观沧海。两汉。曹操。 东临碣石,以观沧海。水何澹澹,山岛竦峙。树木丛生,百草丰茂。秋风萧瑟,洪波涌起。日月之行,若出其中;星汉灿烂,若出其里。幸甚至哉,歌以咏志。
东行登上碣石山,来观赏那苍茫的海。
海水多么宽阔浩荡,山岛高高地挺立在海边。
树木和百草丛生,十分繁茂,
秋风吹动树木发出悲凉的声音,海中涌着巨大的海浪。
太阳和月亮的运行,好像是从这浩瀚的海洋中发出的。
银河星光灿烂,好像是从这浩瀚的海洋中产生出来的。
我很高兴,就用这首诗歌来表达自己内心的志向。
临:登上,有游览的意思。
碣(jié)石:山名。碣石山,河北昌黎碣石山。公元207年秋天,曹操征乌桓得胜回师时经过此地。
沧:通“苍”,青绿色。
海:渤海
何:多么
澹澹(dàn dàn):水波摇动的样子。
竦峙(sǒng zhì):耸立。竦 ,通耸,高。
萧瑟:树木被秋风吹的声音。
洪波:汹涌澎湃的波浪
日月:太阳和月亮
若:如同.好像是.
星汉:银河,天河。
幸:庆幸。
甚:极点。
至:非常,
幸甚至哉,歌以咏志:太值得庆幸了!就用诗歌来表达心志吧。
(最后两句每章都有,与本诗正文的内容没有的直接关系。)
参考资料:
1、陈国林.高中生必背古诗文:龙门书局出版社,2012年8月:149
《观沧海》寄托了诗人很深的感慨,透过它我们可以看到诗人自己的胸怀。曹操这次登碣石山是在北征乌桓得胜回师途中。身为主帅的曹操,登上当年秦皇、汉武也曾登过的碣石,他的心情像沧海一样难以平静。他将自己宏伟的抱负、阔大的胸襟融汇到诗歌里,借着大海的形象表现出来。
参考资料:
1、陈国林.龙门书局出版社:龙门书局出版社,2012年8月:150
曹操这首《观沧海》准确生动地描绘出海洋的形象,单纯而又饱满,丰富而不琐细,好像一幅粗线条的炭笔画一样。尤其可贵的是,这首诗不仅仅反映了海洋的形象,同时也赋予它以HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格。句句HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,又是句句HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情。既表现了HRef=https://www.qijian.info/list/dahai/ target=_blank class=infotextkey>大海,也表现了诗人自己。诗人HRef=https://www.qijian.info/list/buman/ target=_blank class=infotextkey>不满足于对海洋做形似的摹拟,而是通过形象,力求表现海洋那种孕大含深、动荡不安的HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格。海,本来是没有HRef=https://www.qijian.info/list/shengming/ target=_blank class=infotextkey>生命的,然而在诗人笔下却具有了HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格。这样才更真实、更深刻地反映了HRef=https://www.qijian.info/list/dahai/ target=_blank class=infotextkey>大海的面貌。
《观沧海》是借景HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,把眼前的海上HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色和自己的雄心HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志很巧妙地融合在一起。《观沧海》的高潮放在诗的末尾,它的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情非常奔放,HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想却很含蓄。不但做到了情景交融,而且做到了情理结合、HRef=https://www.qijian.info/list/yuqingyujing/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/yuqing/ target=_blank class=infotextkey>寓情于景。因为它含蓄,所以更有启发性,更能激发我们的想像,更耐人寻味。过去人们称赞曹操的诗深沉饱满、雄健有力,“如幽燕老将,气韵沉雄”,从这里可以得到印证。全诗的基调为苍凉慷慨的,这也是建安HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风骨的代表作。
从诗的体裁看,这是一首HRef=https://www.qijian.info/list/guti/ target=_blank class=infotextkey>古体诗;从表达方式看,这是一首四言HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景诗。“东临碣石,以观沧海”这两句话点明“观沧海”的位置:诗人HRef=https://www.qijian.info/list/dengshang/ target=_blank class=infotextkey>登上碣石HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山顶,居高临海,视野寥廓,HRef=https://www.qijian.info/list/dahai/ target=_blank class=infotextkey>大海的壮阔景象尽收眼底。以下十句描写,概由此拓展而来。“观”字起到统领全篇的作用,体现了这首诗HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境开阔,气势雄浑的特点。
前四行诗句描写沧海景象,有动有静,如“秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟,洪波涌起”与“水何澹澹”写的是动景,“树木丛生,百草丰茂”与“HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山岛竦峙”写的是静景。
