东风未起,花上纤尘无影。峭云湿,凝酥深坞,乍洗梅清。钓卷愁丝,冷浮虹气海空明。若耶门闭,扁舟去懒,客思鸥轻。
几度问春,倡红冶翠,空媚阴晴。看真色、千岩一素,天澹无情。醒眼重开,玉钩帘外晓峰青。相扶轻醉,越王台上,更最高层。
《丑奴儿慢》,双调,九十字,上片九句下片十句各四平韵。
“麓翁”即史宅之,史弥远之子。“飞翼楼”,在绍兴。
“东HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风”两句,登是楼观HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪景,点题“飞翼楼观HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪”。言词人陪同麓翁HRef=https://www.qijian.info/list/dengshang/ target=_blank class=infotextkey>登上飞翼楼近看HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪景,见春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风尚未来临,楼下梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花枝上还覆盖着一层白HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪,使它更显得一尘不沾。“峭云湿”两句承上远眺。眺HRef=https://www.qijian.info/list/wangyuan/ target=_blank class=infotextkey>望远HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山出岫,重岚湿润,白HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪皑皑笼罩着梅HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花坞。那里处在一片混沌的银色世界之中,将株株梅树都洗刷成银装素裹。这里梦窗不说“堆”或“垒”、“叠”等,却用一“洗”字,用得新奇。“钓卷”两句是说:我们在飞翼楼上卷起窗帘观赏HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪景。见室外白茫茫天水一色,冷气扑面,一扫心头HRef=https://www.qijian.info/list/chouxu/ target=_blank class=infotextkey>愁绪,不由得心旷神怡。“若耶”三句,见HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪景,思伊人。“若耶”,溪名,在姑苏城外,向北流入太湖,相传为西施浣纱处,故亦称浣纱溪。李白《子夜吴歌》有“五月西施采,人看隘若耶”句,即指此溪。此言词人过去曾在一次HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪天中的若耶溪畔遇到过一位绝色佳人。他说:现在见到HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪景,即想起伊人这时也可能紧闭门户,HRef=https://www.qijian.info/list/xianju/ target=_blank class=infotextkey>闲居室内吧。而我(指词人)却因被大HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪所阻,性又疏懒,不敢像王徽之HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪夜访戴逵一样乘着扁舟去若耶溪旁寻找芳踪,所以只能在飞翼楼上,面对HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪景而神驰天外。
“几度”三句。登是楼HRef=https://www.qijian.info/list/yinjiu/ target=_blank class=infotextkey>饮酒赏HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪原是雅会,然而词人老矣,不免HRef=https://www.qijian.info/list/panwang/ target=_blank class=infotextkey>盼望HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天来得快些。因为HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天象征着旺盛的HRef=https://www.qijian.info/list/shengming/ target=_blank class=infotextkey>生命,HRef=https://www.qijian.info/list/chunse/ target=_blank class=infotextkey>春色也一定胜过冬景,所以他在人前背后已有好多次问过别人:“HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天来了吗?”他相信,当HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天真的降临人间之时,飞翼楼外的远HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山近水定会红HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花绿叶相映成趣,更是“水光潋滟晴方好,HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山色空蒙HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨亦奇”。“看真色”两句,复述HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实。言当词人从幻觉中清醒过来,他看清眼前HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实中的真面目,远近高低银妆素裹,一片白色世界。不禁HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹:大HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然真是位最无情的神啊!“醒眼”两句,楼中HRef=https://www.qijian.info/list/yinjiu/ target=_blank class=infotextkey>饮酒达旦。言当他重新睁开朦胧的醉眼时,斜月已经西挂在窗帘外,东方也由白转红。HRef=https://www.qijian.info/list/yinjiu/ target=_blank class=infotextkey>饮酒一夜已经HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪住天晴,阳光照射下,西面的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山上已显露出青色,HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天终于来临啦!“相扶”三句,相约语也。言词人与史云麓兴致勃勃地相约:我们俩一定要去越王台HRef=https://www.qijian.info/list/taqing/ target=_blank class=infotextkey>踏青访古,并再次痛饮一场,带着醉意,互相扶携着去登越王台的最高层。