出塞二首鉴赏

原文

秦时明月汉时关,万里长征人未还。

但使龙城飞将在,不教胡马度阴山。

骝马新跨白玉鞍,战罢沙场月色寒。

城头铁鼓声犹振,匣里金刀血未干。

赏析

其一

  这是一首慨叹边战不断,国无良将的HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞。

  诗从HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景入手。首句“秦时HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月汉时关”七个字,即展现出一幅壮阔的HRef=https://www.qijian.info/list/tuhua/ target=_blank class=infotextkey>图画:一轮HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月,照耀着HRef=https://www.qijian.info/list/bianjiang2/ target=_blank class=infotextkey>边疆HRef=https://www.qijian.info/list/guansai/ target=_blank class=infotextkey>关塞。诗人只用大笔勾勒,不作细致描绘,却恰好显示了HRef=https://www.qijian.info/list/bianjiang2/ target=_blank class=infotextkey>边疆的寥廓和HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物的萧条,渲染出HRef=https://www.qijian.info/list/guji/ target=_blank class=infotextkey>孤寂、苍凉的气氛。尤为奇妙的是,诗人在“月”和“关”的前面,用“秦汉时”三字加以修饰,使这幅月临HRef=https://www.qijian.info/list/guansai/ target=_blank class=infotextkey>关塞图,变成了HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间中的HRef=https://www.qijian.info/list/tuhua/ target=_blank class=infotextkey>图画,给万里边关赋予了悠久的HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史感。这是诗人对长期的HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争作了深刻思考而产生的“神来之笔”。

  面对这样的景象,边人HRef=https://www.qijian.info/list/chujingshengqing/ target=_blank class=infotextkey>触景生情,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想起秦汉以来无数献身HRef=https://www.qijian.info/list/bianjiang2/ target=_blank class=infotextkey>边疆、至死未归的人们。“万里长HRef=https://www.qijian.info/list/zhenHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>征人未还”,又从空间角度点明HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞的遥远。这里的“人”,既是指已经战死的HRef=https://www.qijian.info/list/shizu/ target=_blank class=infotextkey>士卒,也指还在戍守不能回归的HRef=https://www.qijian.info/list/shizu/ target=_blank class=infotextkey>士卒。“人未还”,一是说明边防不巩固,二是对HRef=https://www.qijian.info/list/shizu/ target=_blank class=infotextkey>士卒表示HRef=https://www.qijian.info/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情。这本是一个问题的两个方面,前者是因,后者是果。这是从秦到汉乃至于唐代,都没有解决的大问题。于是在第三、四两句,诗人给出了回答。

  “但使龙城飞将在,不教胡HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马度阴HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山”两句,融HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情与HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论为一体,直接杆发HRef=https://www.qijian.info/list/shubian/ target=_blank class=infotextkey>戍边HRef=https://www.qijian.info/list/zhanshi/ target=_blank class=infotextkey>战士巩固边防的HRef=https://www.qijian.info/list/yuanwang/ target=_blank class=infotextkey>愿望和保卫HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志,洋溢着HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国激情和HRef=https://www.qijian.info/list/minzu/ target=_blank class=infotextkey>民族自豪感。写得气势HRef=https://www.qijian.info/list/haomai/ target=_blank class=infotextkey>豪迈,铿锵有力。同时,这两句又语带HRef=https://www.qijian.info/list/fongci/ target=_blank class=infotextkey>讽刺,表现了诗人对朝廷HRef=https://www.qijian.info/list/yonHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>用人不当和将帅腐败无能的HRef=https://www.qijian.info/list/buman/ target=_blank class=infotextkey>不满。有弦外之音,使人寻味无穷。

  这首诗虽然只有短短四行,但是通过对HRef=https://www.qijian.info/list/bianjiang2/ target=_blank class=infotextkey>边疆HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物和HRef=https://www.qijian.info/list/zhenHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>征人HRef=https://www.qijian.info/list/xinli/ target=_blank class=infotextkey>心理的描绘,表现的内容是复杂的。既有对久戍HRef=https://www.qijian.info/list/shizu/ target=_blank class=infotextkey>士卒的浓厚HRef=https://www.qijian.info/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情和结束这种边防不顾局面的HRef=https://www.qijian.info/list/yuanwang/ target=_blank class=infotextkey>愿望;又流露了对朝廷不能选贤任能的HRef=https://www.qijian.info/list/buman/ target=_blank class=infotextkey>不满,同时又以大局为重,认识到HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争的正义性,因而个人利益服从HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家安全的需要,发出了“不教胡HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马度阴HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山”的誓言,洋溢着HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国激情。

