眼前的HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然之物相对照,在HRef=https://www.qijian.info/list/piaobo/ target=_blank class=infotextkey>漂泊中自己多么HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望回到HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡和HRef=https://www.qijian.info/list/jiaren/ target=_blank class=infotextkey>家人HRef=https://www.qijian.info/list/tuanju/ target=_blank class=infotextkey>团聚,可是“望断乡关知何处,羡寒鸦、到着HRef=https://www.qijian.info/list/huanghun/ target=_blank class=infotextkey>黄昏后。一点点,归HRef=https://www.qijian.info/list/yangliu/ target=_blank class=infotextkey>杨柳”,HRef=https://www.qijian.info/list/huanghun/ target=_blank class=infotextkey>黄昏之后的“寒鸦”尚可归巢HRef=https://www.qijian.info/list/yangliu/ target=_blank class=infotextkey>杨柳,令人羡慕不已。词中抒发的背井离乡的HRef=https://www.qijian.info/list/chouku/ target=_blank class=infotextkey>愁苦HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀,是HRef=https://www.qijian.info/list/zhanluan/ target=_blank class=infotextkey>战乱时代这一特定HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史环境中的产物,而非一般词人平时的呻吟。“万叠城头HRef=https://www.qijian.info/list/aiyuan/ target=_blank class=infotextkey>哀怨角”,城头上反复吹奏的号角声充满HRef=https://www.qijian.info/list/aiyuan/ target=_blank class=infotextkey>哀怨,这“HRef=https://www.qijian.info/list/aiyuan/ target=_blank class=infotextkey>哀怨”是一种主观HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情的外射,和对HRef=https://www.qijian.info/list/guopojiawang/ target=_blank class=infotextkey>国破家亡的伤恸。
“相看只好HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山如旧”流露出江HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山易主的HRef=https://www.qijian.info/list/beitong/ target=_blank class=infotextkey>悲痛HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。“叹浮云”HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻世事的变幻无常。HRef=https://www.qijian.info/list/piaobo/ target=_blank class=infotextkey>漂泊孤凄之感是和HRef=https://www.qijian.info/list/wangguo/ target=_blank class=infotextkey>亡国之痛融合在一起的,使之更加深沉,也更加HRef=https://www.qijian.info/list/beiku/ target=_blank class=infotextkey>悲苦。这是一个秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风肃杀,百HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花凋残的季节,这是一处HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物苍茫的HRef=https://www.qijian.info/list/huanghun/ target=_blank class=infotextkey>黄昏时刻。
“明日枯荷包冷饭,又过前头小阜”,明天将带上枯干的HRef=https://www.qijian.info/list/heye/ target=_blank class=infotextkey>荷叶包着的冷饭,越过前面那座小HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,设法谋生,以便糊口。“趁未发、且尝村酒”从困境中显现出达观的HRef=https://www.qijian.info/list/taidu/ target=_blank class=infotextkey>态度。村酒饮罢,囊中依旧羞涩。“醉探枵囊毛锥在,问邻翁、要写《牛经》否。翁不应,但摇手。”微醉中探手枵囊,幸喜那唯一的谋生工具毛锥还在。他询问邻近的老翁:“需要抄写《牛经》么?”老翁只是摇手。词人东奔西走的目的和结果,在这几句话中描写的惟妙惟肖。
这是一首描写流浪HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的HRef=https://www.qijian.info/list/beige/ target=_blank class=infotextkey>悲歌。在HRef=https://www.qijian.info/list/zhanluan/ target=_blank class=infotextkey>战乱的年代,词人过着流浪的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活。即使物质上再困窘,也不能使他屈服仕元。同时在词人通过老翁对《牛经》的冷淡HRef=https://www.qijian.info/list/taidu/ target=_blank class=infotextkey>态度的描写,透露出当时HRef=https://www.qijian.info/list/nongcun/ target=_blank class=infotextkey>农村中凋零残败的景象,和HRef=https://www.qijian.info/list/nongmin/ target=_blank class=infotextkey>农民生产情绪不高的事实。