优钵罗花歌鉴赏

原文

参尝读佛经,闻有优钵罗花,目所未见。天宝景申岁,参忝大理评事,摄监察御史,恋伊西北庭度支副使。自公多暇,乃刀府庭内,栽树种药,为山凿池。婆娑乎其间,足以寄傲。交河小吏有献此花者,云得之于天山之南。其状异于众草,势巃嵸如冠弁。嶷然上耸,生不傍引,攒花中折,骈叶外包,异香腾风,秀色媚景。因赏而叹曰,尔不生于中土,僻在遐裔,使牡丹价重,芙蓉誉高,惜哉!夫天地无私,阴阳无偏,各遂其生,自物厥性,岂以偏地而不生乎,岂以无人而不芳乎?适此花不遭小吏,终委诸山谷,亦何异怀才之士,未会明主,摈于林薮邪!因感而为歌,歌曰:

白山南,赤山北。

其间有花人不识,绿茎碧叶好颜色。

叶六瓣,花九房。

夜掩朝开多异香,何不生彼中国兮生西方。

移根在庭,媚我公堂。

耻与众草之为伍,何亭亭而独芳。

何不为人之所赏兮,深山穷谷委严霜。

吾窃悲阳关道路长,曾不得献于君王。

赏析

  优钵罗HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花即岑参所认定的印度梵语中的HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪莲HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,按照作者在序言中的说法,优钵罗HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花这个名字他最早是从佛经里读到的。唐代的西域HRef=https://www.qijian.info/list/jumin/ target=_blank class=infotextkey>居民多把优钵罗HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象成神HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山圣域里罩有灵光圈的小佛像。

  “白HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山南,赤HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山北,其间有HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花人不识,绿茎碧叶好颜色。”四句写在天HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山南部、火HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山北部,一种人未曾识的奇HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花异草生长于其间,其茎干、叶片皆晶莹玉润,浓绿如翡翠,亭亭匀秀,美丽婀娜。

  “叶六瓣,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花九房,夜掩朝开多异香,何不生彼中国兮生西方。”四句写此HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花碧叶六片,翦翦如齐,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花瓣有及,色如凝脂,HRef=https://www.qijian.info/list/yewan/ target=_blank class=infotextkey>夜晚掩合如羞,清晨幽心静放,笑对骄阳,其香清幽淡雅,沁人心脾,叹此HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花为何生于寒荒西域,而不生于物华天宝、人杰地灵的中原大地,使有道之士、高洁君子但有HRef=https://www.qijian.info/list/zhiyin/ target=_blank class=infotextkey>知音之赏、惺惺相惜,而不能植于静室,相濡以沫。

  “移根在庭,媚我公堂,耻与众草之为伍,何亭亭而独芳?何不为人之所赏兮,深HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山穷谷委严霜。”这几句写将此HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花移于官署,使其高情逸态、淡放幽香涤尽官署锈染浊蚀的纷纭伧俗气,增其恬淡,秀其玉色,也使诗人日日得以耳濡目染,声气相求。叹此HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花高洁秀逸,幽香独放,亭亭静植,不蔓不枝,有君子澹泊明净之心,有贞女沉静清淑之态。耻于与众草为伍,择地而居,深HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山幽谷,冰霜侵逼,抱寒寂对幽冷亦淡定自若,无怨无艾,不因无人而不芳,不为孤影而自怜。如握瑾怀瑜的君子啸傲林薮,抱道自持,也绝不同流合污,和光同尘。

  “吾窃悲阳关道路长,曾不得献于君王”二句HRef=https://www.qijian.info/list/xioshi/ target=_blank class=infotextkey>写诗人叹此HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花清雅高洁,如HRef=https://www.qijian.info/list/gaoshang/ target=_blank class=infotextkey>高尚其志的HRef=https://www.qijian.info/list/yinshi/ target=_blank class=infotextkey>隐士,定是佐王的股肱大才,必当献于君王以其光明和德化布于天下,怎奈HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山长水阔,阳关路远,君王难致。

  此诗长短不拘,随情感的波动而蜿蜒前进,显示了诗人高超的HRef=https://www.qijian.info/list/wenxue/ target=_blank class=infotextkey>文学技巧和精湛的表现手法。全诗以HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花自喻,以HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花独居僻壤,喻自己穷居塞外;以HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花种类奇特,喻自己HRef=https://www.qijian.info/list/xionghuai/ target=_blank class=infotextkey>胸怀大略;以HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的独自开放,喻自己的洁身自好、特立独行;以HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的罕为人知,喻自己的HRef=https://www.qijian.info/list/huaicaibuyu/ target=_blank class=infotextkey>怀才不遇;以HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花因路途遥远无法上闻HRef=https://www.qijian.info/list/diwang/ target=_blank class=infotextkey>帝王,喻自己远戍HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞,晋身无阶。HRef=https://www.qijian.info/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人以物HRef=https://www.qijian.info/list/yuren2/ target=_blank class=infotextkey>喻人者为数不少,但像此诗这样切合得丝丝入扣,以至有HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花与诗人简直融为一体、难分彼此之感的则并不多见。这首诗堪称唐代以物HRef=https://www.qijian.info/list/yongzhi/ target=_blank class=infotextkey>咏志的HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞诗中物我融合较为完美的一首。

  此诗为歌行体,形式灵活自如,多用散句,穿插HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化,以韵调、用意来调节字句,流畅和谐,调如辘轳,而圆转自如。词不妩媚,而清秀淡朴、婉转有致,也颇合于诗的内容和格调。

返回