  诗人并没有对HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风光进行细致的描绘,他只是选取了征戍HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活中的一个典型画面来HRef=https://www.qijian.info/list/jieshi/ target=_blank class=infotextkey>揭示HRef=https://www.qijian.info/list/shizu/ target=_blank class=infotextkey>士卒的内心世界HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物描写只是用来刻划HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情的一种手段,汉关秦月,无不是融情入景,浸透了HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情色彩。把复杂的内容熔铸在四行诗里,深沉含蓄,耐人寻味。

其二

  这首诗描写了一惊心动魄的战斗刚刚结束的情景。枣红HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马刚刚装上白玉装饰的HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马鞍,HRef=https://www.qijian.info/list/zhanshi/ target=_blank class=infotextkey>战士就骑着它出发了。战斗结束的时候天已经很晚,战场上只留下寒冷的HRef=https://www.qijian.info/list/yueguang/ target=_blank class=infotextkey>月光。城头上催战的鼓声仍在旷野上回荡,刀鞘里的钢刀血迹未干。诗人用寥寥数笔,就把HRef=https://www.qijian.info/list/jiangshi/ target=_blank class=infotextkey>将士们的英武气概,HRef=https://www.qijian.info/list/shengli/ target=_blank class=infotextkey>胜利者的神态生动地描绘出来。

  骅骝骏HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马,是再好不过的HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马了,还要给它配上再美不过的白玉鞍桥,可以想见这HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马上骑手的威HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风。这英武的骑士是手持“金刀”(即金错刀)奋战沙场的。这骑士披一身HRef=https://www.qijian.info/list/yuese/ target=_blank class=infotextkey>月色,顶凛冽寒HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,鏖战而归。但他全副HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神仍沉浸在烟尘滚滚的沙场,那咚咚的进击鼓声还响彻耳畔。这HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风度轩昂、勇武不凡、充满自信的骑士,就是诗人心目中唐军将官的形象,也是诗人矢志抗敌、无时无刻不意欲拼搏战场的心灵写照。“城头铁鼓声犹震,匣里金刀血未干。”这实在是一个坚定的HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国者从耿耿赤心发出的雄壮的呐喊,也分明寄寓着诗人的殷切HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望。

  这首诗抒写自信、进取、开拓为特征的传统尚武HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格刚健、清新。诗人描写HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争的HRef=https://www.qijian.info/list/shengli/ target=_blank class=infotextkey>胜利,不在于字面,而在于构成一种气氛。诗歌选取战斗HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的一个片段,以“骝HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马”“沙场”“铁鼓”“金刀”等HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争意象串成一HRef=https://www.qijian.info/list/xilie/ target=_blank class=infotextkey>系列战斗HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的画面,战斗的激烈与战场的肃杀尽在其中。诗头“新跨”一词将HRef=https://www.qijian.info/list/zhanshi/ target=_blank class=infotextkey>战士HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风火火、迎接战斗的激情表达得淋漓尽致,而诗尾以“血未干”这样一幅看似血腥的场景描写HRef=https://www.qijian.info/list/zhanshi/ target=_blank class=infotextkey>战士的内心——热血并未因为战斗的结束而冷却。这种激烈肃杀的气氛,生动地表现出HRef=https://www.qijian.info/list/zhanshi/ target=_blank class=infotextkey>战士的飒爽英姿和激昂振奋的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风貌。

  作者在这首诗中抓住战斗刚刚结束的场面加以描写,塑造了一个英姿飒爽、勇猛善战的HRef=https://www.qijian.info/list/jiangjun/ target=_blank class=infotextkey>将军形象,热情地HRef=https://www.qijian.info/list/gesong/ target=_blank class=infotextkey>歌颂了HRef=https://www.qijian.info/list/jiangshi/ target=_blank class=infotextkey>将士们为国杀敌立功的勇敢HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神。

  诗人描写HRef=https://www.qijian.info/list/shengli/ target=_blank class=infotextkey>胜利,不在于字面,而在于构成一种气氛。把HRef=https://www.qijian.info/list/zhanshi/ target=_blank class=infotextkey>战士的飒爽英姿,激昂振奋的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风貌写了出来。

返回