秋日三首鉴赏

原文

霜落邗沟积水清,寒星无数傍船明。

菰蒲深处疑无地,忽有人家笑语声。

月团新碾瀹花瓷,饮罢呼儿课楚词。

风定小轩无落叶,青虫相对吐秋丝。

连卷雌霓小西楼,逐雨追晴意未休。

安得万妆相向舞。酒酣聊把作缠头。

赏析

  第一首表现邢沟附近的HRef=https://www.qijian.info/list/shuixiang/ target=_blank class=infotextkey>水乡夜色。微霜已降,秋水方清,诗人HRef=https://www.qijian.info/list/chengchuan/ target=_blank class=infotextkey>乘船经过运河,习习凉HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,吹来清新空气,很觉爽快。这时没有HRef=https://www.qijian.info/list/yueguang/ target=_blank class=infotextkey>月光,只见满天星斗。诗人陶醉在迷人的秋江夜色之中,环顾四周,寒星万颗,映照水中,倍感亲切。一二句由霜寒二字领起,不消点出“秋”字,而题意自在其中。

  三四句赞关环境幽寂。邢沟两岸丛生着菰蒲一类水生HRef=https://www.qijian.info/list/zhiwu/ target=_blank class=infotextkey>植物,在夜色朦胧中,给人以一望无际的感觉。菰蒲深处居然隐藏人家,诗人完全没有料到,不过,这种HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术处理,只适宜于若明若晴,唯见星光的秋江之夜,如果换成HRef=https://www.qijian.info/list/yueye/ target=_blank class=infotextkey>月夜和白天,就不一定恰切。此联妙在使用了“疑”、“忽”二字。诗人心中正结着一个菰蒲深处有无藏舟之“地”的“疑”团。忽然几声“笑语”,方知岸上还有“人家”,疑团顿时解开。这种情景,很平常,优诗人却能通过HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术作品把它捕捉下来。宋人曾说此联是来HRef=https://www.qijian.info/list/zibai/ target=_blank class=infotextkey>自白道猷的“茅茨隐不见,鸡鸣知有人”,而“更加锻炼”。诗人们各自写出了HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活中的类似体验,但秦观此联却显得更灵动,国而受到黄HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山谷的称赏。

  在表现手法上,诗人用的是先抑后扬法。通篇不直写HRef=https://www.qijian.info/list/luren/ target=_blank class=infotextkey>旅人,而是借物HRef=https://www.qijian.info/list/tuozhi/ target=_blank class=infotextkey>托志,先写霜气、秋水、寒星、菰蒲,最后写菰蒲深处的“笑语声”,随即戛然而止。然言虽止而意未尽。这亲切的笑语声是伴随着夜行人度过迷蒙空寂的秋宵,还是瞬间消失在凄冷的夜空,留下的却是更加难耐的HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞和HRef=https://www.qijian.info/list/chouku/ target=_blank class=infotextkey>愁苦。这一切诗人都没有正面阐述,而是用遮掩来突出,用省略来增添。由于构思巧妙,含蓄深邃,因而有很好的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术效果。

  第二首描写家庭HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活中的HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi/ target=_blank class=infotextkey>闲适情趣。一二句写碾茶烹茗、课儿HRef=https://www.qijian.info/list/dushu/ target=_blank class=infotextkey>读书两件家庭琐事。月团(茶饼)新碾,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花瓷为杯,茶美而器精,说明诗人很通茶道。饮罢呼儿课诵《楚词》,更见教子有方,他同把酒色财气作为HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活必需的腐败官僚,是大为异趣的。

  三四句则突出了静观万物的逸趣闲情。小轩HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风定,树梢处于暂时静止状态,连一用古叶也不见掉落。这可给了青虫以好机会,相对吐丝,好不自在。青虫乃细小生物,吐丝是轻微动作,但诗人却能仔细进行观察,他对昆虫世界的浓厚兴趣,对人世纷扰的HRef=https://www.qijian.info/list/danbo/ target=_blank class=infotextkey>淡泊HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀,都是可想而知的。诗人迷醉在青虫吐丝的小天地中,仿佛回到了HRef=https://www.qijian.info/list/ertong/ target=_blank class=infotextkey>儿童时代,简直忘掉了荣辱得失。这种情趣,是眼中唯见财与势的俗物所无法理解的。这样,诗人的超逸HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀,无形中便从纸背反透出来。一、二句HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人情,三、四句写HRef=https://www.qijian.info/list/qiujing/ target=_blank class=infotextkey>秋景,粗看似不相干,实则气氛和谐,情景交融,达到物我相忘的境界。方回说秦观“古诗多学三谢,而流丽之中有HRef=https://www.qijian.info/list/danbo/ target=_blank class=infotextkey>淡泊”,并举了此诗,当亦属于有“三谢余味”之作。全诗语言朴素清新,画面生动,极富HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活气息,HRef=https://www.qijian.info/list/xianya/ target=_blank class=infotextkey>闲雅而有情致。

  第三首诗写HRef=https://www.qijian.info/list/yuhou/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨后彩虹当空的绚丽景象,HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象奇特,语气HRef=https://www.qijian.info/list/haofang/ target=_blank class=infotextkey>豪放,带有浓厚的HRef=https://www.qijian.info/list/langman/ target=_blank class=infotextkey>浪漫色彩。

  诗的一、二句状景,HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨过天晴,由于阳光的折射,西天出现长而弧曲的彩虹,变幻多姿,非常美丽,远远望去,就像挂在西楼之上,仿佛诗人伸手就可摘下,极像一幅色彩斑斓的画。“逐”和“追”两字,以HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人化的手法,赋予彩虹以活泼甚至顽皮的HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格,生动、形象,简直把彩虹写活了。此时此景,诗人也好像受了感染,神情振奋,突发奇想:如果能招来千万个HRef=https://www.qijian.info/list/moiren/ target=_blank class=infotextkey>美人一起歌舞,那该多好。在酒酣时,一定剪下这美丽的彩虹,赏赐给她们。缠头,指古代舞女绕缠头上作为妆饰的锦锻,后来将宴席上赏赐给歌舞者的罗锦之类的礼物称为缠头。诗人的HRef=https://www.qijian.info/list/huanxiang/ target=_blank class=infotextkey>幻想是做不到的,但却是HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情HRef=https://www.qijian.info/list/yukuai/ target=_blank class=infotextkey>愉快的真实流露。在这里,正面描摹已美不胜收,又引发奇想,使HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景更加可怜可爱,锦上添HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花。其构思巧妙,手法新颖。

返回