桃源行鉴赏

原文

望夷宫中鹿为马,秦人半死长城下。

避时不独商山翁,亦有桃源种桃者。

此来种桃经几春,采花食实枝为薪。

儿孙生长与世隔,虽有父子无君臣。

渔郎漾舟迷远近,花间相见因相问。

世上那知古有秦,山中岂料今为晋。

闻道长安吹战尘,春风回首一沾巾。

重华一去宁复得,天下纷纷经几秦。

赏析

  头四句作者全翻新陶诗开篇,点明了陶HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花源的来历。陶诗“赢氏乱天纪,贤者避其世。黄绮之商HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,伊人亦云逝”,列举两件事:一是指鹿为HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马胡亥,二是修筑HRef=https://www.qijian.info/list/changcheng/ target=_blank class=infotextkey>长城害民伤财。说明秦政昏暗朝纲乱,民心尽失,并独创“种桃者”,有桃源避世HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiqiu/ target=_blank class=infotextkey>追求HRef=https://www.qijian.info/list/heping/ target=_blank class=infotextkey>和平之意。

  “此来”四句写桃源与世隔绝,HRef=https://www.qijian.info/list/ziyou/ target=_blank class=infotextkey>自由平等的HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活。诗中“种桃经几春”、“采HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花食果枝为薪”说明桃源中人不论沧桑之变,远离尘嚣,超凡脱俗,过着淳朴HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活,情趣无穷。使人耳目一新的是作者独创“虽有父子无君臣”之句,虽源于陶诗“秋熟靡王税”,但言出了桃源世界天高皇帝远,虽有血缘HRef=https://www.qijian.info/list/qinqing/ target=_blank class=infotextkey>亲情,但没有封建等级HRef=https://www.qijian.info/list/zhidu/ target=_blank class=infotextkey>制度,人人HRef=https://www.qijian.info/list/ziyou/ target=_blank class=infotextkey>自由平等。

  “渔郎”四句概括《桃HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花源记》HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事的主要内容以及HRef=https://www.qijian.info/list/yuren2/ target=_blank class=infotextkey>渔人与桃源人的交流和叹。HRef=https://www.qijian.info/list/yuren2/ target=_blank class=infotextkey>渔人荡舟迷航人桃源,彼此相为惊叹。“惊相问”“HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山中岂料今为晋”则出于《桃HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花源记》中“见HRef=https://www.qijian.info/list/yuren2/ target=_blank class=infotextkey>渔人,乃大惊,问所从来”“不知秦汉,无论魏晋”诸语的缩写。“世上那知古有秦”是说世人不入桃源,故难知道暴秦无道的具体情况。此句并说明桃源中人自秦就HRef=https://www.qijian.info/list/yinju/ target=_blank class=infotextkey>隐居于此,在此居住了汉、魏、晋多个朝代不受王化,不管人世沧桑之变。

  最后四句作者借桃源人之口对天下HRef=https://www.qijian.info/list/zhanluan/ target=_blank class=infotextkey>战乱不息、朝代替换的HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨。经过秦末大乱的桃源人,听得如醉如痴,因而回首HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事有同感于HRef=https://www.qijian.info/list/zhanluan/ target=_blank class=infotextkey>战乱之苦,悲泪泣下而沾巾,HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹像尧舜一样贤明的HRef=https://www.qijian.info/list/junzhu/ target=_blank class=infotextkey>君主已不复出现了,桃源人只经过一次秦末之乱已不堪其苦,哪知天下改朝换代,历遭多次似秦末之战祸,沧桑之变故的残酷HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实。真是可叹可悲!此四句充分反映了作者对乱世的HRef=https://www.qijian.info/list/yane/ target=_blank class=infotextkey>厌恶与对HRef=https://www.qijian.info/list/heping/ target=_blank class=infotextkey>和平HRef=https://www.qijian.info/list/ziyou/ target=_blank class=infotextkey>自由平等HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangwang/ target=_blank class=infotextkey>向往。

  本篇HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事新咏诗,与晋唐朝诗HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格调有异,一是重整体脉络而不作具体描绘,二是HRef=https://www.qijian.info/list/xushu/ target=_blank class=infotextkey>叙述以HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论出,语意出新取胜,虽诗晚出,然极富新意,体现了宋诗的特色。北宋王安石作《桃源行》,则自创新格,以HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论为特点,浓缩陶渊明诗意,精炼词句,独造名句,运思谋篇上胜过了前人。

返回