青玉案·天然一帧荆关画鉴赏

原文

天然一帧荆关画,谁打稿,斜阳下?历历水残山剩也。乱鸦千点,落鸿孤烟,中有渔樵话。

登临我亦悲秋者,向蔓草平原泪盈把。自古有情终不化。青娥冢上,东风野火,烧出鸳鸯瓦。

赏析

  此词的上片,重在HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,通过描述触目所见之景,传达出心中的HRef=https://www.qijian.info/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤之情。

  首句作者以HRef=https://www.qijian.info/list/zanmoi/ target=_blank class=infotextkey>赞美口吻将河HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山胜景比作五代时大画家荆浩、关同的HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水画卷,充满了对大HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然鬼斧神工的赞叹和对祖国大好河HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山的HRef=https://www.qijian.info/list/reai/ target=_blank class=infotextkey>热爱。第二句笔锋陡转,指出这HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色已因历经战火而残破不堪。一扬一抑,伤时HRef=https://www.qijian.info/list/youguo/ target=_blank class=infotextkey>忧国之心毕见。“历历”句徒然一抑,HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争给这大好HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水留下分明可数的伤痕:处处可见残破之状。“乱鸦”三句,是对残HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山剩水的渲染和补足,渲染出离乱、饥馑、荒寒的冷色调,加深了HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山河衰败,民众流离的HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹。末句虽没有道出渔樵HRef=https://www.qijian.info/list/duihua/ target=_blank class=infotextkey>对话的具体内容,但易代之悲,破国亡家之痛已是不言而喻。

  词的下片,则重在HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,抒写出“登临”之下所触发的HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤怨苦,同时也是上片“渔樵话”的继续,顺势将自己因家国沦落而泪洒荒HRef=https://www.qijian.info/list/yuanyo/ target=_blank class=infotextkey>原野蔓之间的HRef=https://www.qijian.info/list/beitong/ target=_blank class=infotextkey>悲痛尽落纸间,同时把自己对家国的HRef=https://www.qijian.info/list/reai/ target=_blank class=infotextkey>热爱用“自古有情终不化”表白得淋漓尽致。换头二句,紧承上片“渔樵话”的HRef=https://www.qijian.info/list/xingwang/ target=_blank class=infotextkey>兴亡之感。“自古有情终不化”,是极为重要之句,它既说明了泪洒荒原的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情内因,又进而强调了这种HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情的贞坚不化。末三句,则将这种HRef=https://www.qijian.info/list/mianhuai/ target=_blank class=infotextkey>缅怀HRef=https://www.qijian.info/list/guguo/ target=_blank class=infotextkey>故国之情形象化,具体化。诗人以此坟头之草不死、坟头野土不散的意象,来表述凑结心头“终不化”的怨苦之情,凄艳绝伦,不同凡响。

  词的上片前三韵,一扬一抑,深沉悲慨已溢见笔端,伤乱HRef=https://www.qijian.info/list/youguo/ target=_blank class=infotextkey>忧国心跃现。下片变为主观抒述,聚焦点在“自古有情终不化”之“化”字上。结之以鹭鸯瓦、青娥冢,凝结心头之怨苦,被意象烘托得极HRef=https://www.qijian.info/list/qiku/ target=_blank class=infotextkey>凄苦、极悸动,也极见凄艳美。上片下片的收缩都以三个相应观照句,效果均佳。

  此词平直中见HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉,HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论中寄深情,是HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,也是HRef=https://www.qijian.info/list/yongshi/ target=_blank class=infotextkey>咏史,它把古代军阀混乱造成的罪恶,活生生展现在读者面前,比一般HRef=https://www.qijian.info/list/yongshi/ target=_blank class=infotextkey>咏史之作更为感人。词虽从HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景入手,却蕴含着特定时代的沉思哀苦,因此产生一种凄厉、惊心的效果。

返回