微官易得罪,谪去济川阴。
执政方持法,明君照此心。
闾阎河润上,井邑海云深。
纵有归来日,各愁年鬓侵。
这首诗用曲折HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉的笔法,表现了作者被HRef=https://www.qijian.info/list/bianzhe/ target=_blank class=infotextkey>贬谪的HRef=https://www.qijian.info/list/yuanfen/ target=_blank class=infotextkey>怨愤和归期难测的愁情。
首联“微官易得罪,谪去济川阴”二句点题,首句写自己官职卑微,动辄得咎,言外之意,执政者为所欲为,HRef=https://www.qijian.info/list/yuanfen/ target=_blank class=infotextkey>怨愤之情已溢于言表。当时的执政者是张说,他和太乐令刘贶的HRef=https://www.qijian.info/list/fuqin/ target=_blank class=infotextkey>父亲刘知几有HRef=https://www.qijian.info/list/maodun/ target=_blank class=infotextkey>矛盾,王维是和刘贶同时遭贬的。
颔联“执政方持法,明君照此心”,写得怨而不怒,表面上为唐玄宗开脱,也说执政者是执法办事,其实是托讽。钟惺说:“持法二字周旋HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨,立言甚妙。”谭元春也说这两句表现得“极忠厚,极不忠厚”,都认为是HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉HRef=https://www.qijian.info/list/didian/ target=_blank class=infotextkey>地点出了唐玄宗是听了张说之言,至有此行。
颈联“闾阎河润上,井邑海云深”作跌宕之气,由眼前的HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别悬想济州的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风土情况。
尾联“纵有归来日,各愁年鬓侵”则又进一步表示自己负罪不轻,正当年少,却远愁年鬓之改,邈无归期,慨叹转深。
全诗充分反映了王维对此次获罪被贬的打击心有余悸,然而又并非完全心灰意冷的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。