金陵五题·并序

金陵五题·并序朗读

余少为江南客,而未游秣陵,尝有遗恨。后为历阳守,跂而望之。适有客以《金陵五题》相示,逌尔生思,欻然有得。他日友人白乐天掉头苦吟,叹赏良久,且曰《石头》诗云“潮打空城寂寞回”,吾知后之诗人,不复措词矣。余四咏虽不及此,亦不孤乐天之言耳。

石头城

山围故国周遭在,潮打空城寂寞回。

淮水东边旧时月,夜深还过女墙来。

乌衣巷

朱雀桥边野草花,乌衣巷口夕阳斜。

旧时王谢堂前燕,飞入寻常百姓家。

台城

台城六代竞豪华,结绮临春事最奢。

万户千门成野草,只缘一曲后庭花。

生公讲堂

生公说法鬼神听,身后空堂夜不扃。

高坐寂寥尘漠漠,一方明月可中庭。

江令宅

南朝词臣北朝客,归来唯见秦淮碧。

池台竹树三亩馀,至今人道江家宅。

译文

石头城

群山依旧,环绕着废弃的故都;潮水如昔,拍打着寂寞的空城。淮水东边,古老而清冷的圆月,夜半时分,窥视这昔日的皇宫。

乌衣巷

朱雀桥边一些野草开花,乌衣巷口惟有夕阳斜挂。当年豪门檐下的燕子啊,如今已飞进寻常百姓家里。

注释

石头城:故址在今南京西清凉山一带,三国时期孙吴曾依石壁筑城。

山围:四周环山。故国:故都,这里指石头城。周遭:周匝,这里指石头城四周残破的遗址。

潮:指长江江潮。空城:指荒凉空寂的残破城垣。

淮水:流经金陵城内的秦淮河,为六朝时期游乐的繁华场所。旧时:昔日,指六朝时。

女墙:城上的矮墙,即城垛。

乌衣巷:金陵城内街名,位于秦淮河之南,与朱雀桥相近。三国时期吴国曾设军营于此,军士都穿黑衣,故名。

朱雀桥:六朝时金陵正南朱雀门外横跨秦淮河的大桥,在今江苏省南京市江宁区。  

王谢:王导、谢安,晋相,世家大族,贤才众多,皆居巷中,冠盖簪缨,为六朝巨室。旧时王谢之家庭多燕子。至唐时,则皆衰落不知其处。

台城:六朝时的禁城(宫城),又称“苑城”,是当时的皇帝用于办公居住的场所,其遗址在今南京玄武湖南岸、鸡鸣寺之后。

生公:晋末高僧竺道生的尊称。相传生公曾于苏州虎丘寺立石为徒,讲《涅盘经》。至微妙处,石皆点头。

江令宅:陈代的亡国宰相江总的家宅。江总字总持,是陈朝后宫 “狎客”,宫体艳诗的代表诗人之一。

金陵五题·并序创作背景

  公元826年(唐敬宗宝历二年),刘禹锡由和州(今安徽省和县)刺史任上返回洛阳,途径金陵(今江苏省南京市),写了这一组咏怀古迹的诗篇,总名《金陵五题》。

朱雀桥边野草HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,口HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳斜。

六代竞豪华,结绮临春事最奢。

  南京古称金陵,此名得之甚早,《金陵图》云:“昔楚威王见此有王气,因埋金以镇之,故曰金陵。秦并天下,望气者言江东有天子气,凿地断连岗,因改金陵为秣陵。”他们的作法似乎并未起到什么作用,《后汉书》中说:望气者苏伯阿为王莽使,至南阳,遥望见舂陵郭,叹曰:“气佳哉,郁郁葱葱然!”

