稍稍雨侵竹,翻翻鹊惊丛。
美人隔湘浦,一夕生秋风。
积雾杳难极,沧波浩无穷。
相思岂云远,即席莫与同。
若人抱奇音,朱弦縆枯桐。
清商激西颢,泛滟凌长空。
自得本无作,天成谅非功。
希声閟大朴,聋俗何由聪。
这首诗可以分为二层。第一层为HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头八句,HRef=https://www.qijian.info/list/xioshi/ target=_blank class=infotextkey>写诗人在初HRef=https://www.qijian.info/list/qiuye/ target=_blank class=infotextkey>秋夜坐之时对吴武陵的HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念之情,充满了HRef=https://www.qijian.info/list/guanqie/ target=_blank class=infotextkey>关切和HRef=https://www.qijian.info/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情。这种HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念之情由“一夕生秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风”而引起。凄HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨侵竹,惊HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟翻飞,浓雾弥漫,烟波浩渺,勾勒出一片HRef=https://www.qijian.info/list/qiuye/ target=_blank class=infotextkey>秋夜乍寒HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉的景象,这衬托出诗人被HRef=https://www.qijian.info/list/bianzhe/ target=_blank class=infotextkey>贬谪的HRef=https://www.qijian.info/list/chouku/ target=_blank class=infotextkey>愁苦忧戚的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情,也暗示出朝廷的HRef=https://www.qijian.info/list/heian/ target=_blank class=infotextkey>黑暗和政局的险恶。正直不屈的才士横遭打击和迫害,如鹊HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟在寒冷的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨中栖居无所,惊惧难安。他们被HRef=https://www.qijian.info/list/bianzhe/ target=_blank class=infotextkey>贬谪到边荒,毫无出路,如浓雾烟波无穷无尽一样。这里,诗人一方面表达了自己的HRef=https://www.qijian.info/list/youfen/ target=_blank class=infotextkey>忧愤HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦,一方面又表达了对吴武陵的惺惺相惜和深切HRef=https://www.qijian.info/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情。诗人由己及友,很HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然地勾起了对吴武陵的HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念,他们同病相怜,在初秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨之夜都会愁HRef=https://www.qijian.info/list/kunan/ target=_blank class=infotextkey>苦难当的。第二层为后面八句,HRef=https://www.qijian.info/list/xioshi/ target=_blank class=infotextkey>写诗人对吴武陵琴艺和才华的高度HRef=https://www.qijian.info/list/zanshang/ target=_blank class=infotextkey>赞赏,为人才被埋没而深表HRef=https://www.qijian.info/list/fenkai/ target=_blank class=infotextkey>愤慨。首先,诗人写吴武陵的琴弦和琴身,十分华丽名贵,为下面HRef=https://www.qijian.info/list/xioqin/ target=_blank class=infotextkey>写琴声的美妙作一铺垫。然后HRef=https://www.qijian.info/list/xioqin/ target=_blank class=infotextkey>写琴音的清扬流荡,作者用浮光闪动上激秋空来HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻,十分新奇巧妙。琴声清越,可以上凌天空,使人体会到琴声的穿透力强,曲调高远。琴声激荡,如波光闪耀,粼粼夺目,使人体会到琴声中激情洋溢,而且音质清丽,曲调流畅。这两句又与HRef=https://www.qijian.info/list/qiutian/ target=_blank class=infotextkey>秋天和潇江HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物紧紧相扣,运用HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻不但贴切,而且HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然。其次HRef=https://www.qijian.info/list/xioqin/ target=_blank class=infotextkey>写琴曲的自得天成。这就是说,琴曲是吴武陵内心真情的流露,没有丝毫的造作和人为的刻意。吴武陵的志趣高远,才华横溢,已不言而喻。最后两句,诗人为吴武陵的才华被埋没而抱屈不平,深表愤疾。吴武陵琴声美妙清越,但对权贵来说,只是听不见的细微HRef=https://www.qijian.info/list/shengyin/ target=_blank class=infotextkey>声音。吴武陵在被贬之后,刚直不屈,其本性朴质如初,毫无亏损,他心中流露的真情志趣,权贵们不仅不愿听赏,而且也是无法听懂无法理解的。权贵们正如聋子一样,对才士的情趣、HRef=https://www.qijian.info/list/youfen/ target=_blank class=infotextkey>忧愤、才华根本就感受不到。这里,柳宗元用辛辣的HRef=https://www.qijian.info/list/chaofong/ target=_blank class=infotextkey>嘲讽表达了心中无比的HRef=https://www.qijian.info/list/fenkai/ target=_blank class=infotextkey>愤慨,为HRef=https://www.qijian.info/list/pengyou/ target=_blank class=infotextkey>朋友,也为自己。