“水何澹澹,HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山岛竦峙”是望海初得的大致印象,有点像绘画的轮廓。在这水波“澹澹”的海上,最先映入眼帘的是那突兀耸立的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山岛,它们点缀在平阔的海面上,使HRef=https://www.qijian.info/list/dahai/ target=_blank class=infotextkey>大海显得神奇壮观。这两句写出了HRef=https://www.qijian.info/list/dahai/ target=_blank class=infotextkey>大海远景的一般轮廓,下面再层层深入描写。
“树木丛生,百草丰茂。秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟,洪波涌起。”前二句具体写竦峙的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山岛:虽然已到秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟,草木摇落的季节,但岛上树木繁茂,百草丰美,给人诗意盎然之感。后二句则是对“水何澹澹”一句的进一层描写:定神细看,在秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟中的海面竟是洪波巨澜,汹涌起伏。表现出作者面对HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,仍有着“老骥伏枥,志在千里”的“HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志”HRef=https://www.qijian.info/list/xionghuai/ target=_blank class=infotextkey>胸怀。
“日月之行,若出其中;星汉灿烂,若出其里。”运用作者的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象,写出了作者曹操的HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀。前面的描写,将HRef=https://www.qijian.info/list/dahai/ target=_blank class=infotextkey>大海的气势和威力凸显在读者面前;在丰富的HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想中表现出作者博大的HRef=https://www.qijian.info/list/xionghuai/ target=_blank class=infotextkey>胸怀、开阔的HRef=https://www.qijian.info/list/xiongjin/ target=_blank class=infotextkey>胸襟、宏大的HRef=https://www.qijian.info/list/baofu/ target=_blank class=infotextkey>抱负。暗含一种要像HRef=https://www.qijian.info/list/dahai/ target=_blank class=infotextkey>大海容纳万物一样把天下纳入自己掌中的HRef=https://www.qijian.info/list/xiongjin/ target=_blank class=infotextkey>胸襟。“幸甚至哉,歌以HRef=https://www.qijian.info/list/yongzhi/ target=_blank class=infotextkey>咏志。”这是合乐时的套语,与诗的内容无关,也指出这是HRef=https://www.qijian.info/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府唱过的。
曹操(155年-220年正月庚子),字孟德,一名吉利,小字阿瞒,沛国谯(今安徽亳州)人,汉族。东汉末年杰出的政治家、军事家、文学家、书法家。三国中曹魏政权的缔造者,其子曹丕称帝后,追尊为武皇帝,庙号太祖。曹操精兵法,善诗歌,抒发自己的政治抱负,并反映汉末人民的苦难生活,气魄雄伟,慷慨悲凉;散文亦清峻整洁,开启并繁荣了建安文学,给后人留下了宝贵的精神财富,史称建安风骨,鲁迅评价其为“改造文章的祖师”。同时曹操也擅长书法,尤工章草,唐朝张怀瓘在《书断》中评其为“妙品”。 ...
曹操。 曹操(155年-220年正月庚子),字孟德,一名吉利,小字阿瞒,沛国谯(今安徽亳州)人,汉族。东汉末年杰出的政治家、军事家、文学家、书法家。三国中曹魏政权的缔造者,其子曹丕称帝后,追尊为武皇帝,庙号太祖。曹操精兵法,善诗歌,抒发自己的政治抱负,并反映汉末人民的苦难生活,气魄雄伟,慷慨悲凉;散文亦清峻整洁,开启并繁荣了建安文学,给后人留下了宝贵的精神财富,史称建安风骨,鲁迅评价其为“改造文章的祖师”。同时曹操也擅长书法,尤工章草,唐朝张怀瓘在《书断》中评其为“妙品”。
醉中作桐乡歌别王明府。宋代。洪朋。 故城叠巘临高台,古木到天猿鸟哀。桐乡官寺山水里,泉声常疑骤雨来。吾祖政成朱邑后,文采风流今未朽。王郎游刃无全牛,籍甚能名传众口。弦歌之声得故人,车殆马烦开芳樽。明朝更指南斗去,相思目断江湖春。
赋范司马嘉莲作。清代。柳是。 风流不坠莫愁城,司马池台胜已并。只觉花蓬连理好,尽缘人重合欢名。双凌芍药阶前艳,并照荚蓉幕里清。从此三生怀渌水,年年开发倍含情。
访采石臻山主不遇 其二。宋代。李之仪。 十年采石寄漂蓬,广济虽名寺亦空。将为新来有消息,依前山不结蓬笼。
白艾溪。宋代。胡楚材。 澎湃白艾溪,源恐从天落。滩石剑戟列,喷怒波势恶。篙工手眼亲,飞舫过如箨。达阻有长桥,轻虹□寥廓。参天树列幢,夹岸如山削。中有钓鱼郎,扁舟□寂寞。俗眼急势利,问此何足乐。不钓沧海鳌,须脍潮州鳄。胡为持一竿,默在艾溪脚。我且笑不答,自歌还自酌。日暮鼓枻归,风埃满城郭。
长安肆中有拥书甚富而秘不示人诗以异之。明代。凌义渠。 古香拂拂手摩挲,为惜牟珠剩几多。凭仗血诚通姓字,一编高拥意如何。