春夜闻笛鉴赏

原文

寒山吹笛唤春归,迁客相看泪满衣。

洞庭一夜无穷雁,不待天明尽北飞。

赏析

  此诗诗旨主要不是写HRef=https://www.qijian.info/list/shizu/ target=_blank class=infotextkey>士卒的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangchou/ target=_blank class=infotextkey>乡愁,而是发迁客的归怨。

  这首诗前二句写闻笛。此时,春方至,HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山未青,夜犹寒,而军中有人吹笛,仿佛是那羌笛凄厉地呼唤春归大地,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风光恰似塞外。这笛声,这情景,激动HRef=https://www.qijian.info/list/shizu/ target=_blank class=infotextkey>士卒的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangchou/ target=_blank class=infotextkey>乡愁,更摧折着迁客,不禁HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤流泪,HRef=https://www.qijian.info/list/kowang/ target=_blank class=infotextkey>渴望立即飞回北方中原的HRef=https://www.qijian.info/list/jiaxiang/ target=_blank class=infotextkey>家乡。于是,诗人想起那HRef=https://www.qijian.info/list/dayan/ target=_blank class=infotextkey>大雁北归的HRef=https://www.qijian.info/list/chuanshuo/ target=_blank class=infotextkey>传说。每年HRef=https://www.qijian.info/list/qiutian/ target=_blank class=infotextkey>秋天,HRef=https://www.qijian.info/list/dayan/ target=_blank class=infotextkey>大雁从北方飞到湖南衡HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山回雁峰栖息过冬。来年HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天便飞回北方。后二句即用这个HRef=https://www.qijian.info/list/chuanshuo/ target=_blank class=infotextkey>传说。诗人十分理解HRef=https://www.qijian.info/list/dayan/ target=_blank class=infotextkey>大雁亟待HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天一到就急切北飞的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情,也极其羡慕HRef=https://www.qijian.info/list/dayan/ target=_blank class=infotextkey>大雁只要等到HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天便可北飞的HRef=https://www.qijian.info/list/ziyou/ target=_blank class=infotextkey>自由,所以说“不待天明尽北飞”。与HRef=https://www.qijian.info/list/dayan/ target=_blank class=infotextkey>大雁相比,迁客却即使等到了HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天,仍然不能北归。这里蕴含着HRef=https://www.qijian.info/list/yihan/ target=_blank class=infotextkey>遗憾和怨望:迁客的HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光──朝廷的恩赦,还没有随着大HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然的春季一同来到。

  诗人以恍惚北方HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞情调,实写南谪迁客的怨望,起兴别致有味;又借HRef=https://www.qijian.info/list/dayan/ target=_blank class=infotextkey>大雁春来北飞,比托迁客欲归不得,寄喻得体,手法HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉,颇有新意。而全诗构思巧妙,HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情复杂,形象跳跃,针线致密。题曰“HRef=https://www.qijian.info/list/chunye/ target=_blank class=infotextkey>春夜闻笛”,前二句却似乎在写春尚未归,所以有人“吹笛唤春归”,而迁客不胜其悲;后二句一转,用回雁峰HRef=https://www.qijian.info/list/chuanshuo/ target=_blank class=infotextkey>传说,HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象笛声将HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天唤来,一夜之间,HRef=https://www.qijian.info/list/dayan/ target=_blank class=infotextkey>大雁都北飞了。这一切都为笛声所诱发,而春和夜是兴寄所在,象征着HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治上的冷落HRef=https://www.qijian.info/list/zaoyu/ target=_blank class=infotextkey>遭遇和深切HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望。在前、后二句之间,从眼前HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物到HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象HRef=https://www.qijian.info/list/chuanshuo/ target=_blank class=infotextkey>传说,从HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实到HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望,从寒HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山笛声到迁客,到洞庭群雁夜飞,在这一HRef=https://www.qijian.info/list/xilie/ target=_blank class=infotextkey>系列具体形象的叠现之中,动人地表现出诗人复杂的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情。它以人唤春归始,而以雁尽北飞结,人留雁归,春到大地而不暖人间,有不尽的怨望,含难言的HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅。

  王之涣《凉州词》云:“羌笛何须怨HRef=https://www.qijian.info/list/yangliu/ target=_blank class=infotextkey>杨柳?春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风不度玉门关。”这是盛唐HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞诗的HRef=https://www.qijian.info/list/haomai/ target=_blank class=infotextkey>豪迈气概。李益这首诗的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想其实相同,不过是说春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风不到HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南来。所以情调略似盛唐HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞诗,但它多怨叹之情而少HRef=https://www.qijian.info/list/haomai/ target=_blank class=infotextkey>豪迈之气,情调逊于王诗。然而HRef=https://www.qijian.info/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉曲折之情,亦别具HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风致。这正是中唐诗歌的时代特点。

返回