  公元212年(汉献帝建安十七年),孙权将统治中心自京口迁至秣陵,改名建业,取其“HRef=https://www.qijian.info/list/jiangongliye/ target=_blank class=infotextkey>建功立业”之意。229年,孙权在此正式称帝,与曹操、刘备三分天下。其后,东晋和宋、齐、梁、陈等王朝相继在此建都,HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史上称这段时期为“六朝”(229—589年)。这些朝代国祚极短,又极尽奢侈豪华之能事。后代诗人面对“王气黯然收”之后的金陵,HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象秦淮河上金粉浮动、光影飘摇的往昔,常常为之感喟唏嘘,“金陵HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古”遂成为HRef=https://www.qijian.info/list/yongshi/ target=_blank class=infotextkey>咏史诗中的一个专题。刘禹锡的《金陵五题》是写得早而又写得好的诗篇,在HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题、意象、语汇诸多方面,都对后代产生深远影响。

  《金陵五题》HRef=https://www.qijian.info/list/fenbie/ target=_blank class=infotextkey>分别吟咏、、、和,实际上是从不同角度、不同侧面着笔,反复表现“HRef=https://www.qijian.info/list/xingwang/ target=_blank class=infotextkey>兴亡”这一核心HRef=https://www.qijian.info/list/zhuti/ target=_blank class=infotextkey>主题。

  这是HRef=https://www.qijian.info/list/zushi/ target=_blank class=infotextkey>组诗的第一首。此诗写故址和旧景犹存,但HRef=https://www.qijian.info/list/renshi/ target=_blank class=infotextkey>人事已非,六代的豪华已不复存在,为此引发无限的HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨。诗中句句HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,作者的主观HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想在字面上不着痕迹,而深味其境,则各有会心。白居易读后,曾“掉头苦吟,叹赏良久”,赞曰:“我知后之诗人不复措辞矣。”

  诗一开始,就置读者于苍莽HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉的氛围之中。围绕着这座故都的群HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山依然在围绕着它。这里,曾经是战国时代楚国的金陵城,三国时孙权改名为,并在此修筑宫殿。经过六代豪奢,至唐初废弃,二百年来久已成为一座“空城”。潮水拍打着城郭,仿佛也觉到它的荒凉,碰到冰冷的石壁,又带着寒心的HRef=https://www.qijian.info/list/tanxi/ target=_blank class=infotextkey>叹息默默退去。HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山城依然,石头城的旧日繁华已空无所有。对着这冷落荒凉的景象,诗人不禁要问:为何一点痕迹不曾留下,没有人回答他的问题,只见那当年从秦淮河东边升起的HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月,如今仍旧多情地从城垛后面升起,照见这久已残破的古城。月标“旧时”,也就是“今月曾经照HRef=https://www.qijian.info/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人”的意思,耐人寻味。秦淮河曾经是六朝王公贵族们醉生梦死的游乐场,曾经是彻夜笙歌、春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹送、欢乐无时或已的HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方,“旧时月”是它的见证。然而繁华易逝,而今HRef=https://www.qijian.info/list/yuexia/ target=_blank class=infotextkey>月下只剩一片HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉了。末句的“还”字,意味着月虽还来,然而有许多东西已经一去不返了。

  诗人把放到沉寂的群HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山中写,放在带凉意的潮声中写,放到朦胧的HRef=https://www.qijian.info/list/yueye/ target=_blank class=infotextkey>月夜中写,这样尤能显示出HRef=https://www.qijian.info/list/guguo/ target=_blank class=infotextkey>故国的没落荒凉。只写HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月,而六代繁荣富贵,俱归乌有。诗中句句是景,然而无景不融合着诗人HRef=https://www.qijian.info/list/guguo/ target=_blank class=infotextkey>故国萧条、HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉的深沉HRef=https://www.qijian.info/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤。

  此诗寄托诗人昔日繁华无处寻觅的HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨,江城涛声依旧在,繁华世事不复再。诗人HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望HRef=https://www.qijian.info/list/junzhu/ target=_blank class=infotextkey>君主能以前车之覆为鉴。

  这首诗曾博得白居易的“掉头苦吟,叹赏良久”,是刘禹锡最得意的HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古名篇之一。

