水调歌头·送杨民瞻鉴赏

原文

日月如磨蚁,万事且浮休。君看檐外江水,滚滚自东流。风雨瓢泉夜半,花草雪楼春到,老子已菟裘。岁晚问无恙,归计橘千头。

梦连环,歌弹铗,赋登楼。黄鸡白酒,君去村社一番秋。长剑倚天谁问,夷甫诸人堪笑,西北有神州。此事君自了,千古一扁舟。

赏析

  此词先从日月旋转,万物消长,大江东去等大处落笔,旨在说明宇宙无穷,流光飞逝,时不我待,隐寄HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhinanchou/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志难酬的HRef=https://www.qijian.info/list/shenshi/ target=_blank class=infotextkey>身世之慨。开首几句的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格以及作者的心绪较以往HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格为之一变,给人一种淡然、HRef=https://www.qijian.info/list/shanghuai/ target=_blank class=infotextkey>伤怀的平静,丝毫不见其HRef=https://www.qijian.info/list/haofang/ target=_blank class=infotextkey>豪放、洒脱、坚毅、心怀天下的气概。“磨蚁”一词借用古意把日月交替的HRef=https://www.qijian.info/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光变换比作在磨盘上昼夜不停转动的蚂蚁,平添一种无聊重复之感。“浮休”二字从《庄子·刻意篇》“其声若浮,其死若休”转化而来,平淡地概括了万事万物,颇具庄老之气,淡而化之。“君看”一句呈现这样一个画面:危亭高楼旷远,槛外江水自流,一人单手拂须,当HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风而立,举目远望,眼光似远忽近,心留物外,超尘离世。让人不觉心生游离尘世之外,淡然HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生的空寂之感。接着拍归自身,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨瓢泉,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花草HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪楼,寓HRef=https://www.qijian.info/list/beifen/ target=_blank class=infotextkey>悲愤于HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi/ target=_blank class=infotextkey>闲适。表面上看全然平淡、超脱,其实心有不甘,惨淡HRef=https://www.qijian.info/list/aichou/ target=_blank class=infotextkey>哀愁,潦倒HRef=https://www.qijian.info/list/zichao/ target=_blank class=infotextkey>自嘲。结处设问自答,将此种情绪又推进一层。上阕最末两句继续前句HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格,连用两个HRef=https://www.qijian.info/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故,平静地表达出了自己辞官HRef=https://www.qijian.info/list/guiyin/ target=_blank class=infotextkey>归隐的心迹。

  上阕从整体来看,笼在一层超然之气,可是又并非真正的心游物外,弃绝尘世,总是觉得这种淡然之中还隐有惨淡HRef=https://www.qijian.info/list/chouxu/ target=_blank class=infotextkey>愁绪,一切似乎是作者在故作潇洒的HRef=https://www.qijian.info/list/zichao/ target=_blank class=infotextkey>自嘲解笑,透露着自己的牢骚HRef=https://www.qijian.info/list/buman/ target=_blank class=infotextkey>不满之气。

  下阕由己及友,命意用笔,略见HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化。前五句对HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人的HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实处境深表HRef=https://www.qijian.info/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情。过拍便直接与杨民瞻展开HRef=https://www.qijian.info/list/duihua/ target=_blank class=infotextkey>对话。“梦连环,歌弹铗,赋HRef=https://www.qijian.info/list/denglou/ target=_blank class=infotextkey>登楼”一口气连用三个HRef=https://www.qijian.info/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故,气势连贯的道出杨民瞻的抑郁不得志,同时更是自己的借机发怨。“歌弹铗”三字笑中藏泪,本来应该用来战场杀敌为国的长剑,却被用来弹击和歌,吟唱HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风月。天大的玩笑,HRef=https://www.qijian.info/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄的悲鸣,表现得深沉有力,挠人心魄。冯谖弹铗、王粲HRef=https://www.qijian.info/list/denglou/ target=_blank class=infotextkey>登楼般的HRef=https://www.qijian.info/list/zaoyu/ target=_blank class=infotextkey>遭遇,正是HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人梦乡HRef=https://www.qijian.info/list/sigui/ target=_blank class=infotextkey>思归的缘由。“黄鸡白酒”,想见HRef=https://www.qijian.info/list/guiyin/ target=_blank class=infotextkey>归隐乡里,古朴纯真之乐。但“长剑”以下,情意陡转,怒斥群小误国,以致HRef=https://www.qijian.info/list/zhishi/ target=_blank class=infotextkey>志士投闲。结拍HRef=https://www.qijian.info/list/mianli/ target=_blank class=infotextkey>勉励HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人应以HRef=https://www.qijian.info/list/guoshi/ target=_blank class=infotextkey>国事为重,不妨效法当年范蠡,为HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家干一番事业,功成而后身退。

  辛弃疾终归还是辛弃疾。在这首词一开始便极力含势收蓄平静到怡然平淡之后,作者将他的肺腑HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨毫不保留地喷薄而出,迅猛HRef=https://www.qijian.info/list/haozhuang/ target=_blank class=infotextkey>豪壮。“长剑倚天谁问?”HRef=https://www.qijian.info/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄HRef=https://www.qijian.info/list/shiyi/ target=_blank class=infotextkey>失意的抑郁在这一刻被作者厉声吼出,HRef=https://www.qijian.info/list/beizhuang/ target=_blank class=infotextkey>悲壮而又豪气干云。“夷甫诸人堪笑”步步进逼,进一步道出了对屈辱求和的当权者的激愤和拷问。后句“西北有神州”,使得辛弃疾更显大HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫。无论当权者怎样昏聩,委屈求和,都无须理会,因为只要为国为民,是为了祖国的大好河HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山而不是为几个胆小无耻的昏聩之人卖命,因为江HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山是天下HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓的,所以虽然对群小HRef=https://www.qijian.info/list/yuanfen/ target=_blank class=infotextkey>怨愤生气,但是为了HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓、为了HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山河还是要做自己应该做的事情。“西北有神州”,还要为了它继续奋斗。全词豪气奔放,潇洒怡然。

  辛弃疾的HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别词别开一家,情感真切,HRef=https://www.qijian.info/list/haomai/ target=_blank class=infotextkey>豪迈HRef=https://www.qijian.info/list/kuangda/ target=_blank class=infotextkey>旷达,心系天下。此词充满HRef=https://www.qijian.info/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫之气,HRef=https://www.qijian.info/list/haofang/ target=_blank class=infotextkey>豪放之称,确实是当之无愧。

返回