菩萨蛮·七夕

菩萨蛮·七夕朗读

东飞乌鹊西飞燕。盈盈一水经年见。急雨洗香车。天回河汉斜。

离愁千载上。相远长相望。终不似人间。回头万里山。

  牛郎织女的HRef=https://www.qijian.info/list/chuanshuo/ target=_blank class=infotextkey>传说是中国一个古老的HRef=https://www.qijian.info/list/shenhua/ target=_blank class=infotextkey>神话,《HRef=https://www.qijian.info/list/shijing/ target=_blank class=infotextkey>诗经·大东》就有了织女与牵牛两星分居银河两旁的HRef=https://www.qijian.info/list/xushu/ target=_blank class=infotextkey>叙述。到《HRef=https://www.qijian.info/list/gushishijiushou/ target=_blank class=infotextkey>古诗十九首·迢迢牵牛星》中,形成了HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事的大致轮廓。以后在《岁华纪丽》、《尔雅翼》及六朝梁殷芸《小说》(《月令广义》引)等书中,关于这个HRef=https://www.qijian.info/list/shenhua/ target=_blank class=infotextkey>神话的记载渐趋完整。到近代,流传于民间的,更是丰富充实,HRef=https://www.qijian.info/list/jiji/ target=_blank class=infotextkey>积极健康,成为脍炙人口的一则古代HRef=https://www.qijian.info/list/shenhua/ target=_blank class=infotextkey>神话。由于这个HRef=https://www.qijian.info/list/shenhua/ target=_blank class=infotextkey>神话在诸书中一般是以牛郎织女被银河阻隔,只能在一年一度的HRef=https://www.qijian.info/list/qixi/ target=_blank class=infotextkey>七夕靠鹊桥相会,终究被蒙上了一层HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧的色彩。因此历代文人经常借这个HRef=https://www.qijian.info/list/shenhua/ target=_blank class=infotextkey>神话HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事来抒发HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁,陈师道的这首《菩萨蛮·HRef=https://www.qijian.info/list/qixi/ target=_blank class=infotextkey>七夕》也并不例外。

  词的上片写HRef=https://www.qijian.info/list/qixi/ target=_blank class=infotextkey>七夕牛郎织女相会的情景。起句:“东飞乌鹊西飞燕,盈盈一水经年见。”是说平日牛郎织女在天河两侧,不得相见,“盈盈一水间,脉脉不得语”(《HRef=https://www.qijian.info/list/gushishijiushou/ target=_blank class=infotextkey>古诗十九首》),只有到了每年七月七日,才能由乌鹊架桥,在天河相会。“东飞乌鹊西飞燕”,状乌鹊和燕纷纷前来架桥的忙碌场景,这也是让牛郎织女克服“盈盈一水”的阻隔而相会聚首的唯一条件。经年不见,只能隔河对泣;此时相逢,相见HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然恨晚。“急HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨洗香车,天回河汉斜”,衬托了两人HRef=https://www.qijian.info/list/panwang/ target=_blank class=infotextkey>盼望见面的急切HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情,也隐含了历经劫难的HRef=https://www.qijian.info/list/jianku/ target=_blank class=infotextkey>艰苦历程。香车,泛指古代贵族HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女的专车,梁孝元帝《车名诗》:“佳人坐椒屋,按膝对兰薰,绕砌萦流水,边梁HRef=https://www.qijian.info/list/tuhua/ target=_blank class=infotextkey>图画云,锦色悬殊众,衣香遥出群。”这里指织女所乘之车。河汉,即天河,《广志》:“天河曰银汉,又曰银河,亦曰天汉、天津、绛河、明河。”

  下片以“HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁千载上”换头,抒发天上“不似人间”的感喟。牛郎织女的HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧,其核心是有HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人不能成眷属,千载悠悠,HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁绵绵。远隔天一方,“相远长相望”,这是何等的憾事。但是,“相远”犹能“长相望”,“人间”却“回头万里HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山”,连“长相望”亦不得,这种“终不似”就显得越加沉痛了。得到这个结论以后,“回头万里HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山”,对HRef=https://www.qijian.info/list/kanke/ target=_blank class=infotextkey>坎坷不平的人间,一种夹杂着钦羡和HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅的复杂HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情不免油然而生。据《宋史》载,陈师道“高介有节,安贫乐道”,平时常“终日不炊”,死后由HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人“买棺敛之”。这首词作,作者恐怕也有借天上的牛郎织女的HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧来衬HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人间无数HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧的意思。

陈师道

陈师道(1053~1102)北宋官员、诗人。字履常,一字无己,号后山居士,汉族,彭城(今江苏徐州)人。元祐初苏轼等荐其文行,起为徐州教授,历仕太学博士、颖州教授、秘书省正字。一生安贫乐道,闭门苦吟,有“闭门觅句陈无己”之称。陈师道为苏门六君子之一,江西诗派重要作家。亦能词,其词风格与诗相近,以拗峭惊警见长。但其诗、词存在着内容狭窄、词意艰涩之病。著有《后山先生集》,词有《后山词》。 ...

陈师道朗读
()

猜你喜欢

射麟麟不嗔,射虎虎伤身。虎纵不敢射,可射宁独麟。

射者每如此,所以虎欺人。

()

敢以批鳞笔,来探江上珠。流多兴废事,写出霸王图。

黄纛蛮君贵,牂牁汉迹孤。不须临碣石,炎澥小蓬壶。

()

门前有垂杨,枝叶何靡靡。

飘花欲及地,忽复因风起。

()

莫恃昆仑峻,闲观高附兵。萧墙荆簇满,卧榻虎横行。

白骨撑星帜,烟荒隔汉营。固疆能不慎,奇计待陈平。

()

达人胸次与天宽,到处浮家得细看。满盌莼丝浮碧色,不妨邀客话儒酸。

()

寒柳金明俱已休。哪堪回首旧风流。纵横盲左凌云笔,寂寞人间白玉楼。

情脉脉,意悠悠。空怀家国古今愁。何须更说前朝事,待唱新词对晚秋。

()