  首句“朱雀桥边野草HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”,朱雀桥横跨南京秦淮河上,是由市中心通往的必经之路。桥同河南岸的乌衣巷,不仅HRef=https://www.qijian.info/list/didian/ target=_blank class=infotextkey>地点相邻,HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史上也有瓜葛。东晋时,乌衣巷是高门土族的聚居区,开国元勋王导和指挥淝水之战的谢安都住在这里。旧日桥上装饰着两只铜雀的重楼,就是谢安所建。在字面上,朱雀桥又同乌衣巷偶对天成。用朱雀桥来勾画乌衣巷的环境,既符合地理的真实,又能造成对仗的美感,还可以唤起有关的HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想,是“一石三HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟”的选择。句中引人注目的是桥边丛生的野草和野HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花。草长HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花开,表明时当春季。“草HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”前面按上一个“野”字,这就给HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色增添了荒僻的气象。再加上这些野草野HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花是滋蔓在一向HRef=https://www.qijian.info/list/xinglu2/ target=_blank class=infotextkey>行旅繁忙的朱雀桥畔,这就使读者想到其中可能包含深意。作者在“万户千门成野草”(《》)的诗句中,就曾用“野草”象征衰败。在这首诗中,这样突出“野草HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”,正是表明,昔日车水HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马龙的朱雀桥,已经荒凉冷落了。

  第二句“口HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳斜”,表现出乌衣巷不仅是映衬在败落HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉的古桥的背景之下,而且还呈现在斜阳的残照之中。句中作“斜照”解的“斜”字,同上句中作“开HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”解的“HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”字相对应,全用作动词,它们都写出了HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物的动态。“HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳”,这西下的落日,再点上一个“斜”字,便突出了日薄西HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山的惨淡情景。本来,鼎盛时代的乌衣巷口,应该是衣冠来往、车HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马喧阗的。而现在,作者却用一抹斜晖,使乌衣巷完全笼罩在HRef=https://www.qijian.info/list/jiliao/ target=_blank class=infotextkey>寂寥、惨淡的氛围之中。

  经过环境的烘托、气氛的渲染之后,按说,似乎该转入正面描写的HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化,抒发作者的HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨了。但作者没有采用过于浅露的写法,诸如,“乌衣巷在何人住,回首令人忆谢家”(孙元宴《咏乌衣巷》)、“无处可寻王谢宅,落HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花啼HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟秣陵春”(无名氏)之类;而是继续借助对HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物的描绘,写出了脍灸人口的名句:“旧时王谢堂前燕,飞入寻常HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓家”。他出人意料地忽然把笔触转向了乌衣巷上空正在就巢的飞燕,让人们沿着HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子飞行的去向去辨认,如今的乌衣巷里已经居住着普通的HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓人家了。为了使读者明白无误地领会诗人的意图,作者特地指出,这些飞入HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓家的HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子,过去却是栖息在王谢权门高大厅堂的檐檩之上的旧燕。“旧时”两个字,赋予HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子以HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史见证人的身份。“寻常”两个字,又特别强调了今日的HRef=https://www.qijian.info/list/jumin/ target=_blank class=infotextkey>居民是多么不同于往昔。从中,读者可以清晰地听到作者对这一HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化发出的沧海桑田的无限HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨。

  飞燕形象的设计,好像信手拈来,实际上凝聚着作者的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术匠心和丰富的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象力。晋傅咸《燕赋序》说:“有言燕今年巢在此,明年故复来者。其将逝,剪爪识之。其后果至焉。”当然HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活中,即使是寿命极长的HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子也不可能是四百年前“王谢堂前”的老燕。但是作者抓住了HRef=https://www.qijian.info/list/yanzi/ target=_blank class=infotextkey>燕子作为候HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟有栖息旧巢的特点,这就足以唤起读者的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象,暗示出昔日的繁荣,起到了突出今昔对比的作用。《乌衣巷》在HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术表现上集中描绘乌衣巷的现况;对它的过去,仅仅巧妙地略加暗示。诗人的HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨更是藏而不露,寄寓在HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物描写之中。因此它虽然HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物寻常,语言浅显,却有一种蕴藉含蓄之美,使人读起来余味无穷。

  这首HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古诗,以古都金陵的核心──这一六朝HRef=https://www.qijian.info/list/diwang/ target=_blank class=infotextkey>帝王起居临政的HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方为题,寄托了HRef=https://www.qijian.info/list/diaogushangjin/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/diaogu/ target=_blank class=infotextkey>吊古HRef=https://www.qijian.info/list/shangjin/ target=_blank class=infotextkey>伤今的无限HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨。

  首句总写,综言六代,是一幅HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟瞰图。“六代竞豪华”,乍看只是HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事,但前面冠以“台城”,便立刻使人HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到当年金陵王气,今日断瓦颓垣,这就有了形象。“豪华”之前,着一“竞”字,直贯六朝三百多年HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史及先后登基的近四十位HRef=https://www.qijian.info/list/diwang/ target=_blank class=infotextkey>帝王。“竞”当然不是直观形象,但用它来点化“豪华”,使之化成了无数幅争奇斗巧、富丽堂皇的六代HRef=https://www.qijian.info/list/huanggong/ target=_blank class=infotextkey>皇宫图,它比单幅HRef=https://www.qijian.info/list/tuhua/ target=_blank class=infotextkey>图画提供的形象更为丰满。

  次句在画面上突出了结绮、临春两座凌空高楼(还应包括另一座“望仙阁”在内)。“事最奢”是承上“豪华”而发的HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论,“最”字接“竞”字,其奢为六朝之“最”,可说登峰造极,那么陈后主的下场如何,是不难HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象的了。这一句看起来写两座高楼,而HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论融化在形象中了。这两座高楼,虽然只是静止的形象,但诗句却能引起读者对楼台中人和事的联翩浮想。似见帘幕重重之内,香雾缥缈之中,舞影翩翩,轻歌阵阵,陈后主与妖姬艳女们正在纵情作乐。诗的容量就因“结绮临春”引起的HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想而更加扩展了。

  第三句记楼台今昔。眼前野草丛生,满目疮痍,这与当年“万户千门”的繁华景象形成多么强烈的对比。一个“成”字,给人以转瞬即逝之感。数百年前的盛景,似乎一下子就变成了野草,其中极富深意。读者仿佛置身于惨碧凄迷的瓦砾堆中,当年粉黛青蛾,依稀可见;今日累累白骨,怵目惊心。

  结句HRef=https://www.qijian.info/list/lunshu/ target=_blank class=infotextkey>论述陈后主失国因由,诗人改用听觉形象来表达,在“千门万户成野草”的HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉情景中,仿佛隐约可闻《玉树后庭HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花》的HRef=https://www.qijian.info/list/lequ/ target=_blank class=infotextkey>乐曲在空际回荡。这歌声使人HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到当年翠袖红毡,缓歌曼舞的场面,不禁使人对这一幕幕HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧发出深沉的HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹。

  HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古诗往往要抒发HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论的,但这首诗不作抽象的HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论,而是把HRef=https://www.qijian.info/list/yilun/ target=_blank class=infotextkey>议论和具体形象结合在一起,唤起人们丰富的HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想。让严肃的HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史教训化作接目摇心的具体形象,使诗句具有无限情韵,发人深思,引人遐想。这样,读者毫不感到是在听诗人枯燥地讥评HRef=https://www.qijian.info/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人古事,只感到在读诗中得到一种美的享受。

  这是《金陵五题》的第四首,咏唱金陵的一处佛教古迹。生公是对东晋高僧竺道生的尊称。相传他特别善于讲说佛法,刚到苏州时,由于不被了解,无人听讲,于是就对着石头讲了起来,结果石头都受了感动,点头赞许。“生公说法,顽石点头”的谚语,就是说的这件事。可以想见,他在金陵的传法活动也一定是非常热烈的,所以有“生公说法鬼神听”一句。不说人听,而说鬼神听,形象地渲染了当时听讲人数的众多和虔诚,这是深入一层写。但后三句却由热变冷,转写生公身后的萧条。萧条的标志是,当年的讲堂现在已经一片冷清,连夜间都不用上锁了。那庄严的高座,已是布满灰尘,无人过问。只有一方HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月,还是像从前那样,挂在天上,照着中庭。此诗章法是前一后三式,即前一句盛,后三句衰。与此相反的是前三后一式,如李白《越中览古》:“越王勾践破吴归,HRef=https://www.qijian.info/list/zhanshi/ target=_blank class=infotextkey>战士还家尽锦衣。宫女如HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花满春殿,只今惟有鹧鸪飞。”一般的七绝都是在第三句转折,而这首《》与李白《越中览古》的转折一在第二句,一在第四句,皆属变格。

  这是HRef=https://www.qijian.info/list/zushi/ target=_blank class=infotextkey>组诗的最后一首,咏江令家宅。南朝有两个江令,一是江淹,二是江总。江淹没有到过北方,江总曾由陈入隋。根据此诗首句可确定这里的“江令”指的是江总。江总,济阳考城(今河南兰考东)人。仕梁,为太子中舍人兼太常卿。陈时,曾任尚书令。他“总当权宰,不持政务,但日与后主游宴后庭”,“由是国政日颓,纲纪不立”(《陈书·江总传》)。入隋,拜为上开府,后放回HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南。“南朝词臣北朝客”就是对他这段HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生经历的概括。此诗是作者借HRef=https://www.qijian.info/list/pingdiao/ target=_blank class=infotextkey>凭吊江家宅遗迹,抒发HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨,指出“狎客词臣惑主误国”这一导致南朝灭亡的原因。诗作先是站在江总的角度,写他从北朝归来时所见HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉景象:秦淮河再也不见昔日笙歌缭绕、灯影攒动的繁华,只有碧绿的河水静静地流淌。江总是亲眼见证了HRef=https://www.qijian.info/list/guguo/ target=_blank class=infotextkey>故国HRef=https://www.qijian.info/list/xingwang/ target=_blank class=infotextkey>兴亡的人,HRef=https://www.qijian.info/list/xingwang/ target=_blank class=infotextkey>兴亡之事又与他的所作所为有着直接的关系。当作者来到江总黯然度过余生的HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方──,只见“池台竹树三亩馀”,池台依旧,竹树森然,而HRef=https://www.qijian.info/list/renshi/ target=_blank class=infotextkey>人事不再,世事沧桑,他又成了见证HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史HRef=https://www.qijian.info/list/xingwang/ target=_blank class=infotextkey>兴亡的又一位诗人。

刘禹锡

刘禹锡(772-842),字梦得,汉族,中国唐朝彭城(今徐州)人,祖籍洛阳,唐朝文学家,哲学家,自称是汉中山靖王后裔,曾任监察御史,是王叔文政治改革集团的一员。唐代中晚期著名诗人,有“诗豪”之称。他的家庭是一个世代以儒学相传的书香门第。政治上主张革新,是王叔文派政治革新活动的中心人物之一。后来永贞革新失败被贬为朗州司马(今湖南常德)。据湖南常德历史学家、收藏家周新国先生考证刘禹锡被贬为朗州司马其间写了著名的“汉寿城春望”。 ...

刘禹锡朗读
()

猜你喜欢

双燕初命子,五桃新作花。王昌是东舍,宋玉次西家。
小小能织绮,时时出浣纱。亲劳使君问,南陌驻香车。

()

丈夫生世六尺躯,饥餐渴饮当及期。目观鼻嗅耳司听,各职乃事尔勿离。

喜怒哀乐无妄施,威赏之柄不倒持。雍容进退动合宜,天其相汝百福随。

()

雪后登山落木繁,朱霞犹自出天根。奇峰断石频停马,绝壁枯枝乱挂猿。

桂树千秋怀旧国,浮云何处望中原。蓬莱东去未为远,吾欲簌风叩日门。

()

破纽绝络兮民不支,不了兰藏兮举世无医。病在腠兮废汤熨,未至血脉兮乃施针石。

布指于位兮息至不知,阴阳倒置兮寒凉逆施。内实兮饵之桂附,中乾兮反投消以蠹。

()

堤上东风杨柳斜,半飞柳絮半飞沙。可怜一样风前絮,惟有江南似雪花。

()

小谷疏林受数家,年芳犹有刺桐花。白云不为青山地,截断前峰两髻丫。

()